Milyarder Michael Novogratz’ın yönetimindeki kripto odaklı yatırım yapan şirket Galaxy Digital’ın yayımladığı yeni rapor, piyasaya para girişinde dramatik bir artış yaşanmasına rağmen VC yatırımlarının “sönük” kaldığına dikkat çekti.
Galaxy Digital’in geçtiğimiz günlerde yayımladığı 2024’ün birinci çeyreğini kapsayan Kripto ve Risk Sermayesi raporunda, ABD ekonomisi merkezli makroekonomik gelişmelere vurgu yapıldı. Enflasyonun halen daha yüksek seyretmesinin ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin şahin bir dil kullanmasına yol açtığı belirtilen rapor, vadeli işlem piyasalarının yakın zamanda faiz indirimi beklemediğine de dikkat çekti. 2024’e ilişkin faiz indirimi beklentisinin yediden bir-ikiye gerilediğini hatırlatan raporda şu ifadeler yer aldı: “Yüksek faiz oranları, sermaye toplamak isteyen girişim fonları ve dolayısıyla bu fonlardan yatırım almak isteyen girişimler için zorluk teşkil etmeye devam edecektir.”
Artış var ama…
Galaxy Digital’ın raporuna göre 2024’ün birinci çeyreğinde risk sermayesi şirketleri (VC) kripto ve blokzincir odaklı şirketlere 2,49 milyar dolar yatırım yaptı. Söz konusu yatırım miktarı her ne kadar bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 29 artış gösterse de geçmiş üç çeyreğin ekside kapattığını hatırlatmakta fayda var. Rapor, bu çeyrekteki artışın dip seviyenin geride kaldığı sinyali verdiğini ancak bundan emin olmak için yatırımlardaki yükselişin devamlılık göstermesi gerektiğini vurguladı.
Galaxy Digital’in raporuna göre, söz konusu yatırımlarda başı yüzde 24’le altyapı kategorisi çekerken, yüzde 21’i Web3/NFT/DAO/Metaverse/gaming kategorisine, yüzde 17’lik kısmıysa trading/borsa/yatırım/kredi şirketlerine yapıldı. Geriye kalan kategoriler ise şöyle: Katman-2 (yüzde 7), merkeziyetsiz finans (DeFi) yüzde 6, ödemeler/ödül yüzde 5, gizlilik ve güvenlik yüzde 4, bankacılık yüzde 4, veri yüzde 3, yapay zeka yüzde 2, kurumsal blokzincir yüzde 2, katman-1 yüzde 2, cüzdan yüzde 1, medya/iletişim/eğitim yüzde 1 ve tokenizasyon yüzde 1.
Galaxy Digital’in raporunda öne çıkan yedi sonuç şöyle:
Geçmiş boğa piyasalarına kıyasla yatırımlarda düşüş
“Piyasa duyarlılığı ve aktivitesinde artış var fakat seviyesi önceki boğa piyasalarına kıyasla oldukça geride. Dijital varlık piyasaları 2023’ün en düşük seviyesinden kayda değer bir yükseliş yaşasa da risk sermayesi bir hayli zorlandı. 2017 ve 2021’deki boğa piyasalarında VC yatırımları ve kripto varlık yatırımlarına akan parayla sıkı bir korelasyon söz konusuydu. Fakat 2023 ve 2024’te risk sermaye yatırımları geride kalırken, piyasa yükseldi. VC yatırımlarındaki düşüşün birkaç sebebi var: Yüksek faiz oranlarının risk iştahını ötelemesi, 2022’de piyasada yaşanan çöküşlerin kripto iştahında halen daha etkili olmasının yanı sıra ileri aşamada yer alan ve büyük miktarda yatırım alabilecek şirket sayısının yetersizliği.
