Son dönemin en popüler yapay zeka uygulamalarından biri olan ChatGPT, uzun bir sürenin ardından herkese açık bir şekilde kullanıma açıldı. Birçok kullanıcının soruları ve yönlendirmeleri ile birlikte kendisini geliştirmeye devam eden GPT yapay zekası, kripto ve Blockchain konusunda da önemli bilgiler veriyor. Bu noktada ChatGPT‘ye merkezi ve merkeziyetsiz sistemler arasındaki farkı sorduğumuzda şöyle uzun bir tanım ve cevap alıyoruz:
“Merkezi ve merkeziyetsiz sistemler, bir bilgisayar veya diğer aygıt ağını düzenlemenin ve yönetmenin iki farklı yoludur. Merkezi bir sistemde, ağdaki diğer tüm cihazları kontrol eden ve yöneten tek bir merkezi otorite veya sunucu vardır. Aksine, merkeziyetsiz bir sistemin merkezi bir yetkisi yoktur ve ağdaki her cihaz bağımsız hareket edebilir ve kendi kararlarını alabilir.
Merkezi ve merkeziyetsiz sistemler arasındaki temel farklardan bazıları şunlardır:
- Kontrol: Merkezi bir sistemde, tüm karar verme gücü tek bir merkezi otoritenin elinde toplanırken, merkeziyetsiz bir sistemde karar verme, ağdaki tüm cihazlar arasında dağıtılır.
- Ölçeklenebilirlik: Merkezi sistemler, büyük miktarda veriyi ve trafiği daha kolay işleyebildikleri için merkeziyetsiz sistemlerden daha ölçeklenebilir olma eğilimindedir. Öte yandan merkezi olmayan sistemler, ağda çok sayıda cihaz olduğunda, her cihazın diğerleriyle iletişim kurması gerektiğinden tıkanabilir.
- Güvenlik: Tek bir hata noktası tüm ağı çökertebileceğinden, merkezi sistemler genellikle güvenlik ihlallerine karşı daha savunmasızdır. Merkeziyetsiz bir sistemde ise merkezi bir otorite yoktur, bu nedenle bir cihaz tehlikeye girse bile ağın geri kalanı çalışmaya devam edebilir.
- Dayanıklılık: Merkeziyetsiz sistemler, ağdaki bazı cihazlar arızalansa veya kullanılamaz hale gelse bile çalışmaya devam edebildikleri için genellikle merkezi sistemlerden daha dayanıklıdır. Merkezi bir sistemde ise, merkezi sunucu arızalanırsa tüm ağ çökebilir.
Genel olarak, merkezi ve merkeziyetsiz sistemler arasındaki temel fark, bunların yapılandırılma ve yönetilme biçimleridir. Merkezi sistemler, tek bir merkezi otorite ile daha hiyerarşiktir, merkeziyetsiz sistemler ise daha eşitlikçidir, merkezi otorite yoktur ve ağdaki her cihaz bağımsız hareket edebilir“
Bu cevabın ardından ChatGPT‘ye merkeziyetsiz sistemlerin temel avantajlarını sorduğumuzda ise şu yanıtı alıyoruz:
“Merkeziyetsiz sistemlerin başlıca avantajlarından biri, tüm sistemi çökertebilecek tek bir arıza noktası olmadığı için arızalara karşı daha dayanıklı ve dirençli olabilmeleridir. Bu, merkeziyetsiz sistemleri daha güvenilir ve güvenli hale getirebilir. Ek olarak, merkeziyesiz sistemler daha demokratik ve eşitlikçi olabilir, çünkü sistemin nasıl yürütüldüğü konusunda tüm katılımcıların eşit söz sahibi olmasına izin verirler. Bu, merkezi sistemlerde sorun olabilen, gücün birkaç kişinin veya kuruluşun elinde toplanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Son olarak, merkeziyetsiz sistemler daha verimli olabilir çünkü katılımcılar arasında daha hızlı karar alma ve koordinasyona izin verebilirler”
