bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 63,903.12 6.20%
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,272.47 8.84%
bnb
BNB (BNB) $ 509.84 10.54%
solana
Solana (SOL) $ 177.29 12.32%
xrp
XRP (XRP) $ 0.585067 4.66%
cardano
Cardano (ADA) $ 0.60557 10.75%
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.127942 13.18%

Paylaş

“Vitalik Buterin’in Bloomberg Röportajından” Bölüm II (Devamı)

Vitalik Buterinin Bloomberg Roportajindan Bolum II Devami

S: Siber atakların arkasında Rusya olduğuna ve kripto paranın haraç olarak kullanıldığına dair endişeler var. Kripto ve siber savaşların kesişmesi hakkında ne düşünüyorsun?

Bence bu geçici bir evre. Şu oldu: internet de bir bütün olarak son 20 senede çok büyüdü ve bu 20 yılın çoğunda insanlar güvenliği çok ciddiye almadılar, saldırganları suçlamak ne kadar doğru? Kriptografide, kripto paranın arkasındaki teknolojide sizin bu tarz şeylere karşı daha emniyetli olmanızı sağlayan harika araçlar var ve benim şahsi umudum da en azından insanların bu atakların düzeyini bir uyandırma alarmı olarak görmeleri; böylece emniyet düzeyini iyileştirmek için hem endüstriler arasında hem dünyada büyük bir çaba harcanır. Çünkü eğer bu olmazsa sadece fidye yazılım saldırıları problem olmayacak, bir noktada ne zaman tam ölçekli bir siber savaş olursa ve insanlar hazırlıklı değilse bunun sonucu dünya için gerçekten kötü olabilir.

S: Ethereum’un daha çok benimsenmesi için en çarpıcı uygulama nedir, yani e-postanın internet için olduğu gibi?

Bence birkaç aday var. DeFi onlardan biri bariz. Blokzinciri temelli finansal şeyler her zaman çekici olmuştur çünkü geleneksel finansal sistem geleneksel merkezi teknolojiden daha beter: Guatemala’daki birine bir e-posta göndersem bir saniyede ulaşır. Finansta bu olmaz. Bugün bile şirketlerdeki birçok kişi kripto parayı uluslararası para transferinde kullanıyor. Finans dışında blokzincirlerin gidebileceği ilginç bir alan da, dikkat ettiyseniz, Ethereum’da varlıklarınıza erişmek için bir hesaba ihtiyacınız var; öyle bir noktaya gidiyoruz ki bu hesapları son derece emniyetli yapmak için çok fazla iş yapıldı ve sadece para tutan hesaplar olmak yerine bunlar tamamen dolmuş profillere dönüşüyorlar ve bir kere profiliniz oldu mu bunun üstünde merkeziyetsiz sosyal medya yapmaya başlayabilirsin; bununla yapabileceğin sosyal ve finansal şeyler hatta birlikte çalışmaları çok büyük bir şey olabilir diye düşünüyorum.

S: Bitcoin, Ethereum veya blokzincirinin dünyayı gerçekten değiştirip değiştirmediği süregelen bir tartışma. Kripto “gelecek” mi yoksa bir heves mi?

Bence içinde hevesleri barındıran bir “gelecek”; aynen internetin de bir “gelecek” olduğu ve içinde hevesler barındırdığı zamanlar gibi. Kesinlikle bazı uygulama çeşitleri zaman zaman çok abartılıyor, 2017’deki ICO’lar gibi ve şu anda bazı DeFi çeşitleri gibi. Ama aynı zamanda çok değerli DeFi projeleri de var. İkisinin de kombinasyonunu görüyoruz ve önceden hangisinin hangisi olduğunu anlamak zor ve bu da bizim bir ekosistem olarak keşfedeceğimiz bir şey.

S: Kriptoya şüpheyle bakanların çoğu finans dünyasında hayran olunan kişiler, Jamie Dimon, Warren Buffett gibi. Bunlar yanlış mı düşünüyor?

Zaten çoğunun çoktandır kesinlikle yanlış olduğu görüldü. Bazıları kripto paraların başarısız olmasını, sıfıra gitmesini ve hiç ilgilenilmemesini beklediler ve bugün kripto paralar onların beklemediği kadar başarılılar. Geleneksel finanstakilerin en azından bazılarının bir anlamda blokzinciri tabanlı finansın değerini hemen anlamaya yatkın olmadıklarını anlayabiliyorum. Bir yandan geleneksel bankacılıkta bile blokzincirinin sağladığı değeri anlayan ve onlarla bir şeyler yapıp çalışmayı deneyen çok fazla insan var.

S: Onlardan biri Jack Dorsey. Square’nin merkeziyetsiz finans hizmetlerinde yoğunlaşacak yeni bir iş kolu yarattığını duyurdu; bitcoin temelli, bitcoin kullanarak. Planları hakkında ne biliyorsun? Ethereum’a çok benzeyen bir şeyler mi yapıyor?

