bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 68,826.44 1.75%
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,715.51 1.25%
bnb
BNB (BNB) $ 618.49 8.63%
solana
Solana (SOL) $ 193.91 12.84%
xrp
XRP (XRP) $ 0.637398 2.76%
cardano
Cardano (ADA) $ 0.726163 4.20%
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.160844 0.15%

Paylaş

Bir Stabil Coin İhraççısının Halka Arzı: Circle ve USDC

usdc

Kripto paralar ile fiat paralar arasında bir çeşit köprü görevi üstlenmiş, Mayıs ayında işlem hacmi 750 milyar doları aşmış stabil coin piyasasının Tether’den (USDT) sonra ikinci büyük ismi USDC stabil coin’i ihraç eden şirket Circle, halka açılmaya hazırlandığını duyurdu; stabil coin’lerin küresel finansal istikrara tehdit oluşturduklarına dair uyarı haberlerinin sıklıkla yer aldığı, kripto paralarda düşüşlerin yaşandığı ve küresel enflasyon beklentileri arasında parasal sıkılaştırmanın henüz başlamadığı bir konjonktürde.

Devlet yönetimlerinden, düzenleyicilere ve geleneksel finans çevrelerine kadar stabil coin’lerden rahatsız olanlar arasında kimler yok ki? Son iki senedir küresel piyasa düzenleyicilerinin, AB Merkez Bankası ve diğer otoritelerin uyarıları hızla artarken en son Boston Fed Başkanı bir sunumda (dak.3:20) finansal istikrarı tehdit eden unsurlardan birine örnek olarak direkt Tether’i (ve stabil coin’leri) gösterdi.

Çin Merkez Bankası yetkilisi “stabil coin denilen bazı ticari organizasyonların özellikle küresel para sistemi, takas ve ödemeler için risk” olduğunu söyledi. Fitch, stabil coin’lerin hızla büyüyen hacminin yaratacağı kredi riskine dikkat çekerken yine Fed’in yeni bir raporunda yer alan (s.68) ankete göre yatırımcılar, aracı kurumlar, danışmanlar ve akademisyenlerden oluşan geniş bir kesim kripto paraları ve stabil coin’leri finansal istikrara tehdit olarak görmüşler ki sonbaharda yapılan versiyonda böyle bir madde yer almamış.

Endişeye Gerek Var Mı?

Rakamlara bakıldığında otoritelerin endişeleri anlaşılabilir; USDC ve Tether gibi değeri ABD dolarına birebir endeksli stabil coin’ler 1,3 trilyon dolarlık kripto piyasasına önemli likidite sağlayan, trader’lar tarafından borsalar arası arbitraj olanakları için alım satımı en fazla yapılan, ticaret ve diğer yatırım faaliyetlerinde dolar değerinin kolay ve güvenlikli şekilde el değiştirip kripto paraların volatilitesinden kısmen kaçınılabilen bir nevi takas sistemi gibi çalışan kripto paralar.

Toplam stabil coin arzı yazı tarihi itibariyle ve yuvarlanmış sayılarla bir sene evvel 12 milyar dolar iken bugün 110 milyar dolar; Tether’in payı %83’den %60’a düşerken, USDC’nin payı %9’dan %24’e çıkmış.

Hacme bakılırsa yine bir sene evvel Temmuz ayı toplam hacim rakamı 84 milyar dolar iken, Mayıs 2021’de bu 766 milyar dolara ulaşmış; bugün itibariyle yarım aylık veri 137 milyar dolar civarında. Mayıs rakamında USDT’nin payı %60 ve USDC 181 milyar dolarla %24 pay almış.

Ve bu piyasalar regüle edilmiyor; eleştiriler de stabil coin’lere duyulan güvenin olası bir azalma durumunda kripto piyasalarında oluşacak istikrarsızlığın nihayetinde Wall Street’e de sıçrayacağı yönünde yoğunlaşıyor. Kripto para şirketlerinin halka arzlarla geleneksel finansın içine entegre olmaları bu anlamda regülasyon beklentilerini arttırıyor denebilir.

Circle Hakkında

Bu tablo içinde Coinbase işbirliğiyle USDC’yi çıkaran Circle’ın halka açılıyor olması hem olumsuz görüşlere rağmen sektörün büyüyeceğine olan öngörü hem de bu alanın düzenleyiciler nezdinde meşrulaşmaya doğru gitmesi bağlamında önemli; çünkü halka açılma daha fazla şeffaflık, daha fazla yükümlülük ve hesap verilebilirlik demek

Diğer ortak Coinbase’in de artık halka açık bir şirket olduğu göz önüne alındığında stabil coin’lerin geleneksel finansın içinde yerlerini sağlamlaştırdıkları ve kripto şirketlerinin bu şekilde sisteme girme trendinin devam edeceği düşünülebilir.

