Blockchain, Web3 ve kripto paralar gibi modern yenilikler, geleneksel finansal ticaret ve yatırım yöntemlerinde devrim yarattı. Artık insanlar işletmelere ve gayrimenkullere geleneksel yatırımlar yapmak yerine dijital para dünyasında satın almayı, satmayı ve yatırım yapmayı düşünebiliyorlar.
Sonuç olarak bu teknolojiler, keşfedilecek geniş bir alan olan Merkezi Olmayan Finans (DeFi) biçiminde yeni dinamikler getirdi. Merkezi Olmayan Otonom Kuruluşlar (DAO’lar) kavramının ortaya çıktığı yer de burasıdır. Bu yazımızda daha derine ineceğiz ve bu yeni konsept hakkında her şeyi öğreneceğiz.
Merkezi Olmayan Otonom Kuruluş (DAO) Nedir?
Yatırım DAO’larının ne olduğunu anlamaya çalışmadan önce, DAO’nun ne olduğunu anlamak çok önemlidir. Her kaynak, DAO’nun benzersiz bir tanımını sağlar, ancak hepsi, Blockchain teknolojisi üzerinde yapılan iki veya daha fazla taraf arasındaki kriptografik bir anlaşmayı yönlendiren, yöneten ve demokratikleştiren bir grup varlıktan oluşan merkezi olmayan bir yasal yapıya sahip olma kavramına işaret eder.
DAO’ların merkezi bir yönetim organı olmayan, tamamen özerk kuruluşlar olduğu ve üyelerinin her birinin genel karar alma sürecine katkıda bulunabileceği kolaylıkla söylenebilir. Bu, başka birçok faktöre bağlıdır ve diğer tüm teknolojik sıçramalar gibi, öğreneceğiniz bazı faydalar ve zorluklar da vardır.
Yatırım DAO’ları Nedir?
Bir yatırım DAO’su, kripto para birimleri, NFT’ler, sanal emlak vb. dijital varlıklara sermaye toplamak ve bunlara yatırım yapmakla ilgilenen kişilerdir. DAO’lar, yatırım sürecini olabildiğince kapsayıcı hale getirirken demokratikleştirmeleriyle bilinir.
Yatırım DAO’larında, yönetişimi uygulamak ve topluluk kuralları üzerinde anlaşmak için akıllı sözleşmeler kullanılır. Bu aynı zamanda DAO’da bireyin/varlığın sahip olduğu varlıklara dayalı yönetişim haklarını da içerir.
Yatırım DAO’ları Hakkında Neleri Anlamamız Gerekiyor?
Nelerden Oluşurlar ve Nasıl Çalışırlar?
Herhangi bir dijital para biriminin en çok vurgulanan özelliği, merkezi olmamasıdır. Yani bir merkez bankası veya başka bir devlet kurumu gibi tek bir atanmış otorite tarafından kontrol edilemez.
Bu merkezi olmayan dijital para birimi fikri, aynı zamanda Yatırım DAO’larına dönüşen DAO’ların arkasındadır. Otonom yönetim ve kontrolü teşvik etmeyi amaçlayan bir şirkete benzer şekilde çalışırlar. Her şey, anlaşmanın içeriğini belirleyen Blockchain akıllı sözleşmesine dayanmaktadır ve kararlar Blockchain oylamasına dayanmaktadır.
Yatırım DAO’larının Faydaları Nelerdir?
Her fırsat ve buluş benzersiz faydalar sunar. Aynı şekilde, bu yeni yasal yapı biçimini takip eden kuruluşların çeşitli faydaları vardır. En önemli üç avantajı şunlardır:
Merkezi Olmayan Ortam: İlk ve en çok vurgulanan fayda, Yatırım DAO’larının tamamen merkezi olmayan bir ortamda var olmasıdır. Organizasyonu etkileyen tüm karar alma süreci, yalnızca DAO’yu oluşturan tüm kişi veya kuruluşlar tarafından alınır. Bu, CEO ve Yönetim Kurulu olarak bir kişiye veya birkaç kişiye güvenme ihtiyacını ortadan kaldırır.
Kapsayıcı Erişim Sağlar: Yatırım DAO’larının ikinci en büyük faydası sundukları kapsayıcı erişimdir. Bu DAO’lar, tüm akredite yatırımcılara karar verme sürecine katılma fırsatı vermesiyle tanınır.
Likit Yatırımları Sağlar: Yatırım DAO’larının üçüncü ve en çok vurgulanan faydası, likit yatırımları sağlamalarıdır. Geleneksel sermaye yatırımı seçeneklerinden farklı olarak, Yatırım DAO’ları yatırımcıların fonu çıkış teklifinden önce tasfiye etmesine olanak tanır. Bu, yatırımcıların sahip oldukları tokenleri bir kripto borsasında alıp satabilecekleri anlamına gelir.
DAO’nun tüm üyeleri, yönetim organları ve kilit karar vericiler olarak hareket eder. Ancak bu, DAO’daki paylarına bağlıdır. Biri 100 tokenli, diğeri 50 tokenli iki üye örneğini ele alalım. Bu durumda, daha büyük kısma sahip olan, daha iyi bir oy ağırlığına sahip olacaktır.
DAO’ların Karşılaştığı Zorluklar Nelerdir?
Tıpkı diğer tüm teknolojik gelişmeler ve icatlar gibi, DAO’ların da ele alması gereken birkaç zorluk vardır. Teknolojinin yeni bir ufka ulaştığı bir dünyada, yine de bazı şeylerin üzerine düşünülmesi gerekiyor. Yatırım DAO’ları kavramını bir şekilde etkileyen en önemli unsurlar şunlardır:
Eğitim Eksikliği: Yatırım DAO’larının karşılaştığı ilk ve en çok vurgulanan sınırlama, token sahipleri veya sadece karar vericiler arasındaki eğitim eksikliğidir. Bunun nedeni, farklı üyelerin farklı geçmişlere, anlayışlara, algılara, bilgilere ve karar işleme yeteneklerine sahip olmasıdır. Bu, tüm karar alma sürecini olumsuz etkiler ve büyük bir engel olarak görünür.
Hız Eksikliği: Eğitim eksikliğinin ardından, yatırım DAO yapısının da bir zaman sınırlaması vardır. Bu da, nihai kararı almak için, herhangi bir şirketin CEO’su olarak görev yapan tek bir kişiye kıyasla daha fazla zaman gerektirdiği anlamına gelir. Yatırım DAO’ları çok sayıda üyeden oluşur, bu nedenle her üyeye her şeyi iletmek için daha fazla zaman gerekir ve bu da sonunda karar verme sürecini uzatır.
Güvenlik Eksikliği: Son olarak, güvenlik eksikliği DAO yapılarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biridir. Haziran 2016’daki hack olayını takip eden ve değeri 50 milyon doları aşan 3,6 milyon ETH’nin kaybına tanık olunan alan adının güvenliği konusu ile ilgilenilmesi gerektiği oldukça açıktır.
Temel Çıkarımlar
Dolayısıyla, Yatırım DAO’ları, topluluğun yönetimine ve karar verme sürecine katılan ve katkıda bulunan token sahiplerinden oluşan özerk bir otoritedir. Bu, gücün oy kullanmaktan sorumlu tüm token sahiplerine dağıtıldığını gösterir.