Bitcoin tarzı projeler üstünde yapılan merkeziyetsiz finans hakkında şüphelerim var çünkü Bitcoin ve Ethereum arasındaki fark şu ki Ethereum’da doğal bir işlevsellik var. Bu sizin esasen direkt ya ether ya da Ethereum temelli varlıkları, bu akıllı kontratlara, bu kilit kutulara koymanızı sağlar ki burada daha sonra oluşan farklı koşullar, bu varlıkların nasıl serbest kalacağını yönetebilirler. Bitcoin’in aynı ölçüde bir işlevselliği yok. Jack esasen bu kuralları uygulayan kendi sistemini kurmak zorunda kalacak ve Bitcoin katmanında bitcoin’lerin sahibi muhtemelen bir multi-sig cüzdan olacak ve bu da Jack veya sistemdeki katılımcılar tarafından kontrol edilecek. Benzer duruyor ama çok daha zayıf bir güven modeli olmakla sonuçlanacak. Ethereum’un daha ilk başta bağımsız bir sistem olarak başlamasının bütün sebebi bu diye düşünüyorum gerçekten. Yeni bir işlevselliği destekleyecek yeterli güçte olmayan bir sisteme yeni bir çeşit işlevsellik aşılama yeterliliğinizin teknik olarak sınırları var.

S: Facebook’un Mark Zuckerberg’i de Metaverse konusunda büyük hamleler yapıyor. Onların bu merkeziyetsiz dünyaya doğru kaymaları hakkında ne düşünüyorsun? Facebook ve Twitter bugün gördüğümüz problemleri tekrarlayabilirler mi?

Mark belli ki internetten bir sonraki sahnenin ne olacağını çözmeye, bu işe girmeye ve bunu yaratmaya çalışıyor; dünyanın geri kalanı farklı bir yöne gitmeden, Facebook bir anlamda toz bulutu içinde kalmadan ve bir tür geçmiş kuşak yaşlı dünya şirketlerinden biri olmadan. Facebook’un kripto alanına Libra ile girmeyi denediğini gördük gerçi, yanlış bir yaklaşım olarak sonuçlandı, çünkü Facebook gibi birinin problemi çok sayıda insanın güvenmemesi.  Kendi platformunu kurmak, ki biliyorum farklı sektör katılımcılarıyla bir konsorsiyum yaratmak için çok çabaladılar ama bu bile yeterli olmadı çünkü çok fazla güvensizlik var. Ama metaverse konusunda pandemi sırasında şu oldu: çok çabuk bir şekilde fiziksel dünyanın insanların deneyimlerinin bir tür birincil hücre merkezi olduğu ve yeni eklenmiş internetli bir dünyadan,  internetin gerçekten insanların deneyimlerinin merkezi olduğu bir dünyaya geçiş yaptık. Ve esasında zamanımızın çoğunu sanal bir dünyada geçiriyoruz ve sormamız gereken bu sanal dünyanın kalite seviyesinin ne olduğu.

S: Peki, beş yıl içinde, on yıl içinde Ethereum nerede olacak?

Umarım metaverse’i çalıştırır halde olur ama bakalım göreceğiz nereye gideceğini.

S: Kripto paraları anlamaya çalışan, bahse giren çok fazla insan var. Bitcoin için tahminin ne? Doların yerine geçer mi? 50 yıl sonra hala olur mu? Veya başka bir şey mi olur? Aynı şekilde ethereum için tahminin ne? Çünkü birçok yatırımcı her ikisini de tutmayı seçiyor veya birini veya diğerini…

Tamamen doların yerine geçmesi muhtemel değil diye düşünüyorum çünkü örn. fiyat istikrarı gibi doların sağladığı, bitcoin’in sağlayamayacağı şeyler var. ABD Dolarının çöktüğü teorik bir dünyada bile, kullanıcıların ve işletmelerin fiyat oluşturabilmek için beklediği istikrar seviyesini bitcoin sağlayamaz. Böyle bir dünyada başka bir şeye, örn. merkeziyetsiz stabil coinler gibi başka bir şeye ihtiyacımız olabilir ama göreceğiz. Ama aynı zamanda kripto paralar mevcut para birimlerinin yanında çok güçlü ve önemli bir rol oynayabilirler.

btchaber bh logo

Didem Kurunç

İEL ve İşletme Fakültesi mezunudur. ABD’de yüksek lisans (MSc in Finance) eğitimini onur derecesiyle bitirmiştir. Bir süre özel sektörde finans alanında çalışmış ve finans dalında doktora eğitimini tez aşamasına kadar devam ettirmiştir. Eğitim, finans ve finansal okuryazarlık ilgi alanları arasındadır ve bu konularda bağımsız danışmanlık yapmaktadır.
https://www.btchaber.com/





Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
Bağlantıyı kopyala