Yıkama işlemi, bir trader veya yatırımcının, bir varlığın fiyatı veya likiditesi hakkında diğer piyasa katılımcılarını yanıltmak amacıyla aynı menkul kıymeti kısa bir süre içinde alıp satmasıdır. Menkul kıymetler piyasalarında Wash Trading yasa dışıdır, ancak kripto endüstrisinde henüz belirlenmiş düzenlemeler yoktur.
Bu yazıda, Wash Tradingin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, kripto pazarlarında yaygın olarak nerede kullanıldığını ve bunun tuzağına düşmekten nasıl kaçınılacağını tartışacağız.
Wash Trading Nedir?
Wash Trading, bir traderın bir varlığı sattığı ve ardından satışla aynı anda veya yaklaşık olarak yeniden satın aldığı bir satışı tanımlar.
Wash işlemleri, bir piyasa manipülasyonu biçimi olarak kullanılabilir. Bir yatırımcı, fiyatı veya ticaret faaliyetini etkilemek amacıyla aynı varlığı hızlı bir şekilde satın alır ve satar.
Wash Trading yapmak isteyen bir trader veya şirket için çeşitli motivasyonlar vardır. Amaç, fiyatları yükseltmek için satın alma faaliyetlerini teşvik etmek veya fiyatları düşürmek için satışı teşvik etmek olabilir. Başka bir motivasyon, bir traderın, bir sermaye kaybını kilitlemek için Wash satışını kullanmaya çalışmasını ve ardından varlığı daha düşük bir maliyet temelinde satın almayı, esasen bir vergi indirimi arayışını içerebilir.
Wash Trading birkaç farklı trader, şirket ve hesap içerebilir, ancak motivasyon aynıdır. Wash Tradingin amacı, ticareti yapılan bir finansal varlığın fiyat ve hacmine ilişkin algıları artırarak yanıltıcı olmaktır.
Wash Trading Nasıl Çalışır?
Temel düzeyde, bir Wash Trading, aynı anda bir varlık alıp satan bir yatırımcıdır. Bununla birlikte, gerçek bir yıkama işlemi, yatırımcının niyetini dikkate alarak daha da ileri gider.
Bu nedenle, bir Wash Trading onaylamak için genellikle iki koşul karşılanır.
Birinci şart niyettir. Wash Trader, aynı varlığı önceden alıp satmak için özel bir stratejiye sahip olmalıdır. Yine yanıltma amaçlı Wash Trading yapılıyor. Sonuç olarak, yanlış beyanı ortadan kaldırmak için birden fazla hesaba ihtiyaç vardır.
Trader veya firma aynı varlık üzerinde işlem yapacak, ancak fiyatların değişmesine veya işlem hacminin artmasına neden olmak için farklı hesapları kullanacak. Varlığa sahip hesap, varlığı yıkama traderın başka bir hesabına satacaktır.
İkinci koşul sonuçtur. İşlemin sonucu, yatırımcının aynı veya ortak mülkiyete sahip hesapları kullanarak aynı varlığı aynı anda alıp sattığı bir takas işlemi olmalıdır.
Wash işleminin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemenin bir yolu, yatırımcının finansal durumunu incelemektir. İşlem, yatırımcının genel pozisyonunu değiştirmiyorsa veya herhangi bir piyasa riskine maruz bırakmıyorsa, o zaman bir wash olarak kabul edilebilir.
Wash Trading Örneği
Diyelim ki Eles adında bir hisse senedi traderımız ve ABC şirketinde hızla hisse alıp satmak için işbirliği yapan bir aracı kurumumuz var. Buradaki fikir, diğer yatırımcıların ABC hisse senedindeki faaliyeti fark edecekleri ve ABC’ye yatırım yapmaya karar verecekleridir. Bu yatırımcılar ABC’yi satın aldıkça fiyat yükselir ve Eles ralliden kâr elde eder. Ardından, “Eles” ABC hissesini açığa satar, fiyatı düşürür ve aşağı yönlü fiyat eğiliminden kazanç sağlar.
Kripto para birimlerinde de wash ticaretinden şüpheleniliyor, özellikle düzenleyicilerin varlığını düzenlemede yavaş olması. 2017 ve 2018’de, blockchain projelerinin ICO’lar (ilk kripto para teklifleri) aracılığıyla para topladığı zamanlarda, kitle fonlaması geliri, yeni projeye daha fazla ilgi göstermek için borsalara geri dönüştürülebilir.
Örneğin, bir kripto projesi olan XYZ içindeki büyük yatırımcılar, birden fazla adres kullanarak bu projeden biraz daha XYZ kripto satın alabilir. Ek XYZ elde ettiklerinde, aynı miktarda XYZ’yi borsalara transfer edeceklerdi. Bu noktada, XYZ’yi Eter’e çevirecekler ve bu Eteri daha fazla XYZ satın almak için kullanacaklardı. Bu davranış, niyetlerini gizlemek için birden fazla adres kullanarak bir süre devam edecekti.
