Bitcoin Ordinals bir anda Web3 alanında en çok konuşulan konulardan biri oldu ve tüm gözleri üzerine çevirdi. Yazılım mühendisi Casey Rodarmor‘un 21 Ocak’ta Ordinals Protocol’ü piyasaya sürmesinden bu yana ortalık toz dumana döndü. Kimileri Ordinals Protocol’ü eleştirirken kimileri ise bu yenilikten mutluluk duyuyor.
Peki nedir bu Bitcoin Ordinals? NFT alanındaki yeni trend Bitcoin Ordinals etrafında mı şekillenecek? İşte Bitcoin Ordinals hakkında bilinmesi gerekenler…
Bu yazının hazırlandığı an itibariyle Bitcoin ağında 130 binden daha az Ordinals vardı. Pek çok insan nasıl Bitcoin Ordinals NFT’si yaratacağını bırakın Ordinals’lerin ne olduğunu dahi bilmiyor. Bu yazımızda Ordinals Protocol’e ve Bitcoin ağına getirdiği yeniliklere yakından bakacağız.
Kimsenin Bitcoin Ordinals’in ne olduğunu bilmemesi yüksek riskle birlikte potansiyel fırsatları da beraberinde getiriyor. İlk olarak Ordinals hakkında sıradan bir NFT yatırımcısının bilmediği kritik noktaları anlatarak başlayalım.
Ordinal’ler (Ordinals) Nedir?
1 Bitcoin, Satoshi adı verilen 100.000.000 birimden oluşuyor. Ordinals Protocol ile birlikte Bitcoin ağını işleten node’lar üretilen her bir Satoshi’nin üzerine veri ekleyebiliyor. Bu da Satoshi’lerin üzerine akıllı sözleşmeler yazmayı mümkün kılıyor. Şu sıralar Bitcoin blokları üzerine yazılan en popüler akıllı sözleşme türü NFT’ler. Ordinal’ler doğrudan Bitcoin blockchain’inde basabileceğiniz NFT’lerdir.
Fakat Ordinal’ler tam olarak NFT’lere benzemiyor. NFT’lerle Ordinal’ler arasında bazı önemli farklılıklar var.
Ordinal’ler (Ordinals) ve NFT’ler Arasındaki Farklar
Ethereum ağı üzerindeki NFT’ler, Interplanetary File System (IPFS) adı verilen blockchain hard diski gibi merkezsiz bir depolama sistemi kullanır. Bu veriler dinamik metadata kullanılarak değiştirilebilir. Örnek olarak OpenSea’deki bazı NFT projelerinin, koleksiyonun görüntü kalitesini arttırmak için metadata’yı güncellemesi verilebilir.
Bitcoin Ordinals Protocol’ün geliştiricisi Casey Rodarmor ise dinamik metadata’yı bir eksiklik olarak görüyor. Casey Rodarmor, NFT’lerin zincir dışı verilere gereksinim duymaları nedeniyle eksik olduğunu iddia ediyor. Bununla birlikte Bitcoin Ordinal’lerini ise verilerin tamamiyle zincir üstünde yazılmasından ötürü “eksiksiz” olarak tanımlıyor.
Bitcoin Ordinal’leri bu nedenle NFT sektöründe bir değişimi tetikleyebilir.
Bitcoin Ordinal’lerinin Çevreye Etkisi
Bitcoin halihazırda enerji yoğun bir blockchain ağı. Piyasa değerine göre dünyadaki en büyük blockchain olan Bitcoin, Proof-of-Work konsensüs mekanizmasını kullanıyor. Bitcoin sürekli olarak yüksek enerji tüketimi nedeniyle eleştirilerin hedefi oluyor.
Ağustos 2022’de ABD hükümeti tarafından hazırlanan bir raporda Bitcoin’in küresel kripto varlık elektrik kullanımının yüzde 60-77’sini oluşturduğuna dair tahminlere yer verildi. Peki Bitcoin gerçekte ne kadar enerji tüketiyor? Merge yükseltmesinden önce Bitcoin ve Ethereum’un yıllık 317 TWh’den fazla bileşik enerji tüketimi gerçekleştirdiği hesaplanmıştı. Bu da Bitcoin ve Ethereum’un enerji tüketiminin İtalya ile Birleşik Krallık arasında olduğunu gösteriyordu.
Evet, bu çok fazla enerji demek. Ancak bazı şirket ve sektörlerin ülkelerden daha fazla elektrik enerjisi tükettiğini göz ardı etmeyin.
Sonuç olarak Bitcoin’in enerji tüketimi bakır ve çinko gibi oldukça küçük madencilik endüstrilerinin alt sınırına oldukça yakın. Aynı zamanda Bitcoin evlerdeki klimaların ve Apple, Google, Amazon gibi veri merkezlerinin ihtiyaç duyduğu enerjiden daha azına ihtiyaç duyuyor.
Elbette bu, blockchain ve NFT’lerin çevreyi etkilemediğini söyleyemeyiz. Ancak eleştirilerin zaman zaman amacından saptığını söylememiz de mümkün.
En Popüler Bitcoin Ordinal’leri (Ordinals)
Bitcoin Ordinals çok kısa bir süre içerisinde büyük bir popülariteye ulaştı. Bitcoin Ordinals Protocol ile yayınlanan bazı koleksiyonlar yüz binlerce dolara satıldı.
Ordinal Punks, bu yeni trendin ilk günlerde ortaya çıkan en dikkat çekici projelerden biri. Ethereum ağındaki CryptoPunks koleksiyonuna atıfta bulunan Ordinal Punks, Bitcoin ağındaki ilk 650 Yazıt üzerine basılan 100 Bitcoin NFT’den oluşan bir set.