Circle 2013’de ABD’de kurulmuş, başlangıçta eşten eşe bir ödeme şirketi olup bitcoin odaklı faaliyetlerde bulunsa da daha sonra hedef büyüterek kripto ve geleneksel, kurumsal piyasalara finansal araçlar, platformlar ve blokzinciri tabanlı altyapı hizmetleri sunmaya dönüşmüş bir finansal teknoloji şirketi. Kripto dünyasının daha güvenli görülen kurumsal tarafına hitap ettiğini söylemek yanlış olmaz. Yakın zamanda aldığı 440 milyon dolarlık yatırıma katılan şirketler içinde Fidelity Management, FTX, Digital Currency Group, gibi isimler bulunmakta. Faaliyet alanları ve Visa, Coinbase, FTX, Dapper gibi hem geleneksel hem kriptoda önemli isimlerle işbirliği, halka arz anlaşmasını yatırımcılara duyurduğu sunumda detaylıca anlatılmış.

Sunumda Göze Çarpanlar

Blokzinciri teknolojisinin ve kripto varlıkların önündeki potansiyeli vurgulamak için hedef pazarların büyüklüğüne dikkat çekilmiş: küresel para arzı (M2) 130 trilyon dolar, ödemeler 35 trilyon dolar ve kripto paralar 1,3 trilyon dolar; ayrıca 295 triyon dolarlık küresel borç ve sermaye piyasalarının token’laştırılmasında stabil coin’lerin olası potansiyeli söz konusu; kısaca yeni bir finans düzeni kurulmasında rol alacağız, diyorlar.

Ne iş yapar bu şirket?

Circle üç işkolunda faaliyet gösteriyor ve ilk gelir kaynağı tahminlerin aksine USDC değil. “İşlem ve Hazine Hizmetleri” başlığı altında neler yapıldığı çok da açıklanmamış ve müşterilerin Dapper Labs, Compound Labs ve FTX olduğu belirtilen bu kalemden 2021 için beklenen gelir 65 milyon dolar.

İkinci kaynak USDC üzerinden aldığı işlem ücretleri ve ilgili rezervlerden sağladığı faiz geliri; beklenen gelir 40 milyon dolar. Bir sene evvel dolaşımdaki miktarı yaklaşık bir milyar dolar olan USDC bugün 26 milyar doları aşmış durumda ve bunun yılsonu 35 milyar dolar, 2023’de 194 milyar dolar olması bekleniyor.

Üçüncü kaynak ise Seedinvest kitle fonlaması platformu şirketinden gelmesi beklenen 10 milyon dolar. Bu seneyi 76 milyon dolar zararla kapatması beklenirken 2023’de 886 milyon dolar toplam gelir ve 76 milyon dolar faiz ve vergi öncesi kar bekleniyor.

Yakın zamandaki hedeflerden biri de şu anda dört blokzinciri ağında çalışan USDC’nin on ağda işlem görmesi ki rakibi Tether sekiz ağda çalışıyor.

Yeni Finansal Araçlar

Kurumsalları çekmek isteyen kripto para şirketlerinin ellerindeki araçlardan biri yüksek getiri vaat eden finansal araçlar. Circle da bir yenilik olarak USDC Circle Yield adında %4 civarında faiz getirisi sağlayan yeni bir tasarruf aracını piyasaya sürdü. Halihazırda USDC mevduatlara faiz veren başka kripto borç verme platformları bulunmakta zaten (%8,Celsius gibi). Yakın zamanda Coinbase USDC mevduata %4 faiz veren yeni hizmetini, Compound Labs de USDC üzerinden aynı oran civarında faiz veren bir ürününü duyurmuştu.

Halka Arz Süreci

Circle’ın halka açılma kararında klasik bir halka arz (IPO) veya Coinbase’de olduğu gibi direkt listeleme yöntemi seçilmemiş; bir SPAC şirketi olan Concord Acquisition’la birleşerek halka arzın bu sene sonunda tamamlanması hedeflenmiş durumda ve şirketin değeri de 4,5 milyar dolar olarak belirlenmiş.

“Özel amaçlı satın alma şirketleri” olarak çevrilen SPAC’ler (Special Purpose Acquisition Company), 90’ların başında kurulmakla birlikte özellikle son yıllarda ABD’de çok popülerleşti ve hızla büyüyen piyasasıyla Wall Street’in tartışmalı konularından biri haline geldi çünkü bu şirketlerin operasyonel bir faaliyetleri yok. Amaç halka arz yoluyla fon toplayıp yaklaşık iki sene gibi bir süre içinde bu fonu, büyüme potansiyeli olan ve halka açılmak isteyen mevcut bir özel/hedef şirketi belirleyip onu satın almak için kullanmak ve yatırımcılarına bu yolla kazandırmak; açık çek (blank check)şirketi olarak da adlandırılıyorlar bu sebeple. Toplanan 80 milyar dolarla 2020 SPAC yılı olarak anılıyor ve 2021 başından Mayıs ortasına kadar da rakam 100 milyar doları geçmiş durumda.

