Fiat para, itibari para anlamına gelmektedir. Devlet tarafından bir ülkenin kanunları ile çıkarılmış paraya verilen addır.
Fiat Para Nedir?
İtibari para ya da fiat para, devlet tarafından bir kanunla piyasada yer alan parayı ifade etmektedir. Resmi bir yetkilendirmeyi ifade eden fiat, bir kararname olarak değerlendirilmektedir. Varlığa dayalı para birimlerinden geliştirilmiştir. Çok uzun zaman öncesinde, hükümetler tarafından altın ve gümüş gibi değerli madenlerden yapılan paralar kullanılmaktaydı.
Ancak zamanla bu para birimlerini destekleyecek madenlerin hükümetlerin elinde tutması zorlaşmıştır. Bunun sonucunda, kanunla desteklenen fiat, itibari para birimleri ortaya çıkmıştır. 20. yüzyılda ABD’de ortaya çıkan fiat para, devlet güvencesi altına alınmıştır. Kanunla yürürlüğe girer ve altın, gümüş gibi madenler açısından karşılığı bulunmamaktadır. Fiat para, değeri hükümet ve döviz piyasalarına bağlı olan ve kullanım alanları kanunla belirlenen para birimleridir. Dünyada yaklaşık 180 fiat para birimi bulunmaktadır.
Fiat para, arz ve talep güçleri tarafından yönlendirilmekte ve değeri hükümet ve döviz piyasalarına bağlıdır. Kullanım alanları kanunla belirlenen fiat paraya ABD Doları, Euro ve diğer küresel para birimleri örnek verilebilmektedir. Para politikalarını belirleyen ve kendi para birimlerinin değerini korumak için arzı yöneten mercii merkez bankalarıdır.
Fiat Para Ve Kripto Paralar
Para birimlerinin iki temel amacı bulunmaktadır. Bunlardan biri değişim aracı olmak, diğeri ise değer deposu olmaktır. Fiat para biriminde de kripto para biriminde de amaçlar benzerdir. Kripto para birimine yatırımın hızlı yükselişi, fiat para birimlerinin baskın değişim aracı olarak devam edip etmeyeceği konusunda soruları da gündeme getirmiştir. Kripto para birimleri, merkeziyetsiz dijital para birimleridir.
Birçoğu, merkeziyetsiz ağlar tarafından yönetilir. Fiat para birimleri ise, tek bir otorite olan devlet tarafından yönetilmektedir. Kripto işlemleri bazı durumlarda pahalı, zaman alıcı ve karmaşık olabilmektedir. Örnek olarak, kripto para ile işlem yapmak için bir kripto cüzdanına gerek duyulur. Bu sebeple, kripto paraların gerçek dünyada kullanım durumları elde etmesi, bu varlıkların gelişimine bağlıdır.
Günümüzde bazı satıcılar ve işletmeler kripto para birimlerini ödeme olarak kabul etmektedir. Ancak çoğu işlem Fiat para birimleri ile yapılmaktadır. Bunun bir sebebi kripto para birimlerinde olan oynaklıktan kaynaklandığı söylenmektedir. Bunun yanı sıra, kripto paralar değer deposu görevi görme konusunda, Fiat para birimlerinden daha iyi performans sergilediği söylenmektedir. Ayrıca fiyat oynaklığı sebebiyle, kripto paraların değer deposu olmadığı düşünen eleştiriler de mevcuttur.
Kripto paralar, iki taraf arasında değiş tokuşa izin verdikleri ve bir değer deposu görevi gördükleri ölçüde para olarak kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra, geleneksel para sisteminin şu anda sunamadığı özellikler de sunmaktadır. Kripto para birimleri, dünyada hiçbir banka veya hükümete ihtiyaç duymadan herkes tarafından her yerde ve her zaman harcanabilirler ve satın alınabilirler. Bu, kripto paraların en yenilikçi özelliği olarak öne çıkmaktadır.
