Yeni Dünya düzenimizde veri, artık eskisinden çok daha büyük bir önem kazanıyor. Kurumların gücü artık kar marjları ile değil sahip oldukları verilerle doğru orantılı hale gelecek. Büyük ve hızlı değişimlerin olduğu ve olmaya da devam edeceği bu yeni çağda veri demek birkaç adım sonrasını tahmin etmek değil, bilerek planlamak manasına geliyor.
Bu büyük veri yarışında şirketler için veriye sahip olmak demek potansiyel müşteriyi de manipüle ederek istedikleri yöne çekebilmek demek. Veriye sahip olmak geleceği görüp stratejileri buna göre belirmek, yatırım planlarını da bu doğrultu da yapabilmek demek. Artık bolca kaynağı olup sınırsızca harcayanlar ile sınırlı kaynağını elindeki verileri doğru okuyarak en verimli şekilde kullanabilenler arasındaki fark oldukça azalacak. Yani daha açık bir örnekle: 10X tutarındaki pazarlama bütçesini hedef kitlesinin davranışlarını bilmeden harcayan şirketle, X tutarındaki pazarlama bütçesini hedef kitlesinin davranışlarını çok iyi bilerek harcayan şirket arasındaki yarışta çoğu zaman ikincisi galip gelecek.
Veri paylaşımı ile ilgili gizlilik sözleşmesini yenileyen Whatsapp uygulaması bu savaşın oyuncularından sadece biri. Ücretli veya ücretsiz olarak kullandığımız bir çok uygulama aslında sinsice hakkımızda veriler topluyor. Yaşımızı, boyumuzu, saç rengimizi, saat kaçta uyandığımızı, ne yemekten hoşlandığımızı, en çok nelere para harcadığımızı… Hatta IOT sayesinde yakın bir gelecekte buzdolabımızdaki yumurta sayısından tutun da, kaç derece su içtiğimiz ve hangi saatlerde çamaşır yıkadığımıza kadar detay veriler bile toplanıyor olacak.
Verilerimizin bu kadar ayrıntılı şekilde kayıt ediliyor olması sizin için şu an büyük bir riskmiş gibi gözükmeyebilir. Bu bir komple teorisi değil, milyonlarca kullanıcısı olan uygulamalar için hakkınızda bu kadar çok bilgiye sahip olmak sandığınızdan çok daha büyük bir manipülasyon gücü! Artık “Daha çok veriye nasıl erişebilirim?” sorusuna cevap arayan şirketlerin güç savaşları arasında, gizlilik ve mahremiyet konusu da bizlerin büyük savaşı haline gelecek. Bizler de “Farklı mecralarda nasıl anonim kalabilirim?” sorusuna cevap arayacak ve bu cevaba hizmet eden uygulamaları daha çok konuşulur kılacağız.
Datatoken– Ocean Protokol
Yukarıda bahsettiğimiz konuları fırsata çevirmekte geç kalmayan ilginç bir girişim Ocean Protokol. Sistem bas baya verilerinizi paraya çevirmenizi sağlıyor. Kendini yeni nesil “Web3 Data Ekonomisi Aracı” olarak tanımlayan protokol, paylaştığınız her data için datatoken oluşturuyor. DeFi ürünleri ve Web3 cüzdanınız ile etkileşim halinde datatokenlarınızı takas veya stake etmeniz de mümkün.
Öte yandan veri satın almak için de kendinizi Ocean Platformunun pazar yerinde buluyorsunuz. Bu girişim büyük teknoloji şirketleriyle yarışabilmenin önündeki engeli kaldırıp daha adil bir rekabet ortamı yaratmaya yardımcı olabilir.
Verilerin Blockchain üzerinde olmasına gerek yok. Ocean Market üzerinde “Publish” sekmesi altında dosya olarak verinizi yüklüyor, verinizin ne hakkında olduğuyla alakalı önemli kısımları belirtiyor ve datatokenınızı oluştururak pazar yerinde görünür hale getiriyorsunuz.
Veriye sahip olmak isteyenler önce web3 cüzdanını bağlamalı. Datasetlerin fiyatları AMM ile OCEAN cinsinden belirleniyor. Ödeme için onay verdikten sonra veriye sahip olma işlemi tamamlanmış oluyor. Tabii ki veri sahibi de sattığı oranda Ocean Token kazanıyor. Şu an için toplamda 275 adet dataseti bulunan pazar yerinde, “Kümes Hayvanları Taşıma Esnasında Mikro-İklim Koşulları” ‘ndan tutun da “Donald Trump Tweet’leri ve Analizlerine” kadar ilginç bir yelpaze var.
Sonuç: Bilimin gezegene daha iyi hizmet edebilmesi için de önemli bir gereksinim veri. Bu sebeple veri sahiplerinin, toplumu manipüle etmek için sahip oldukları veriyi haksız şekilde kendi lehlerine kullanmaları yerine, bilimin gelişmesi ve kaynakların daha verimli kullanılması için herkese açık olarak sunması yani “Açık Veri”’ kavramını savunuyoruz. Tabii ki bu verilere ücretsiz ve adil erişim öncelikli tercihimiz ancak bunları isteyen herkesin alıp satabileceği bir pazar yeri fikri de mevcut duruma kıyasla daha iyi bir çözüm olabilir.
