Non-custodial, bir kripto para cüzdan türüdür. Gözetimsiz anlamına gelen bu kelime, çevrimdışı çalışan cüzdanlar için kullanılır.
Custodial, kripto paraların üçüncü parti kişilerin kontrolünde saklandığı cüzdan türleri için kullanılır. Kripto para borsaları ve çevrimiçi cüzdanlar bu tanımın kapsamına girer. Cüzdan güvenliğinden sahibi değil, hizmeti sağlayan taraf sorumludur.
Non-custodial cüzdan, cüzdanın tüm sorumluluğunun ve kontrolünün kullanıcının elinde olduğu bir cüzdan türüdür.
Non-custodial cüzdan çevrimdışı veya çevrimdışı kullanılabilen bir cüzdan çeşididir. Bir kriptopara cüzdanına ait adres veya özel anahtar gibi bilgiler sadece cüzdan sahiplerinin kontrol edebileceği bir biçimde non-custodial cüzdanlarda saklanır. Non-custodial cüzdan kullanıcıya kriptopara bilgilerine erişebilmesi için bir arayüz görevi görür. Bazı non-custodial cüzdan çeşitleri; masaüstü cüzdan, mobil cüzdan, kağıt cüzdan ve donanım cüzdan olarak sıralanabilir.
Kağıt cüzdan, kriptoparaları çevrimdışı saklamanın bir yoludur. Kriptoparaların saklanması ve kriptopara işlemlerinin gerçekleşmesini sağlayan barkod ve karekodların fiziksel bir kağıt üzerine aktarılması ile oluşturulur. Donanım cüzdanlar ise kriptopara hesap bilgilerinin özel olarak tasarlanmış sabit diskler içerisinde saklandığı bir çevrimdışı cüzdan türüdür.
Non-Custodial Cüzdan Türleri
Masaüstü, web, mobil, donanım ve kağıt olmak üzere 5 çeşit non-custodial cüzdan çeşidi vardır. Her birinin kullanım yöntemi ve işleyişi farklı olsa da teknik açıdan aynı özelliğe sahiptirler.
- Masaüstü Cüzdan: Bir uygulama gibi bilgisayara indirilebilen ve internet erişimine ihtiyaç duymadan çalışan cüzdan türüdür. Mobil cüzdan da bunun cep telefonunda çalıştırılan versiyonudur, her yerden ulaşabilme imkanı sunar.
- Web Cüzdan: İnternet tarayıcısı üzerinden çalışır ancak hizmet sağlayıcılar tarafından cüzdan bilgileri görülmez ve saklanmaz.
- Kağıt Cüzdan: Bu türler arasındaki en eski yöntemdir. Cüzdan adresi, özel ve açık anahtar bilgilerinin yazılı olduğu kağıtlardır. Erişim kolaylığı için QR kod ile çalıştırılabilir.
- Donanım Cüzdan: Aralarında güvenlik açısından en üst seviyeye ulaşmış olan cüzdan türüdür. USB belleğe benzer ve uygun girişi olan tüm cihazlarda çalıştırılabilir. Güvenlik seviyesinin yüksek olması sebebi ise, iki adımlı doğrulama ve PIN seçeneğine sahip olmasıdır. PIN kodu üç kez üst üste yanlış girilirse, kurulum sırasında oluşan seed kodu olmadan erişim sağlanamaz. Bu da herhangi bir çalınma durumunda başkalarının varlıklara erişmesini zorlaştırır.
Custodial (Gözetimli) Cüzdan Avantajları Nelerdir?
Gözetimsiz (non-custodial) ve gözetimli (custodial) cüzdanlar arasındaki en temel fark sahipliktir. Gözetimli cüzdanları kullanmanın bir diğer avantajı erişilebilirliktir. Fonlarına erişmek isteyen kullanıcılar bunun için giriş detaylarına girerek kolayca işlem yapabilmektedir. Gözetimli cüzdanlar da işlem ücretleri genellikle daha ucuzdur. Ayrıca, bir borsada alım satım yapacağınız için, işleminizle ilgili herhangi bir şeyin yanlış gitmesi halinde müşteri destek hizmetleri hizmetinizde olacaktır. Bu cüzdan türünün en önemli özelliklerinden biri de anahtara sahip olmamanızdır. Çünkü bu kişisel anahtar tehlikeye girer veya kaybolursa cüzdanınıza erişiminiz sonsuza kadar kaybolur. Ancak bu cüzdan türü için parolanızı kaybederseniz, hesabınıza erişimi tekrar kazanmak için sadece kimliğinizi doğrulamanız yeterli olacaktır. Gözetimli cüzdanlarda kripto paralarınız hizmet sağlayıcı şirket tarafından saklanarak korunur.
