Wallet, kripto para cüzdanlarına verilen addır. Kullanıcıların, dijital varlıklarını depolamasına ve almasına izin verir.
Geleneksel para birimlerinde olduğu gibi kripto para birimlerinin de kendine ait cüzdanları bulunmaktadır. Kullanıcısı olunan kripto para birimine ait bilgileri saklayan ve alım satım işlemlerinde dijital cüzdanlar blockchain ağı ile iletişim kurmaktadır. Kripto para cüzdanları (wallet), dijital varlıkları saklamak ve işlem yapmak için kullanılır. Wallet, bilgisayarlarda ya da cep telefonlarında kullanılan uygulamalara benzetilmektedir.
Cüzdanların birçok çeşidi bulunmaktadır. Kripto para cüzdanları, herhangi bir dijital varlık alım satım ya da yatırım işlemine başlamadan önce kripto paraların saklanması için kullanılmaktadır. İşlem yapmayı kolaylaştırmakta ve bakiyeyi kontrol etmeyi sağlamaktadır.
Kripto para cüzdanlarının ilki 2009 yılında Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto tarafından tanıtılmıştır. Dijital cüzdanlar ya da kripto para cüzdanları, özel anahtar ve açık anahtar bilgisi ile oluşmaktadır. Wallet, aslında dijital parayı değil, paranın varlığını ispatlayan verileri depolamaktadır.
Transfer işlemlerinde ve blockchain ağı ile girilen her etkileşimde kullanılan anahtarlar ile, paranın sahipliği ispat edilmiş olur.
Hesabın varlığını ispat eden anahtarlar, özel ve açık anahtarlardır. Bu anahtarlar, özel şifreleme ile birbirlerine bağlıdır. Özel ve açık anahtarlara sahip olmadan hesapta bulunan para ile işlem yapmak mümkün değildir.
Kripto para cüzdanlarının saklanması, anahtarların güvene alınması ile gerçekleşmektedir. Özel anahtarın saklanması ve başka birinin erişmesini engellemek oldukça önem taşımaktadır.
Kripto Para Cüzdan Çeşitleri
Kripto paraların saklanmasında kullanılan cüzdanların birçok çeşidi bulunmaktadır. Anahtarların da saklanmasını mümkün kılan, Custodial Cüzdanlar, ya da anahtar saklama hizmeti vermeyen Non-custodial cüzdanlar. Her iki cüzdanın da seçenekleri mevcuttur.
Custodial Cüzdanlar, Kripto para borsaları ve çevrimiçi cüzdanlar olarak örneklendirilebilir.
Kripto para borsaları, kripto ticareti yapılan borsalar, kullanıcılarına aynı zamanda cüzdan hizmetinde de bulunmaktadır. Özel anahtarlar, borsa veri tabanında tutulmaktadır. Burada devreye ticaret için tercih edilen borsanın verdiği güven girmektedir. Siber saldırılara maruz kalınabilir ya da hesap bilgilerine erişilmesi durumunda varlıklar riske girebilmektedir.
Online (Çevrimiçi) Cüzdanlar, bulut depolama teknolojisi kullanmaktadır. İnternete bağlı olan her yerden erişilebilmektedir. Kullanımı kolay ve bağlantılı olduğu için çoğu zaman tercih edilir. Özel anahtar, bulut tabanlı hizmet sunan çevrimiçi cüzdanlarda saklanmaktadır. Bağlantılı olduğu için saldırılara daha az dayanaklıdır. Güven duyulmayan bir hizmet sağlayıcı üzerinden işlem yapmak risk taşımaktadır.
Non-custodial cüzdanlara, masaüstü cüzdan, web cüzdan, mobil cüzdan, kağıt cüzdan ve donanım cüzdanları örnek verilebilir.
Masaüstü Cüzdanlar, internetten bilgisayara indirilerek kullanılır. Kurulumu ve kullanımı kolaydır. Yalnızca kurulumu yapılan bilgisayarda çalışır. Bilgisayara bulaşacak bir virüs, cüzdan bilgileri için risk teşkil edebilir.
Web Cüzdanları, tarayıcılar üzerinden çalışan kripto para cüzdanlarıdır. Hesaba ait bilgiler tutulmaz, anahtar bilgileri kullanıcı tarafında internet tarayıcısında depolanır. Pratik bir çözüm olarak görülür. İşlemlerde, kullanıcının özel anahtar bilgisini girmesi ve doğrulama işlemini gerçekleştirmesi gerekir.
Mobil cüzdan, masaüstü cüzdanlara benzemektedir. Veriler mobil cihazlar üzerinde saklanır ve her an her yerde işlem yapmayı mümkün kılar. Küçük bir dosya boyutuna sahiptir.
Kağıt Cüzdan, üzerinde belirli kodların yazılı olduğu kağıtlar olarak ifade edilmektedir. Hiçbir şekilde internete bağlı değillerdir. Siber saldırılara da bu sebeple maruz kalmazlar. Kağıt üzerinde cüzdana air adresi özel ve açık anahtar bilgileri ve bir QR kod yer alır. Kağıt cüzdanların yedeği yoksa, herhangi bir kayıp, yırtılma vb durumlarda mevduatların kaybedilmesi olasıdır.
Donanım Cüzdanları, üst düzey güvenlik hizmeti sunan cüzdanlardandır. Portatif USB belleklerine benzemektedir. İnternete bağlı değildir ve siber saldırılara maruz kalmaz. Birçok seçenek ile güvenliği sağlar. Herhangi bir bilgisayara takılarak kullanılmaktadır.
