Dünyadaki BT yatırımlarının yaklaşık yüzde 10’una sahip olan bankacılık sektörü, yeni teknolojilere de meraklı. Bu teknolojilerin arasında yer alan Blockchain son dönemde bankacıların radarına girmiş durumda. Yazıda bu teknolojinin sektöre sağlayacağı faydaları ve ülkemizden örnekleri paylaşıyoruz.
Bankacılık dünyasının saygın yayını The Banker’ın 2018 yılı verilerine göre, dünyanın en büyük 1000 bankasının varlıkları 124 trilyon dolara ulaşmış durumda. Bununla birlikte bankacılık sektörünün teknolojiyi en iyi kullanan sektörlerden biri olduğunu da kaydedelim. Bunun kanıtı için ise danışmanlık şirketi Gartner’ın 2019 için paylaştığı rapora bakabiliriz. Bu rapora göre, bankaların 2019 yılında BT için planladıkları yatırım miktarı 387 milyar dolar olarak aktarılıyor. Bu arada, diğer bir araştırma şirketi IDC’nin 2020 için paylaştığı küresel BT yatırımların tutarının 4,3 trilyon dolar olacağı tahminini göz önünde bulundurduğumuzda, bankacılığın payının yüzde 10 civarında olduğunu görüyoruz.
Bankacılıkta Blockchain Etkileri
Yukarıdaki tablo, bankacılığın teknolojiye en çok yatırım yapan sektörler arasında olduğunu göstermesinin yanı sıra bankaların yeni teknolojilere denemeye de açık olduğunu ortaya koyuyor. Bu teknolojilerin başındaysa Blockchain geliyor. Peki, bankalar bu teknolojiyi nasıl kullanıyor ve bankalara sağladığı faydaları nelerdir? Blockchain öncelikle aracıları ortadan kaldırması ve bunun yerine dileyen herkes tarafından kayıtlara kolay şekilde ulaşılabilmesiyle öne çıkıyor. Bu saydamlık sayesinde sadece dünya para piyasalarını değil aynı zamanda bankacılık sektörünün tamamını değiştirme potansiyeline sahip görülüyor. Blockchain’in ayrıca daha süratli ve az gidere sahip işlemleri destekleme, sermayeye erişimi yükseltme, daha yüksek veri güvenliği sunma ve akıllı sözleşmelere sayesinde güvene dayalı olmayan sözleşmeleri hayata geçirmede başarılı olacağı düşünülüyor. Buna ek olarak, kanunî uyumluluğu kolaylaştırmada ve birçok farklı alanda da Blockchain’den yararlanmak mümkün.
Türk Bankalarının Blockchain’le İlgili Çalışmaları
Ülkemiz bankalarının dünyadaki bankalara paralel şekilde Blockchain ile ilgili projeler yürüttüklerini görüyoruz. Bu bankalardan biri olan Garanti BBVA, 16 Ocak tarihli açıklamaya göre, Dijital Varlık Transfer Platformu (BiGA) projesi kapsamında oluşturulan Blockchain ağına katılan ilk özel banka oldu. İstanbul Takas ve Saklama Bankası (Takasbank) tarafından gerçekleştirilen ve iki sene süren çalışmanın ardından Eylül 2019’da proje, kullanıcılara fiziksel altınlarını Blockchain üzerinde saklanan dijital altın birimleri yardımıyla transfer etme fırsatı sunuyor. Konuya ilişkin Takasbank’ın sitesinde yer alan açıklamaya göre, Dijital Varlık Transfer Platformu üzerinde işlem görecek olan varlık, karşılığı Borsa İstanbul kasalarında fiziksel olarak saklanan her bir gram altının karşılığı olarak üretilen ve “BiGA” olarak isimlendirilen dijital değer olarak tanımlanıyor. Sistemde dijital varlık için ihraç, itfa ve transfer olmak üzere 3 ana kabiliyet bulunuyor. Bunun yanı sıra Blockchain ile çalışan BiGA Platformu ile Altın Transfer Sistemi arasında entegrasyon, mutabakat yetkinlikleri, izleme ve raporlama gibi ek özellikler de sağlanıyor.
Akbank’ın Ripple Anlaşarak Blockchain’le Para Transferi Yapması
Garanti BBVA’nın yanı sıra Blockchain’i kullanan diğer bir Türk bankası da Akbank oldu. Uluslararası para transferinden blockchain kullanarak şeffaflık ve hızı arttıran çözümler üreten Akbank, Ripple ile anlaştı. Akbank böylece Blockchain i kullanan ilk Türk bankası oldu. Yurtdışı para transferleri için kullanılacak olan teknolojinin çeşitli faydaları olacak. Bunların en başında ise saydamlık ve tasarruf geliyor. Akbank, ilk adım olarak, Almanya’da faaliyetlerini sürdüren iştiraki Akbank AG üzerinden ödemeleri kapsayan bir pilot çalışma başlattı. Çalışma sonucunda ilk ödeme işlemi geçen yıl gerçekleştirildi.
