Ayı ve boğa düşüncesinin derinliklerine inmeye hazır mısınız ?
İçinden geçtiğimiz dönemi anlamak için farklı bakış açıları geliştirmemiz bizim için çok önemli. Blokzincir bir çok teknolojik alana göre çok daha fazla disiplini içerisinde barındıran kompleks bir alan. Bu alanı tanımlarken çeşitli kavramlar kullanıyoruz. Bu kavramlar arasında en çok bilinenleri, ayı ve boğa sezonu. Genellikle 4 yılda bir olduğu düşünülen bu döngünün sezonlara göre ayrılması fiyat hareketlerine göre gerçekleşiyor. Eğer kripto varlıkların fiat para birimleri karşısında değeri artarsa bu dönem boğa, düşerse bu dönem de ayı olarak tanımlanıyor. Kripto ekonomisinin büyüklüğünden ötürü de bu döngüler aslında diğer tüm konuların da ötesine geçip gündemi belirliyor.
Bunun yanında fiyat hareketlerinin ötesinde konuya teknolojik olarak yaklaşan ve fiyat hareketlerine odaklanmayan bir kitle var. Genel olarak blokzincir geliştiricileri diyebileceğimiz bu kitle fiyata odaklananlardan ayrışıyor. Tüm bunların ötesinde bir de olayın sosyolojik katmanına odaklanan, küresel ve kronik problemleri çözme yoluna giden Web3 odağında olan kişiler var. Buradan bakılınca işler bir hayli karışık. Peki hep böyle miydi? Yani 1985’ten beri olan tartışmalarda olayın sosyolojik,teknolojik. ve finansal katmanı içiçe geçmiş miydi?
Tarih yapraklarını geriye doğru çevirdiğimizde şunu görüyoruz. Hall Finney gibi isimler olayın toplumsal boyutuna odaklanırken, Nick Szabo, David Chaum gibi isimler ise teknolojik boyutta kalıyor. Fakat her bir isim diğerinin üretiminden beslenerek yoluna devam ediyor. Peki hem bu bakış açılarını hem de ayı,boğa gibi kavramları bir şema üzerinden gösterebilir miyiz ?
Burada benim önermem: Ters Satoshi Piramidi
Bu piramidi öncelikle bir tablo olarak gösterip ardından da piramit olarak ele alacağız.
- Katman: Kripto varlıkların fiyat hareketlerini, borsalardaki değerlerini ele alan ve aslında bu konudaki kitlenin %99’undan fazlasının gündeminde olan başlık.
- Katman: Blokzincir veya dag gibi defter yapılarını ele alarak merkeziyetsiz mimariler yapma motivasyonu benimsenen katman. Ağırlıklı olarak geliştiriciler tarafından oluşuyor. Geliştiricilerin kökenleri Web2 veya finansal teknolojilerden oluşabiliyor.
- Katman:Konunun toplumsal çıktılarına odaklanan ve açlık,yoksulluk, teknoloji devi şirketler tarafından uygulanan sansür gibi küresel ve kronik problemleri ele alan katmanda Hall Finney ekolünden gelen savunucular yer alıyor.
- Katman: Bu katman ise insanların teknolojiye yaklaşımını ve sahip olduğu teknolojik bilgiyle bilinç ve zeka perspektifindeki kazanımlarını ele alıyor. Somutlaştırırsak, gelişen bir teknolojinin insanın dünyasında nasıl değişimler yapabileceğini veya nasıl değişimleri önleyebileceğine bu katmanda bakıyoruz.
Buraya kadar katmanlı yapıyı ele alabildik. Peki Satoshi piramidinin sırrı nerede yatıyor?
Sır aslında şurada yatıyor. Döngü fikirsel bir üretimle başlıyor, bu fikirsel üretim sosyolojik çıktılara, ardından çıktılar teknolojik bir yaklaşıma dönüşüyor. Bu da günün sonunda finansal bir güç ortaya çıkarıyor.
Örneğin kişinin dijital ortamda varlıklarının tam kontrolüne sahip olması düşüncesi, toplumun birbirine noktadan noktaya varlık gönderebilmesi hedefini ortaya koyuyor. Bu hedef Bitcoin gibi teknolojilerle gerçekleştikten sonra karşımıza yüzmilyarlarca dolarlık değer çıkıyor. Aslında bu kısım işin “ayı” kısmı. Piramidin sol tarafında görülen oklar.
Bu finansal çıktı başta piramidi inşa edenler olmak üzere toplumun değişik kesimleri tarafından elde edilerek maddi olarak refaha kavuşmalarını sağlıyor. İşte bu da işin “boğa” kısmı, yani piramidin sağındaki ok.
Sağdaki ve soldaki ok beraber piramidin sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlıyor.
İşte Ters Satoshi piramidi ! Ayı ve boğa düşüncesinin derinliklerine hoşgeldiniz.