Neden bu yöntemin seçildiğine dair açıklama olmasa da diğer iki yönteme göre sürecin çok daha hızlı, kolay ve bürokrasiden uzak olması muhtemel sebepler ki kripto ve blokzinciri sektöründe de rağbet gören bir yöntem, Bullish, Bakkt, Bitfury Cipher Technologies, Diginex, eToro gibi örnekler sayılabilir.

Rezervler/Şeffaflık Konusu

Dolarla desteklenen stabil coin’lerde rezervlerin şeffaflığı rekabette üstünlük sağlayacak en önemli faktörlerden ve Tether’in bu konuda parlak olduğu pek söylenemez. USDC ise eğer iddia edildiği gibi %100 rezerv ve tam şeffaflık sağlayabilirse avantajlı olabilir ancak bu konuda bazı eleştiriler de yok değil:

2020 Şubat’ına kadar olarak tüm varlıklarının federal olarak sigortalanmış bankalarda tutulduğunu tasdikleyen düzenli raporlar yayınlarken, 31 Mart raporunda ilk defa “uygun görülmüş/onaylanmış yatırımlar” adında bir başlık dikkat çekiyor; tüm sorulara rağmen içeriği açıklanmıyor ve doğal olarak müşteri fonlarının buraya yatırıldığı düşünülüyor. Bu durum Mart 2020’de piyasalarda yaşanan düşüş ve faizlerin düşmeye başlaması hatırlanınca zamanlama açısından dikkat çekiyor ki hala bu konuda bir açıklık gelmemesi ve o zamanlar 400 milyon dolar olan USDC değerinin bugün 25 milyar dolara gelmesiyle “bu yatırımların” ne olduğu sorusu daha da önem kazanıyor. “Merak etmeyin, standardımız gerekenin üstünde ve rezerv yönetimi/varlık tahsisi konusunda çok katıyız ”açıklamaları yeterli bulunmuyor. ABD’de her eyaletin müşteri fonlarının yatırılmasına izin verilen yatırım türleri ve ilgili kısıtlamalar farklı. Circle’ın 44 eyalette lisansı var dolayısıyla nerede ne yatırım yapacağı belli değil ve tüketici açısından bu bir risk olarak algılanıyor.

USDC / ABD Merkez Bankası Parası Dijital Dolar

Sunumda USDC ile ilgili risklerin sıralandığı bölümde “Merkez Bankası Dijital Paraları, CBDC’lerin uygulaması ve benimsenmesi başarılı olursa bu USDC’ye olan talebi direkt etkiler” denmiş. İlginç olarak stabil coin’lerin “sınır ötesi ödemeleri daha hızlı ve ucuz hale getirerek aslında doların uluslararası kullanımını teşvik edeceğini ve belki de bir CBDC’ye kıyasla daha az dezavantajla daha hızlı uygulanabilme potansiyeli” olduğunu düşünen sesler var, üstelik Fed’den. Dijital bir dolar özel blokzincirde çalışacakken stabil coin’lerin kamu blokzincirlerde küresel olarak çalışmasının dijital yuana bu yolla rakip olma potansiyeli olduğu da düşünülüyor ki Çinli tüccarların yurtdışı ticari faaliyetlerinde stabil coin’ler en gözde dijital varlıklar.

Diğer yandan Visa gibi bir kuruluşun ödemeler ağına USDC’yi katmış olması Circle için bir artı olurken ister dijital dolar ister stabil coin kararı verilsin altyapı anlamında geleceğe yapılan bir hazırlık olarak yorumlanabilir.

Sonuçta

Circle’ın halka açık bir şirket haline gelmesi USDC’yi diğer stabil coin’lerden güven anlamında ayrıştıracaktır elbet. Rakibi Tether’in başındaki davalar ve genel olarak hep hedef tahtasında olması göz önüne alındığında, Circle’ın USDC faaliyetleri ve rezervleri konusunda şeffaf olma yükümlülüğünün artacak olması başarısını etkileyen bir unsur olacaktır.

Nihayetinde kamuya açık ve düzenlenmelere tabi bir şirketin ABD dolarıyla birebir desteklenmiş bir stabil coin’i yönetmesi önemli bir gelişme; Çin’in kripto paralara düşmanlığı bir yana kendi şirketlerinin ABD’de halka açılmalarına bile kısıtlamalar getirdiği bir ortamda üstelik. Diğer yandan gelecekte özel sektörün yönettiği bir stabil coin’le Fed’in yöneteceği bir dijital paranın kesişeceği noktada önemli regülasyon kararlarının gelmesi muhtemel olacaktır.

btchaber bh logo

Didem Kurunç

İEL ve İşletme Fakültesi mezunudur. ABD’de yüksek lisans (MSc in Finance) eğitimini onur derecesiyle bitirmiştir. Bir süre özel sektörde finans alanında çalışmış ve finans dalında doktora eğitimini tez aşamasına kadar devam ettirmiştir. Eğitim, finans ve finansal okuryazarlık ilgi alanları arasındadır ve bu konularda bağımsız danışmanlık yapmaktadır.
https://www.btchaber.com/

Yanıt verin

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
Bağlantıyı kopyala