Son dönemde Blockchain teknolojilerinin dünya genelinde benimsenmeye başlamasıyla birlikte büyük şirketlerin Web3 alanına da yönelmeye başladığını görüyoruz. Popülerliğini her geçen gün artırmakta olan Web3, bu alanda faaliyet göstermek isteyen markaların da iştahını kabartıyor. Bununla birlikte Web3, yeni programlama dillerinin de doğuşunu ifade ediyor. Peki Web3, yeni programlama dillerinin ortaya çıkışını nasıl sağlıyor?
Web3 ve Yeni Programlama Dilleri
Dünya, Blockchain merkezli değişim sürecine girdi ve bu süreçte, Python ile Typescript gibi bir zamanlar yaygın olan geliştirme dilleri de dahil olmak üzere eski teknolojiler ve programlama dilleri artık demode olarak kabul ediliyor. Web3 teknolojileri, internetin ve finans sektörünün işleyişine radikal yenilikler getirecek bir araç olarak boy gösterirken, internetin yeni bir jenerasyonunun doğuşunun habercisi konumunda yer alıyor. Yakın bir gelecekte, Blockchain teknolojisine dayalı merkezsiz yapılarla çalışan, yeni nesil bir internet alemiyle tanışmamız bir hayli yüksek bir ihtimal.
Kripto yatırım şirketi EC (Electric Capital), Web3 evrimini ciddi biçimde baltalayan bir geliştirici açığı olduğunu ortaya koyan bir sektör anket raporu yayınladı. Rapora göre, kripto para piyasasının durgunluk dönemi geliştiricilerin Web3 teknolojilerine olan ilgisini azaltmış durumda. 2020 yılının sonlarında, Bitcoin dahil olmak üzere birçok kripto paranın tavan yaptığı bir dönemde, açık kaynak Web3 geliştirme projelerine yaklaşık 18500 geliştiricinin katıldığı anket verilerinde görülüyor.
2020 ve 2021 yıllarında, kripto paraların doruk noktasında olduğu bir dönemde, geliştirici sayısının hızla arttığı ve global web geliştiricilerinin yaklaşık yüzde 60’ının o yıllarda bu alana girdiği ankette yer alıyor. Ancak, 2022’nin ilk çeyreğinde SlashData tarafından yayınlanan istatistiklere göre, dünya çapında toplam geliştirici ve yazılım mühendisi sayısının 31,1 milyon olduğunu düşündüğümüzde, bu yüzde 60’lık artış hala küçük bir kısmı temsil ediyor. Her ne kadar yetersiz olsa da, bu sayının önemli bir başlangıç olduğunu belirtelim.
Alanında uzman kişilere göre, Web3 geliştiriciliğinde eksiklik, Solana ve Ethereum gibi platformlarda akıllı kontratlar geliştirmek için kullanılan dillerde yetkinlik ve uzmanlaşma ihtiyacıdır. Ethereum’un Blockchain geliştirmeye yönelik popülaritesi arttıkça Ethereum geliştiricilerinin sayısında bir artış gözleniyor. Bu değişim açıkça görülüyor ve Rust gibi pek çok programlama dilinin hızla geri döndüğünü gösteriyor. Çeşitli analitik hizmet sağlayıcıları tarafından yayınlanan raporlara göre, Rust 2020 yılında en popüler programlama dilleri listesine girdi. Yazılım geliştirme alanının en tanınmış anket firmalarından biri olan Stack Overflow, geliştiricilerin yüzde 85’inden fazlasının bir zamanlar TypeScript ve Python gibi popüler olan diller yerine Rust’ı tercih ettiğini belirtti. Rust programlama dili, ilk kez 2010 yılında ortaya çıktı ve on yılı aşkın bir süredir sektörde yer alıyor ve 2016 yılından bu yana dünya çapında en popüler programlama dilleri listesinin başında yer alıyor.
Eski teknolojilere dayalı yazılım geliştiricilerin yanı sıra, Rust ayrıca Web3 geliştiriciliği için de birincil dil olarak kullanılmaktadır. Ancak, Web3 geliştiriciliğinde her programlama dilinin belirli bir uzmanlık alanı bulunmakta ve bu belirli kullanım durumlarında geliştirmelerde kullanılmalıdır. Rust, güvenliğin en önemli öncelik olduğu yüksek performanslı alanlarda ve çok platformlu ortamlarda mükemmel sonuçlar vermesiyle ön plana çıkıyor. Blockchain teknolojisinin ortaya çıkmasıyla birlikte, güvenlik bugün daha önemli hale geldi. Bu, Rust’ın Web3 geliştiriciliğinde çalışan geliştiricilerin bir numaralı tercihi olmasının ana nedenlerinden birisi olarak dikkat çekiyor.
Web3 geliştiriciliğinin yanı sıra Rust, siber güvenlik ürünleri ve işletim sistemleri geliştiren yazılımcıların da ilk tercihi oluyor. Rust derleyicisi diğer dillerden farklı olarak her şeyi kontrol ettiği için, geliştiricilere daha az hata içeren uzun kodlar yazma imkanı sunuyor. Temel programlama gereksinimlerinden biri olan değişmezlik gereksinimini ortadan kaldırıyor. Değişmezlik, daha temiz ve daha güvenli kodlar yazılmasına yardımcı olur ve bu nedenle geliştiriciler için son derece önemlidir. Bunlar, temel programlama ve Blockchain’in mükemmel bir uyum sağlamasının başlıca nedenleridir. Blockchain ve kripto para birimleri için kod yazan geliştiriciler arasında Rust, kodun hızla gönderilmesine olanak sağlayan araçlar sunma yeteneği nedeniyle popüler hale geliyor.
Ancak Rust’ın Web3 geliştiricilerinin tek tercihi olduğunu düşünmek yanıltıcı olur. Clarity ve Solidity gibi yeni programlama dilleri, dünya çapında Web3 geliştiricileri arasında popüler hale gelmiş durumda. Clarity, Web3 ekosistemi içinde dApp’ler ve akıllı kontratlar geliştirmek üzere özel olarak tasarlanmıştır. Ayrıca Rust gibi, Clarity de ani çöküşlere karşı benzer bir koruma sağlıyor ve Clarity üzerinde tasarlanan ve inşa edilen merkeziyetsiz uygulamalar, Bitcoin için bir programlama katmanı olan Stacks üzerinde yayınlanıyor.
Bir diğer yandan, Solidity, özellikle Ethereum Blockchain geliştirme için oluşturulmuş ilk web programlama dilidir. İlk hareket avantajını kullanarak son derece popüler hale gelmiştir. Ethereum’un kurucu ortağı Gavin Wood tarafından 2014’te önerildi ve 2018’de yayınlandı. Solidity, Web3 geliştiriciliği için en popüler programlama dilidir ve 4000’den fazla geliştirici Ethereum Blockchain geliştirmek için her ay aktif olarak kullanmaktadır.
