Dijital varlıklar, gücün birkaç merkezi sosyal medya platformunun elinde toplanması ve kullanıcıların kişisel verilerinin sömürülmesi gibi mevcut internetin sorunlarını gidermesi beklenen yeni bir internet olan Web3’ün ayrılmaz bir parçası olabilir. Blockchain’in merkezi olmayan doğası, iletişim gücünü merkezi yetkililere vermekten ziyade onu dağıtmada etkilidir.
Dijital varlıklar Web3’e yerel dijital ödeme seçeneklerini getirirken, dijital ekonomik sistemlerde çok çeşitli roller oynamak üzere programlanmış tokenlar olarak da işlev görebilirler. Blockchain ve kripto, Web3’ü merkezi olmayan özerk kuruluşlar (DAO’lar) aracılığıyla daha topluluk merkezli hale getirebilir.
Web3’ün Web2’den Farkı Nedir?
İnternetin ana evrimsel adımları genellikle Web1, Web2 ve Web3 olarak adlandırılan, niteliksel anlamda farklı aşamalar olarak temsil edilir. Web1 çağında, kullanıcılar çevrimiçi verileri değiştiremez veya etkileşimde bulundukları web sitelerine kendi içeriklerini yükleyemezlerdi. O zamanlar internet, bilgi forumlarını okumak gibi basit, tek yönlü deneyimler sağlayan statik HTML sayfalarından oluşuyordu.
Web2, ilk olarak içerik tüketimine ve etkileşim sağlamaya olanak sağladı. Ardından, kullanıcıların kendi içeriklerini oluşturmaya daha fazla dahil olduğu daha etkileşimli bir internet olarak yavaş yavaş gelişmeye başladı. Bu çevrimiçi etkileşim biçimleri esas olarak sosyal medya platformları tarafından kolaylaştırıldığından, Web2 yeni tür merkezi teknoloji devlerinin yükselişini gördü.
Mevcut Web2 ekosistemi, başarısızlıklarının çoğu ortaya çıktıkça yeniden değişiyor. Örneğin, internet kullanıcıları, sansür sorunlarının yanı sıra veri takibi ve mülkiyeti konusunda daha fazla endişe duymaya başladı.
Merkezi şirketlerin gücü, güçlerini kendi platformlarını oluşturmak isteyen belirli kullanıcıları ve kuruluşları yasaklamak için kullanmaya başladıklarında özellikle fark edilir hale geldi. Web2 şirketleri de verileri, kullanıcıları web sitelerinde tutmak ve üçüncü tarafların yararına hedefli reklamlar oluşturmak için kullanır. Bu tür ekonomik teşvikler, bu tür şirketleri, kullanıcıların çıkarları doğrultusunda hareket etmeye itebilir.
Web3’ün vizyonu, daha iyi bir internete doğru bir sonraki adımın vizyonudur. Temel vaatleri, çevrimiçi platformları merkezi olmayan, güvenilmez ve izin gerektirmez bir hale getirmeyi içerir. Aynı zamanda, yeni bir Web ürünleri ve hizmetleri standardı olarak dijital mülkiyeti, dijital-yerel ödemeleri ve sansüre karşı direnci de beraberinde getirebilir.
Blockchain ve kripto, Web3’ün temel teknolojileri haline gelmek için mükemmel bir şekilde konumlandırılmıştır, çünkü bunlar doğal olarak merkezi değildir, herkesin zincir üzerinde bilgi kaydetmesine, varlıkları tokenleştirmesine ve dijital kimlikler oluşturmasına izin verir.
Blockchain ve Kripto, Web3’ün Ahlakına Nasıl Uyuyor?
Merkeziyetsizcilik: Yukarıda belirtildiği gibi, Web2’nin temel sorunlarından biri, gücün ve verilerin birkaç büyük oyuncunun elinde toplanmasıdır. Blockchain ve kripto, daha geniş bir bilgi ve güç dağıtımını kolaylaştırarak Web3’ü merkezileşmeden uzaklaştırabilir. Web3, daha fazla şeffaflık ve merkeziyetsizciliğe izin vermek için Blockchain destekli halka açık dağıtılmış defterleri kullanabilir.
İzinsizlik: Blockchain tabanlı projeler, geleneksel şirketlerin tescilli sistemlerini açıkça mevcut kodlarla değiştirir. Blockchain üzerine kurulu uygulamaların izin gerektirmeyen doğası, dünya çapındaki herkesin kısıtlama olmaksızın bunlara erişmesine ve bunlarla etkileşime girmesine izin verir.
Güvensizlik: Blockchain ve kripto, banka veya bireysel aracı gibi herhangi bir üçüncü tarafa güvenme ihtiyacını ortadan kaldırır. Web3 kullanıcıları, ağın kendisinden başka herhangi bir varlığa güvenmeye gerek kalmadan işlem yapabilir.
Ödeme Yolları: Kripto para birimleri, Web3’ün dijital yerel ödeme altyapısı olarak hizmet edebilir. Dijital varlıklar, sınırsız oldukları ve aracılar gerektirmedikleri için Web2’nin pahalı ve hacimli ödeme altyapısını potansiyel olarak iyileştirebilir.