Popüler Bitcoin Ordinal’lerine Taproot Wizards, OnChainMonkey gibi popüler koleksiyonlar da örnek gösterilebilir.
Şu anda Ordinals yazıtları henüz emekleme aşamasında. Ancak bu yeni trend büyük şirketlerin de ilgisini çekmiyor değil. Çok kısa bir süre önce Bored Ape Yacht Club’ın (BAYC) geliştiricisi Yuga Labs, 300 parçadan oluşan “TwelveFold” adlı Bitcoin Ordinals NFT koleksiyonu çıkaracağını duyurdu.
Ordinals NFT’leri Nasıl ve Nereden Alınır?
Adım 1: Bitcoin Ordinals Destekli Bir Cüzdan Tercih Edin
Kısa bir süre öncesine kadar Bitcoin Ordinals Protocol’ü destekleyen bir cüzdan yoktu. Ancak bu hızlı bir şekilde değişti. 3 cüzdan yakın zamanda Bitcoin Ordinals Protocol’ü desteklediklerini açıkladı.
Bu cüzdanlara Ordinals Wallet, Xverse ve Hiro Wallet örnek gösterilebilir.
Yukarıdaki cüzdanları kullanmak istemiyorsanız Sparrow Wallet’ı da kullanabilirsiniz.
Sparrow Wallet’ın resmi sitesinden cihazınıza uygun olan sürümü indirin.
Adım 2: Cüzdanınızı Kurun
Sparrow cüzdanını, Ordinals NFT’leriyle uyumlu hale getirmek için birkaç değişiklik gerekiyor.
Sparrow Wallet’ı indirdikten sonra, Ordinal uyumlu bir cüzdan oluşturmak için buradaki bağlantıya tıklayarak Github’daki bu kapsamlı rehberi takip edin. Bu rehber ile oluşturduğunuz cüzdana Bitcoin (BTC) transfer etmemelisiniz. Bu cüzdan sadece Ordinals NFT’leri almak içindir.
Bu cüzdanından BTC gönderirseniz, yanlışlıkla hem BTC’lerinizi hem de Ordinal(ler)inizi gönderebilirsiniz.
Artık cüzdanınızı kurduğunuza göre, bir Ordinal almak için üç seçeneğiniz var:
- Bir node çalıştırın ve kendiniz bir Ordinal yazın.
- Bir Ordinal sahibi bulun ve doğrudan ondan satın alın.
- 3. parti servis sağlayıcılarına kendi Ordinal’inizi yazdırın.
Bir Bitcoin node’u çalıştırmanın teknik detaylarına girmeyeceğiz. Zaten kendi node’unuzu çalıştırıyorsanız, bu işleri kendi başınıza halledebileceğinizi varsayabiliriz.
2. ve 3. seçeneklerle devam etmeden önce bu adımların henüz çok yeni ve riskli olduğunu hatırlatalım. Ordinals piyasası henüz emekleme aşamasında ve atılan her adımda dikkatli olunması gerekiyor.
Adım 3a: Satın Alacak Bir Ordinal NFT’si bulun
Ordinals piyasasında şu anda herhangi bir pazaryeri yok. Ordinals NFT’si almak için bu işlemi eşler arası bir şekilde gerçekleştirmeniz gerekiyor.
- Ordinal NFT’leri bulmak için Ordinals Discord kanalına katılın.
- Link-your-project kanalına gidin ve orada listelenen projelere göz atın.
- Bu kanal aracılığıyla ilgilinizi çeken Ordinal koleksiyonlarının Discord kanallarına katılabilirsiniz.
Dikkat: Eşler arası Ordinals satın almak oldukça riskli olabilir. Bu adımda güvenmediğiniz projelere yatırım yapmayın, para göndermeyin. Fonlarınızı kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
Eşler arası bir şekilde Ordinals NFT’si almak dolandırılmanıza yol açabilir. Bu nedenle çok dikkatli olun. Unutmayın, yalnızca kaybetmeyi göze alabileceğiniz kadar risk alın.
Adım 3b: 3. parti servis sağlayıcılarına kendi Ordinal’inizi yazdırın
Bir Bitcoin node’u çalıştırmadan Ordinals NFT’nizi oluşturmak istiyorsanız bunun için birkaç girişim halihazırda ortaya çıktı.
- The Satoshibles NFT koleksiyonun geliştiricileri sizin adınıza Ordinal yazdırabilen Ordinals Bot‘u tanıttı.
- Gamma’nın da sizin adınıza Ordinal yazdıran bir hizmeti bulunuyor.
Bu hizmetler sizden Ordinal’inizi almak istediğiniz BTC adresini paylaşmanızı isteyecektir. Sparrow’da oluşturduğunuz yeni Ordinal cüzdanındaki adresinizi kullanabilirsiniz. Ayrıca, işlem için borçlu olduğunuz satoshi’lerle birlikte hizmet için de servis sağlayıcılarına ödeme yapmanız gerekecek. İşlemler, dosya boyutunuza bağlı olarak BTC cinsinden 50 dolar ila birkaç yüz dolar arasında değişebilir.
3. parti servis sağlayıcıları aracılığıyla yazdırdığınız Ordinal’lerin hesabınıza gönderilmesinin saatler hatta günler sürebileceğini unutmayın.
Sıkıcı, riskli ve potansiyel dolu bir alan
Gördüğünüz gibi, Ordinals piyasasında ilklerden biri olmak istiyorsanız şimdi tam zamanı. Ancak Ordinal’ler henüz çok yeni olduğu için bazı sıkıcı adımları yerine getirmeniz gerekiyor. Ancak aldığınız risk buna değebilir. Dikkatli olun ve ilerlemeden önce neyi nasıl yapacağınızı tam olarak öğrenin.
