Al veya Sat Paribu

Ponzi ve Suç Örgütü

   önce yayınlandı , Son güncelleme    önce

Okuma Süresi: 4 dk

Paylaş:

JP Morgan CEO’su Jamie Dimon 2017’de Bitcoin için ‘sahtekarlık’ ifadesini kullanmıştı. Daha sonra kriptoparalar yeni bir varlık sınıfı olarak kendini kabul ettirince bu açıklamasından dolayı pişmanlık duyduğunu belirtmişti.

Belli ki sınırsız paracı bir bankacı olan Dimon, Bitcoin ve kriptovarlıklara karşı kinini sadece bastırmış. Bu adam hiç akıllanmamış. Bitcoin 2022’de bir düşüş sezonuna girince JP Morgan CEO’su yine saçmalamaya başladı. Dimon bu defa da kriptoparalar için ‘merkeziyetsiz saadet zincirleri’ dedi.

Bunları zamanında defalarca yazdık ama yine çok kısa bilgi vereceğim. Herhangi bir yerde bir saadet zincirinden bahsedebilmek için üyelerin para yatırması karşılığında sürekli garanti gelir vaadeden bir düzen olması gerekir. Bitcoin, Ethereum vb kriptovarlıklarda böyle bir durum yoktur. Bu varlıkların fiyatları diğer finansal araçlarda olduğu gibi arz ve talebe göre yükselir ya da düşer. Bu nedenle kriptoparalar için ‘saadet zinciri’ tanımlaması yapılamaz.

Bu yazıda kriptoparalar neden saadet zinciri ya da İngilizcesi ile ‘ponzi’ değildir konusunu uzun uzun anlatmak yerine farklı bir bakış açısı getireceğim. Bu suçlamayı yapan Dimon’ın 2005’ten bu yana yönettiği JP Morgan nasıl bir kuruluştur? İşte bunu inceleyeceğiz.

Dünyanın en büyük bankalarından biri olan New York merkezli JP Morgan, Amerikan düzenleyici kurumları tarafından 2000 yılından bu yana 218 suç dosyası nedeniyle 36 milyar dolardan fazla cezaya çarptırıldı! (1) Bankanın cezai işlem gerektiren suçları arasında finansal suçlar, tüketici koruma ve rekabet yasalarını ihlal, hükümet ihalelerinde usulsüzlükler ve kendi çalışanlarına karşı hukuksuz işlemler var. Finasal suçlar başlığı altında ise şu olaylar yer alıyor: Mortgage ürünleri vb zehirli (müşterileri yanıltıcı şekilde düzenlenmiş) menkul kıymetleri kötüye kullanma, kara para aklama, müşteri koruma ve bankacılık mevzuatını ihlal.

İnsanların enflasyondan korunmak için sığındığı kriptovarlıkları sahtekarlık, saadet zinciri vs diye suçlayan Jamie Dimon’ın yönettiği JP Morgan’ın defalarca ceza aldığı suçlardan bir tanesi de ‘piyasa manipülasyonu’. JP Morgan özellikle ‘Bitcoin’ öncesi sınırlı paralar olan altın ve gümüş piyasalarında yaptığı sahtekarlıklarla meşhur.

2010 ve 2011 yıllarında Amerika’da 43 yatırımcı JP Morgan’ı, gümüş fiyatlarını türev piyasalarda manipüle ederek haksız kazanç elde ettiği iddiası ile mahkemeye verdi. Bir Manhattan bölge mahkemesi 18 Mart 2013 tarihinde davayı sonuca bağladı. Mahkeme JP Morgan’ın fiyatları etkileme yeteneğine sahip olduğunu iddiasını kabul etti! Ancak yargıç bankanın kasıtlı olarak olağan dışı fiyat oluşmasını sağladığının ispat edilemediğini kaydetti. (2)

Eylül 2020’de ise ABD Türev piyasalarını denetleyen CFTC, JP Morgan’ın 2008-2016 döneminde ‘spoof trading’ ile altın ve gümüş piyasalarını manipüle ettiğini kabul ettiğini ve bankanın uzlaşma bedeli olarak 920 milyon $’lık rekor bir ceza ödeyeceğini açıkladı! (3) Spoof trading ile banka altın, gümüş, platin, paladyum vb piyasalarda alım ya da satım yapacakmış gibi yüklü emirler giriyor; fiyat bu emirler nedeni ile istenilen yöne gidince de emirleri iptal ediyordu.

JP Morgan bu büyük skandalın bankanın değil bir kaç kendini bilmez ‘trader’ın işi olduğunu iddia etti. Oysa itirafçı olan JP Morgan traderları spoofing tekniklerini daha deneyimli çalışanlardan öğrendiklerini ve yöneticilerin de konu hakkında bilgisi ve onayı olduğunu söylemişlerdi.

Nihayet Ağustos 2022’de karara bağlanan bir davada olayın başında dönemin JP Morgan Kıymetli Metaller Alım-Satım Masası Şefi Michael Nowak ve üst düzey altın traderı Gregg Smith’in olduğunu ortaya çıkardı. Davayı açan Amerikan Adalet Bakanlığı iddianamede JP Morgan Kıymetli Metaller Alım-Satım Masası’nı ‘Suç Örgütü’ olarak niteledi! Nowak ve Smith suçlu bulundu. Muhtemelen kısa bir süre hapis yatacaklar. (4) Tabi JP Morgan yine bu durumdan sıyrıldı. Trilyon $’lık piyasaları manipüle ederek belki 10 milyarlarca $ kar ediyorlar. Ama sadece 920 milyon $ tutarında ödül gibi ceza alıyorlar.

Sonuç olarak Bitcoin ve sağlam kriptovarlıkların ponzi olmadığı kesindir. Ama JP Morgan resmi dava tutanaklarına göre bir ‘suç örgütü’dür…

Kaynaklar

(1) https://violationtracker.goodjobsfirst.org/parent/jpmorgan-chase

(2) https://www.reuters.com/article/us-jpmorgan-silver-lawsuit-idUSBRE92H10520130318

(3) https://www.reuters.com/article/jp-morgan-spoofing-penalty-idINKBN26K325

(4) https://www.straitstimes.com/business/companies-markets/jpmorgan-traders-found-guilty-of-manipulating-gold-market-for-years

erkanoz

Yazar: Erkan Öz

BlackRock yöneticisi Bitcoin tartışmasına el attı: Riskli değil!

BlackRock’ın dijital varlıklar bölümü başkanı Robbie Mitchnick, Bitcoin’in “riskli” olarak nitelendirilmesinin yanlış olduğunu belirtti. 24 Eylül’de Bloomberg ile gerçekleştirdiği röportajda, kripto para sektöründeki olayların bazı açılardan kendi kendine zarar verdiğini ifade etti. Mitchnick, bazı araştırma yayınlarının Bitcoin’in riskli bir varlık olduğu yönündeki görüşleri desteklediğini, bu nedenle Bitcoin’in hisse senetleri gibi değerlendirilmesine yol açtığını vurguladı. Ancak, ...

Bağlantıyı kopyala