ABD Yönetimi Sivergate, Silicon Valley (SVB) ve Signature bankalarının mevduat sahiplerini kurtardı. Ancak kriptovarlık işi yapan şirketlere de hizmet veren bu bankaları kapattı. Hatta Signature Bank yönetim kurulu üyesi Barney Frank “Düzenleyiciler (bu operasyon ile) çok güçlü bir kripto karşıtı mesaj göndermek istedi” ifadelerini kullandı. (1)
Güya yumuşak iniş yapacağı söylenen Amerikan ekonomisi, havadan basılan trilyonlarca dolar ile hala desteklenmesine rağmen birden bire tarihinin en büyük bankacılık çöküşlerinden birkaçını arka arkaya yaşayıp adeta bir güven krizine girdi. Şimdi bir de bakıyoruz ki sınırsız dolarcı gazeteciler, ekonomistler, hukukçular, siyasetçiler vs; suçu kripto varlıklara atmaya kalkıyorlar. “Bu bankaların üçü de kripto şirketleri ile çalışıyordu o yüzden battılar” demeye getiriyorlar.
Allah’tan işini namusu ile yapan gazeteciler de var. Reuters muhabiri Echo Wang, 11 Mart Cumartesi günü bizzat görüşmelerin içinde yer almış iki kaynağa dayanarak SVB’nin nasıl battığını adım adım anlatmış. (2) Tabii ki konunun kripto ile bir ilgisi yok.
Her şey önceki hafta ortalarında bankanın ünlü kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s tarafından aranması ile başlıyor. Moody’s SVB’ye bankanın kredi notunu birkaç kademe birden kıracaklarını bildiriyor.
Wang’a göre Moody’s yetkililerinin SVB’yi aramasının kriptovarlıklarla hiçbir ilgisi yok. Muhabir Wang aynen şöyle yazmış:
“Moody’s’in telefonu, SVB’nin parasını yatırdığı devlet tahvillerinin değerinin yüksek faiz oranları nedeniyle düşmesinin ardından geldi.”
Yani neymiş? SVB kriptovarlıklarla ilgili bir mesele yüzünden değil; Fed faiz arttırdığı ve tahvil değerleri düştüğü için notu kırılacak pozisyona gelmiş!
Kredi notlarının birkaç kademe birden kırılacağını öğrenen SVB yönetimi acilen New York’a uçup Moody’s ve diğer not şirketleri ile görüşüyor. Ayrıca Goldman Sachs’tan durumu nasıl kurtarabileceklerine dair fikir alıyorlar. Sonuçta zararına da olsa tahvillerin 20 milyar dolarlık bölümünü elden çıkarmaya karar veriyorlar. Böylece elde edecekleri nakit ile gelir getirici başka araçlara yatırım yaparak, bankanın toplam varlık değerini artırmayı ve dolayısıyla kredi notu kırılmasının önüne geçmeyi hesaplıyorlar. Tahvil satışı bankayı zararda göstereceği için bu eksiği de 2,25 milyar dolarlık SVB hissesi satışı ile kapatmayı düşünüyorlar.
Yönetim bu satışları ne zaman yapsak diye tartışırken Moody’s’in not kırma işlemini bu hafta yapacağını öğreniyor. SVB hızla piyasaya çıkıyor ve Çarşamba günü 20 milyar dolarlık tahvilleri yaklaşık 1,8 milyar dolar zarar ile satmayı başarıyor. Bu arada 2,25 milyar dolarlık hisse satışının 500 milyon dolarlık bölümü için General Atlantic isimli bir kuruluş ile anlaşmaya varıyorlar. Fakat geri kalan bölüm için diğer alıcılar bu kadar kısa sürede işlem yapamayacaklarını bildiriyor.
Tam o esnada Moody’s, SVB’nin kredi notunu düşürdüğünü açıklıyor. Ancak operasyonun yarısı tamamlandığı için not sadece bir kademe kırılıyor.
SVB’nin Hisse satışlarını Perşembe günü piyasalar açılmadan tamamlaması gerekiyor. Aksi halde haber duyulup banka hisseleri düşebilir ve alıcılar masadan kalkabilir. Alelacele hazırlanan ve çok kısa sürede uygulanması gereken plan çerçevesinde gizlilik sözleşmeleri muhtemelen unutuluyor. Bu nedenle satışlar Perşembe piyasa açılışı öncesine yetişmiyor. Hisse satışı duyuluyor ve Perşembe günü SVB borsada yüzde 60 düşüyor. Haber yayılınca girişim sermayesi şirketleri ortak oldukları teknoloji start-up’larından acilen SVB’den paralarını çekmelerini istiyor. Birçok müşteri SVB’den parasını hızla çekmeye başlayınca General Atlantic ve diğer yatırımcılar SVB hisselerini satın almaktan vazgeçiyor. Sonuçta Cuma günü yetkililer SVB’yi kapatıyor.
Şimdi soruyorum: Bu bankanın batışına hangi aşamada kripto varlıklar sebep olmuş? Sürecin hiçbir yerinde kripto varlıkların en ufak bir payı yok. Batış, baştan sona klasik merkezi finans sistemin içerisinde ve onun en başta gelen aktörlerinin uyguladığı politikaların bir sonucu olarak gerçekleşmiş. En fazla banka yönetiminin bu politikalara karşı gerekli önlemleri almadığını düşünebiliriz. Ama banka yönetiminin kendisi de zaten klasik merkezi sistemin bir parçası.
Signature Bank’a dönecek olursak Yönetim Kurulu Üyesi Barney Frank kurumun Cuma gününe kadar hiçbir sorunu olmadığını; bir anda 10 milyar dolarlık mevduat çekimi ile karşılaştıklarını; bunun da tamamen SVB’nin bulaşıcı etkisinden kaynaklandığını anlatıyor.
Tüm bu tablo ortadayken suçu kripto varlıklara yıkmaya çalışanlar en hafif tabirle: Şerefsizdir!
Kaynaklar:
(1) https://www.cnbc.com/2023/03/13/signature-bank-third-biggest-bank-failure-in-us-history.html
