Blockchain’in hukuk alanında kullanılması şeffaflık getirecek ve giderlerin düşürülmesine yardımcı olacak. Öte yandan, blockchain’in hukukta en çok akıllı sözleşmelerde kullanılacağı düşünülüyor. Hukukçulardan blockchain’in kendi alanlarını nasıl değiştireceğini değerlendirmelerini istedik.
Blockchain finansal sisteme ait bir teknoloji olarak değerlendirilse de değdiği birçok sektörü de değiştiriyor. Bu sektörler arasında hukuk da başta gelenler arasında yer alıyor. Örneğin, akıllı sözleşmeler ile önceden tespit edilmiş bir kodla belirli bir veri ile harekete geçmesine ve aradaki üçüncü şahısları ortadan kaldırarak işlemi yapmayı sağlıyor. Bununla birlikte bütün sürecin açık bir şekilde takip edilmesi ve dışardan istenmeyen müdahaleleri engelleyebilecek şekilde şifrelenmesi de akıllı sözleşmeleri dikkate değer hale getiriyor. Öte yandan; vergi toplamadan oy vermeye, para transferinden siber güvenliğe birçok kullanım alanı da söz konusu. Tabii, bu fırsatlara karşılık tehditleri de göz önünde bulundurmak gerekiyor. Örneğin, bu alanda mevzuat tarafında düzenlemeler bulunmaması tehditlere açık kapı bırakıyor.
Av. Dr. Başak Ozan Özparlak: Blockchain Şeffaflık Getirecek ve Masrafları Düşürecek
Av. Dr. Başak Ozan Özparlak’a göre, blockchain’i hukukta en çok akıllı sözleşmelerde kullanmak mümkün olacak ve bu da hukuk alanında büyük bir dönüşüme yol açacak. Özparlak ayrıca blockchain’in hukuk sisteminde genel olarak masrafların düşüreceğini ve şeffaflık getireceğini de düşünüyor.
Av. Özparlak’a blockchain’in ülkemiz hukuk sisteminde yaygınlaşmasıyla en çok hangi alanlarda kullanılacağını sorduğumuzda, arabuluculuk süreci ve masraflı noter işlemlerinin blokzincir aracılığı ile gerçekleştirilmesinin öne çıkacağını ifade ediyor ve ekliyor: “Kanayan yaramız yüksek ücret ve uzun sürelerin üstesinden blockchain ile gelmenin mümkün olacağını düşünüyorum.”
Tabii, blockchain teknolojisinin kullanıma girmesiyle bu alanda çalışan start-up’lar da gündeme geliyor. Özparlak’a hukuk tarafında dünyada blockchain kullanan start-up’ları sorduğumuzda, Rocket Lawyer’ı örnek veriyor. Akıllı sözleşmeler alanında faaliyet gösteren ve 2008’de kurulan bu start-up ayrıca self servis hukuk hizmeti de veriyor.
Av. Burçak Ünsal: Blockhain Hukuk Hizmetlerini Hızlandıracak ve Ucuzlatacak
Av. Burçak Ünsal, blockchain’in tarafların tamamının içeriğe şeffaf erişimi, tarafların tamamının mutabakatı ile doğruluğunun müspet hale gelmesi ve içeriğin sonradan değiştirilememesi gibi üç ana sebeple özellikle sözleşmelerin oluşturulup dijital olarak imzalanmasıyla hukuk alanında kullanılmaya başlandığını söylüyor. Ayrıca, daha sonra bu içeriğin tarih, metin ve imza yetkisi gibi konular bakımından ihtilafa konu olamaması ve bu sayede çok ciddi bir zaman ve para israfının önüne geçebiliyor. Burçak Ünsal, “Neticede en büyük fayda ise söz konusu ilişkilerden kaynaklanabilecek ihtilafların ortadan kaldırılabilmesi sayesinde elde edilebilecek öngörülebilirlik, güvenilirlik ve tasarruf ile sağlanacaktır. Bu durum hukuk hizmetlerinin de hızlanması ve ucuzlaması anlamına gelecektir.” diyor.
Av. Ünsal, “Ben Türkiye’de bu teknolojinin en çok vergi, noter, ticaret sicili, icra daireleri, akıllı sözleşmeler ve düzenlemelere uyum (compliance) alanlarında kullanılabileceğini ve bir an önce kullanılması gerektiğini düşünüyorum” ifadeleriyle blockchain’in ülkemiz hukuk sisteminde hangi alanlarda kullanılabileceğini açıklıyor. Hukukumuzda temel ilke irade serbestisi olduğundan birtakım çok taraflı basit sözleşmelerin blockchain sistemi ile yapılabileceğini vurgulayan Ünsal, bunların tarih ve içerik kayıtlarının tespitinde noter yerine yine tarafların mutabakatının ikame edilebileceğini ve bu sayede avukat ücreti, bu ücretten doğan KDV ve stopaj, noter harçları, potansiyel ihtilaflarla doğacak mahkeme masrafları ve harçları gibi hem parasal hem de zamansal masraflardan tasarruf edilebileceğini sözlerine ekliyor.
Ünsal’a Türkiye ve dünyadan blockchain’i hukuk alanında kullanan start-up örneklerini sorduğmuzda, Ünsal ülkemizden çıkan bir örnek olarak TransferChain örneğini veriyor. Ünsal projeyle ilgili olarak şu ifadeleri kullanıyor: “Bu proje içerik ve doküman güvenliği sağlayarak birçok soruna cevap ve bir çok kayıt ve teyit mekanizmasına alternatif teşkil edebilecek. Ayrıca kişisel verilerin korunması, sağlık verilerinin korunması ve ticari sırların korunması gibi alanlarda da büyük bir ticari potansiyel sunuyor .” Ünsal, Birleşik Krallık’tan ise Codefi örneğinden bahsediyor ve bunun ülkedeki tapu ve ayni hak ve mülkiyet sistemini blockchain’e taşıma projesi olduğunu belirtiyor. Ünsal’ın verdiği bilgiye göre, proje sayesinde aynî hak ve mülkiyetler tokenize edilerek takibi, erişilebilirliği, şeffaflığı ve ticarî sirkülasyona sokulabilme oranlarını inanılmaz artırırken, kamu maliyesini ve sair işlem maliyetlerini de aynı ölçüde düşürüyor.