Mülkiyet: Kriptolar, kullanıcıların fonlarını aracılar olmadan saklamasına olanak tanıyan, kendi kendini saklayan kripto cüzdanları gibi araçlarla sunuluyor. Kullanıcılar ayrıca fonlarını çeşitli şekillerde kullanmak veya dijital öğelerini sergilemek için cüzdanları merkezi olmayan uygulamalara bağlayabilir. Herkes şeffaf bir halka açık ledger kullanarak bu fonların ve kalemlerin sahipliğini doğrulayabilir.
Sansür Direnci: Blockchain’ler sansüre dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır, yani hiçbir taraf işlemlerin kaydını tek taraflı olarak değiştiremez. Kayıt Blockchain’e bir kez eklendikten sonra, onu kaldırmak neredeyse imkansızdır.
Web3 için Blockchain ve Kripto Gerekli mi?
Web3, Blockchain veya kripto para birimi ile ilgili olan teknolojilere ihtiyaç duyar. Örneğin, Artırılmış Gerçeklik (AR), Sanal Gerçeklik (VR), Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Metaverse gibi teknolojiler, internetin yeni çağı için de gerekli hale gelebilir. Blockchain, Web3’ün altyapı tarafında daha fazla çalışabilirken, bu teknolojiler ve çözümler, interneti daha sürükleyici ve gerçek dünyaya bağlı hale getirmeye yardımcı olabilir.
IoT, internet üzerinden çeşitli cihazları birbirine bağlayabilirken, AR dijital görsel öğeleri gerçek dünyaya yerleştirebilir ve VR, dijital varlıklar olarak temsil edilen öğelerle dolu bilgisayar tarafından oluşturulan ortamları bize sunabilir. Son olarak, bu teknolojileri ölçeklendirmek ve bir araya getirmek, Web3’ün gerçekliği ile bir Metaverse yaratabilir.
Kripto, dijital yerel ödeme yolları ve çok daha fazlasını sağlayabilir. Fayda odaklı tokenleri, Web3 için gerekli olan bir ‘kullanım senaryoları’ evreninin kilidini açabilir. Ayrıca, takas edilemeyen tokenlar (NFT’ler), kullanıcıların kişisel verileri üzerindeki denetimini tehlikeye atmayacak şekilde dijital alanda kimliğin ve sahipliğin doğrulanmasına yardımcı olabilir.
Kripto ve Blockchain ile Birlikte Web3 Nasıl Görünecek?
Blockchain teknolojisi, Web3’ün temellerinden biri haline gelebilir ancak kullanıcılar bunu fark etmeyebilir bile. Blockchain’in üzerine inşa edilen uygulamalar kullanıcı dostu ve sezgisel ise, insanlar altta yatan altyapıya fazla bir önem vermeyecektir. Tıpkı günlük kullandığımız sosyal medya platformlarının temelini oluşturan veri sunucularını ve internet protokollerini nadiren dikkate almamız gibi.
NFT’ler, kullanıcıların dijital koleksiyon öğelerini diğer kullanıcılara göstermelerine ve benzersiz dijital kimliklerini oluşturup, sürdürmelerine yardımcı olabilir. Ayrıca, çevrimiçi oyunlardaki birçok önemli süreci desteklemek gibi başka işlevsel amaçlara da hizmet edebilirler.
Blockchain ve kripto, Web3 kullanıcılarının merkezi olmayan özerk kuruluşlar (DAO’lar) aracılığıyla toplu eylemi koordine etme ve uygulama şeklini değiştirebilir. DAO’lar, insanları merkezi bir karar verme yetkisi olmadan ortak bir çıkar etrafında örgütlenmeye teşvik eder. Bunun yerine, token sahipleri birlikte en iyi hareket tarzını belirlemek için oy kullanırlar. Ek olarak, tüm aktivite ve oylar bir Blockchain üzerinde görülebilir. Bu nedenle, DAO’lar Web3’ü daha merkezi olmayan, şeffaf ve topluluk merkezli olmaya yönlendirebilir.
Kapanış Düşünceleri
Web3, günümüz internetinin büyük sorunlarını çözebilir ve teknoloji devlerinin gücünü en aza indirebilir. Bununla birlikte, somut bir gerçeklikten ziyade hala büyük ölçüde arzu edilen bir vizyondur. Yine de, Web’in bir sonraki yinelemesinin temelini oluşturacak teknolojiler gerçekten de geliştirme aşamasındadır.
Blockchain ve kripto, genellikle merkezi olmayan, izin ve güven ihtiyacı gerektirmeyen etkileşimleri kolaylaştırmak için tasarlandıklarından, Web3 devrimini başlatma olasılığı en yüksek teknolojiler arasında kabul edilir. Buna ek olarak, Blockchain teknolojisi ve dijital varlıklar, birbirleriyle birleştirildiklerinde en umut verici çözümleri üretmeleri muhtemel olduğundan, AR, VR ve Nesnelerin İnterneti gibi Web’in diğer temel bileşenlerine rakip değildir.