Aslan payını erken aşama şirketler kaptı
2024’ün ilk çeyreğinde yapılan yatırımların yüzde 80’i erken aşama şirketlere aktı. Söz konusu ilgi, kripto para ekosistemininin uzun vadeli sağlığı açısından olumlu. Yapay zeka ve kriptonun bir araya geldiği ölçeklendirme çözümleri, oyunlar, araçlar ve hizmetlere odaklanan erkan aşama girişimler, yatırım toplayan kategoriler arasında.
Spot Bitcoin ETF’lerinin getirmesi muhtemel zorluklar
Bitcoin ETF’leri fonlar ve startup’lar üzerinde baskı yaratabilir. Spot Bitcoin ETF’lerinin ABD’de piyasaya sürülmesi, her ölçekten yatırımcının BTC’ye erişimini kolaylaştırdı. BTC likiditesi her ne kadar kripto yatırımlarıyla doğrudan ilgili olmasa da kripto para ekosistemine ilgi gösteren yatırımcıların bir bölümünün iştahını kesebilir. ETF’ler yasal düzenlemlere tabi, neredeyse tüm brokerlik platformlarında var, düşük komisyonlu ve yüksek likiditeli. Bitcoin ETF’lerinin geçmişte sektöre dışarıdan yatırım yapma yolu sunan kriptoyla ilişkili hisse senetlerini köşeye sıkıştırması ihtimaller dahilinde.
Bitcoin katman-2 projelerinin yıldızı parladı
Bitcoin katman-2 projeleri risk sermayesi yatırımcılarından oldukça büyük ilgi gördü. 2023’te Bitcoin’de Ordinals’ın ortaya çıkışı, sonrasında geliştirilen BRC-20 token standardı ve şimdi de Runes token standardıyla Bitcoin’in yalnızca parasal bir ağ değil, bir platform ağı olduğuna dair kanıyı pekiştirdi. Bitcoin’de ikinci katman ağlar geliştiren onlarca ekip ortaya çıktı ve bunların çoğu Ethereum ekosisteminde geliştirilen ölçeklendirme teknolojilerine (optimistic rollup’lar, zk rollup’lar, re-staking protokolleri, köprüleme protokolleri vb.) dayandı. Yatırımcılar söz konusu teknolojilere geçmişte yatırım yapmıştı.
Yatırımlarda re-staking protokolleri revaçta
Web3 ve trading kategorileri yapılan anlaşma sayısı ve sermayede halen hakimiyetini sürdürürken, altyapı kategorisi tek başına büyük bir pay aldı. Altyapı kategorisi staking, re-staking- platform araçları, rollup’lar, blokzincir geliştiricileri ve kullanıcıları için araçları içeriyor. Restaking projesi EigenLayer’ın 100 milyon dolarlık yatırımlık finansman turu, altyapı kategorisine öncülük etti.
Yeni açılan kripto fonlarında artış
Fon yönetim şirketleri halen daha zorlu bir ortamla sınansa da yeni ve daha küçük fonlar başarıya ulaştı. Kripto odaklı fon yönetim şirketlerindeki sermaye azalsa da piyasaya yeni sürülen fon sayısında artış söz konusu. Bunun bir göstergesi olarak ortalama fon büyüklüğü (108 milyon dolar) bir önceki çeyreğe kıyasla düşerken, medyan fon büyüklüğü (65 milyon dolar) kısmen yükseldi. VC’lerin yatırım yaptığı birkaç projenin 2022’de çökmesi ve ABD’deki yüksek faizler risk iştahını öteledi.
ABD’deki regülasyonlar startup’ları kaçırır mı?
ABD’nin kripto startup ekosistemindeki hakimiyeti devam ediyor. Yapılan anlaşmalarda ve sermayede ABD öncülüğünü sürdürürken, regülasyon kaynaklı baskılar şirketleri ABD dışına sürüklüyor. Politika yapıcılar eğer ABD’nin uzun vadede inovasyonun merkezi olmayı sürdürmesini istiyorlarsa, uygulamalarının kripto para ve blokzincir ekosistemine nasıl etki bıraktığının bilincinde olmalı.”