Dış yatırımcılar, XYZ’deki artan ilgiyi ve hacmi görecek ve ardından projeyi uzun vadede satın almaya karar verecekti. Uzun vadeli niyetlerle dışarıdan sahiplerinden gelen bu ek ilgi, XYZ’nin fiyatını artırır. Ardından, içeriden biri, XYZ kriptolarının bir kısmını kârla satardı. Özünde, XYZ’nin büyük yatırımcıları, projedeki spekülatif ilgi hakkında başkalarını yanıltmak için yıkama ticaretini kullanır – böylece sonunda bir kâr elde ederek holdinglerini terk edebilirler.
Wash Trading ile Piyasa Yapıcılığı Arasındaki Fark Nedir?
Yüzeyde, Wash Tradin ve piyasa yapımı aynı şey gibi görünebilir.
Piyasa yapıcılığı, aynı miktarda bir varlığı aynı anda, ancak muhtemelen farklı yerlerde alıp satmaktır. Örneğin, bir Bitcoin piyasa yapıcısı, bir traderın bir borsada 49.300 $ karşılığında satın almasını sağlar. Ardından, bir yatırımcı piyasa yapıcının kendisine sattığı 0,01 Bitcoin almaya karar verdiğinde, piyasa yapıcı başka bir borsada 49,200$ karşılığında hızla 0,01 Bitcoin satın alacaktır. Piyasa yapıcı piyasada sabit kalacak, ancak Bitcoin için fiyat farkı ve yayılmasından yararlandı.
Piyasa yapıcılığı ve Wash Trading arasındaki temel fark niyettir. Piyasa yapıcılığı, varlığı diğer yatırımcıların alıp satması için hazır bulundurarak bir hizmet sağlar. Bu nedenle, piyasa yapıcı işlemlere dahil olan başka yatırımcılar da vardır. Piyasa yapıcı, kriptolarının başka birinin (tanımadıkları) satın almasına izin veriyor.
Öte yandan, Wash Trading işlemi, işlemdeki tek “tarafların” ortak mülkiyete sahip hesaplar olduğu zamandır. Bir Wash Trader, ticaretin “tarafları” olmak için faydalı ve ortak mülkiyete sahip hesapları kullanacaktır. Bu şekilde, bir Wash Trader etkili bir şekilde kendileriyle ticaret yapıyor – ve başka kimse yok. Sonuç olarak, finansal varlığın fiyatı veya hacmi hakkında başkalarını yanıltmaktan başka doğrudan bir fayda yoktur.
Wash Trading Yasal mı?
Hayır. Ticaret Borsası Yasası, Wash Tradingi yasaklar. Geçişinden önce, traderlar piyasaları ve hisse senedi fiyatlarını manipüle etmek için yaygın olarak Wash Tradingi kullandılar. Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu (CFTC), brokerlerin Wash Tradingi faaliyeti sonucunda kâr etmesini engelleyen yönergeler de dahil olmak üzere, Wash Trading ile ilgili düzenlemeleri de uygular.
IRS’nin ayrıca Wash Trading işlemleriyle ilgili kuralları vardır. Bu kurallar, yatırımcıların, Wash Trading satışlarından kaynaklanan vergilerdeki (menkul kıymet satışlarından veya alım satımlarından) sermaye kayıplarını mahsup etmelerine izin vermez. Örneğin, bir vergi faturasını atlamak için hisse senedi alım satım işlemlerini kullanan traderlar, kendilerini hala vergi faturası borçlu bulacaklardır.
Ancak, kripto için düzenlemeler henüz yakalanmadı. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), kripto para birimleriyle ilgileniyor. Bununla birlikte, NFT’ler menkul kıymet olarak kabul edilmez, çünkü bunlar takas edilemez ve SEC’in kapsamı dışındadır.
Aynı şekilde, IRS kriptoyu menkul kıymet değil mülk olarak kabul eder. Düzenleyiciler, kriptoyu denetlemek için kimin yargı yetkisinin geçerli olduğunu anlayana kadar, Wash Trading ve dolayısıyla yanıltıcı fiyat ve hacim verileri riski vardır.
Son Sözler
Wash ticareti, bir varlığın fiyatı ve/veya yapılan işlemlerin hacmi konusunda piyasa katılımcılarını yanıltma ve aldatma niyetini içerir. Düzenlemeler henüz bu yeni varlık sınıfına yetişmediğinden, yıkama ticareti kriptoda – ve özellikle daha az likit NFT’lerde – sıklıkla gerçekleşir.
Düzenlemeler güncellenene kadar, daha büyük boyutlu ve daha uzun fiyat geçmişine sahip kripto pazarlarında işlem yaparak, borsa yatırımcılarının kurbanı olmaktan kurtulabilirsiniz.
