Dün, Solana ağı çöktü. Ancak bu ne ilk ne de sondu. Gelin bu çöküşlerin detaylarına bakalım. Blockchain teknolojisi her ne kadar karmaşık gibi gözükse de oldukça basit bir mantığa dayanmaktadır. Bu mantık, bir verinin çoğunluğun onayı ile doğrulununun kanıtlanmasıdır. Dağınık Defter Teknolojisi, güçlü kriptografik algoritmalar ile birleştiğinde, günümüzde birçok sistemin temelini oluşturan Blockchain teknolojisi ortaya çıkıyor. Ancak her proje, bu teknolojiyi kendisine göre yorumladığından ve geliştirdiğinden, her bir proje kendi içerisinde önemli farklılıklar taşıyabiliyor. Bu farklılıklar arasında belki de en büyük fark, ağın kullanmış olduğu konsensüs yapısı. İlk kripto para olarak Bitcoin, Proof of Work konsensüs yapısını kullanırken, ilk Proof of Stake mekanizması PeerCoin ile hayatımıza girmiş durumda. Solana Blockchain ağı ise kendi içerisinde Proof of Stake kullanırken, bu konsensüs mekanizmasını çok daha hızlı işlemler yapabilmek adına Proof of History ile destekliyor. Ancak bu durum ağa birçok avantaj sağlarken, beraberinde önemli bir sorunu da doğuruyor. Gelin Solana ağının çalışma mekanizmasına ve yaşanan çöküşlerin sebebi nedir yakından bakalım. Ayrıca yazının sonunda Solana ağı coin’leri ile ilgili bilgileri de bulabilirsiniz.
Solana Blockchain Ağı Nasıl Çalışır?
Solana protokolünün temel bileşeni, herhangi zaman diliminde, ağda hangi olayın meydana geldiğini doğrulayan Proof of History‘dir (PoH). Ağdaki her işleme bir zaman damgası veren kriptografik bir saat ve bu saat dilimleri arasında gerçekleştirilen işlemlerin tutarlılığına bakan PoH, esasında Solana’nın ölçeklenebilirliğinin sırrıdır.
PoH, pratik Bizans Hata Toleransı (pBFT) protokolünün optimize edilmiş bir versiyonu olan Tower Bizans hata toleransı (BFT) algoritmasını kullanan PoS’a güvenir. Solana bunu bir fikir birliğine varmak için kullanır. Tower BFT, ağı güvenli ve çalışır durumda tutar ve işlemleri doğrulamak için ek bir araç görevi görür.
Ayrıca PoH, benzersiz ve güvenilir çıktı üretmek için yüksek frekanslı Doğrulanabilir Gecikme İşlevi (VDF) kullanarak üçlü bir işlev (kurulum, değerlendirme, doğrulama) sağlar. VDF, blok üreticilerinin ağın ilerlemesi için yeterince zaman beklediğini kanıtlayarak ağdaki düzeni sağlar.
Solana, 256 bitlik bir değer üreten bir dizi tescilli şifreleme işlevi olan 256 bit güvenli karma algoritması (SHA-256) kullanır. Ağ periyodik olarak sayıyı ve SHA-256 karmalarını örnekler ve merkezi işlem birimlerinde bulunan karma kümesine göre gerçek zamanlı veriler sağlar.
İki farklı konsensüs yapısının birbirilerini destekleyen bir şekilde ilerlemesi, Solana ağının oldukça hızlı işlemler yapmasına olanak sağlar. Ek olarak verimin yüksel olması, işlem ücretlerinin de oldukça düşük olmasına olanak tanır. Ancak bu yüksek verimlilik, bizzat Solana ağının başına bela olmaktadır.
Solana Ağ Problemi Nedir? Solana Ağı Neden Çöktü?
Solana Blockchain ağı, merkezinde bulundurduğu yüksek verimlilik ile birlikte işlemleri, hızlı ve oldukça ucuz bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. Ancak burada spam saldırıları ve ağa yük binmesi gibi sorunlar baş göstermektedir. Bu sorunların sonucunda ise ağda çöküşler yaşanabilmekte. Peki Solana ağı neden çöktü?
Her ne kadar bir çöküş olarak görülse de Solana ağında yaşanan tam bir çöküş değildir. Solana Blockchain ağın üzerine çalışan Node’ların belirli bir kapasitesi bulunmaktadır. Anlık olarak çok fazla işlem emri gerçekleştirildiğinde bu işlemlerin hepsi zaman damgasına yetişmek için gerçekleştirilir. Buradaki asıl sorun, bu işlemlerin beklemeye alınmamamasıdır. Öyle ki Polygon ağında olduğu gibi bir pool sistemi bulunmamaktadır. Çok fazla işlem ard arda geldiğinde ise ağların blok yapısını oluşturan slot’larda gecikmeler meydana gelir ve zaman endeksi kayar. Bu durum yaşandığında ağ kendisini otomatik olarak kitler. Bu denli yüksek işlemler birden çok nedenden dolayı meydana gelebilir. Bunlarıdan bazıları şu şekilde:
Solana Ağı Coin’leri
Solana ağı coin’leri ile ilgili detaylar da sıkça merak ediliyor. Solana Blockchain ekosisteminde birçok token bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak Tether, AUDIO, SRM, GMT, LINK, C98 ve RAY gösterilebilir. Birçok DeFi, Uygulama, NFT ve Oracle’ın temelinde bulunan Solana ağı, bu işlem yüklerinin fazlalaşması ve işlem yoğunluğunun artması sonrası kitlenebilir.
Solana Ağındaki NFT’ler
Solana Blockchain ağı, NFT konusunda da en aktif ağlardan birisi konumunda. Ek olarak 3 farklı NFT pazar yeri de bulunan ağ (Kreechures, Metamarket ve Solarians), birden fazla NFT drop’unun peş peşe gelmesi ile birlikte tıkanabilmekte. Bunun en büyük sebebi ise ağın hızlı ve işlem ücretlerinin düşük olması. Aynı anda Solana cüzdanları NFT’ler için alım emri verdiğinde ve NFT yaratıcıları 10.000 ve üzeri koleksiyonları ard ardına yayınladıklarında, işlem yükü oluşmakta ve kilitlenmekte.
