bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 66,362.78 1.60%
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,435.34 4.28%
bnb
BNB (BNB) $ 540.84 3.05%
solana
Solana (SOL) $ 187.95 6.06%
xrp
XRP (XRP) $ 0.621418 1.44%
cardano
Cardano (ADA) $ 0.6401 4.38%
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.137989 8.84%

Paylaş

Paramızı Nerede Saklayalım?

paramizi nerede saklayalim

Seçim telaşesi, çeşitli ülkelerden gelen savaş, protesto vs haberleri ve en son ABD’de başlayıp Avrupa’ya da yayılan banka iflasları sonrası, dünyanın her yerinden arkadaş ve izleyicilerimden yoğun şekilde şöyle bir soru gelmeye başladı: “Paramızı nerede saklayalım? En güvenli yer neresi?”

Öncelikle sorunun ikinci kısmı hatalı? En güvenli yer diye bir seçenek yok. Dünyada herhangi bir yatırım aracı, borsa, fon, banka hatta devlet tahvili bile %100 güvenli olamaz. Zaten o nedenle hemen tüm klasik finansal araçlarının batmaya karşı sigortası (CDS’leri) var. Fiziksel altın-gümüşte ya da her türlü kasada en pahalı önlemleri de alsanız hırsızlık ihtimali mevcut. Kripto varlıklarda risk zaten üst seviyede. Doğru dürüst kanuni düzenlemeler yok. En büyük borsalar bile batabiliyor. 2014 Yılında Mt.Gox dünyanın en büyük borsasıydı ama hackerlara 850 bin Bitcoin kaptırdı.(1) 2022’de Kasım ayında dünyanın ikinci büyük borsası FTX iflas etti.(2) Coinlerde ya da dolar vb’ne bağlı stablecoinlerde de durum farklı değil. Yine geçen yıl Mayıs ayında en büyük coinlerden Luna ve onun dolara peg’li stablecoini UST battı. (3) Soğuk ya da sıcak her türlü kripto cüzdanının da kendisine göre riskleri var.

Bu durumda parasını ya da finansal varlıklarını güvenli şekilde saklamak isteyenler ne yapmalı? Öncelikle tek ve en güvenli nokta arayışından vazgeçerek işe başlayabiliriz. Varlıklarımızın tamamını ya da çok çok büyük bir kısmını tek bir yere toplamak belki de güvenlik açısından yapılabilecek en büyük hata olacaktır. Hiç bir saklama noktası %100 güvenli değildir, olamaz.

Dünyanın her yerinde hem çocukluktan itibaren tanıdığım dostlarım hem de sağolsunlar sosyal medyadan takipçilerim var. Eskiden beri söylüyorum: Çözüm varlıklarınızı dağıtık olarak saklamaktır. Böylece herhangi bir banka, borsa, kriptovarlık, stablecoin, soğuk-sıcak kripto cüzdanı, banka kasası, klasik kasa hatta yatırım yaptığınız bir ülke bile sorun yaşasa varlıklarınızın tamamı orada olmadığı için zararınız sınırlı kalır.

Diyelim ki portföyünüzün toplam değeri 100 birim ve 50 birimlik bir kayıp sizin için felaket anlamına geliyor. Ama örneğin 10 birimlik bir zarar sizi çok da fazla zora sokmuyor. O halde yatırımlarınızı en az 10 çeşit varlığa ya da 10 farklı saklama noktasına dağıtmanız gerekir. Eğer 5 birim ve üstü sizin için problem oluşturuyor ise o zaman da 20 farklı saklama noktasına ihtiyacınız var demektir. Böylece herhangi bir noktada sorun çıktığında zararınız sizi çok üzmeyecek 5 birim ile sınırlı olacaktır.

Evet bu yöntem hiç pratik değildir. 10 Veya 20 saklama noktası kullanmak alışana kadar son derece zordur. Ancak bu yöntem gece rahat uyumanızı sağlar. 20 Saklama noktasının her birinde en fazla %5 riskiniz vardır. Aynı anda tüm borsa, banka, fon, hisse, coin vb’leri batmayacağı ya da tüm bunlar olurken aynı anda soğuk veya sıcak kripto cüzdanlarınızın başına bir şey gelip ev ya da iş yeriniz tam da o anda soyulmayacağı için riskinizi bir hayli azaltmış olursunuz. Dünyanın herhangi bir yerinde en büyük banka ya da kripto borsası da batsa veya koca bir devlet iflas ilan edip tahvilimi ödeyemiyorum da dese riskiniz sadece %5 olur. En kötü durumlarda bile %90-95 kendinizi korumuş olursunuz.

Oysa mesela “Koskoca İsviçre’nin Credit Suisse bankası; bunun batmasına izin vermezler” deyip canınızı yakacak kadar büyük bir parayı söz konusu bankanın hisse senetleri veya bonolarına yatırdıysanız geçmiş olsun. 19 Mart’ta 17 Milyar $ kaybeden yatırımcılarla birlikte siz de ağır darbe aldınız demektir. (4)

Dağıtık saklama yönteminde uymanız gereken en önemli kurallardan bir tanesi ‘dedikodu kuralı’dır. Diyelim bir borsa, fon ya da coin vb hakkında sıkıntı yaşıyor olabilir diye dedikodu çıktı. Anında %5 ya da 10 riskinizi park ettiğiniz o noktayı başkasıyla değiştirin. Özellikle kripto yatırımınız varsa her türlü borsa, cüzdan, coin, stablecoin vb için bu kuralı mutlaka uygulayın. Çok faydasını görürsünüz.

Bir saklama noktası çeşidi kullanacaksanız onu da kendi içinde bölün. Diyelim banka kullanacaksınız. Banka mevduatları her banka için kişi başı ABD’de 250 bin $’a, Türkiye’de ise 400 bin TL’ye kadar devlet güvencesindedir. TL, Döviz ya da kıymetli madenlerde mevduat güvence limiti budur. (5) Ayrıntıları TMSF’nin şu açıklamadında bulabilirsiniz:

https://www.tmsf.org.tr/assets/docs/Sigorta_Kapsami.pdf

Kolaylık olsun diye tüm birikimlerinizi tek bir bankaya toplarsanız ve paranızın miktarı güvence limitinin üzerindeyse, limiti aşan bölümde sigorta kapsamı dışında kalırsınız. Örneğin 1,2 milyon TL parası olan fakat bunu tek bir bankada saklayan bir vatandaşımız, Allah korusun herhangi bir olumsuz durumda, parasının sadece 400 bin TL’sini devlet garantisi ile geri alabilecektir. Geri kalan 800 bin TL’si sigorta kapsamında olmayacaktır. Oysa parasını 400’er bin TL’lik üç eşit parçaya bölüp üç farklı bankaya yatırsaydı 1,2 milyon TL’sinin tamamı devlet güvencesinde olacaktı.

Kriptolarda da asla tek bir coine büyük yatırım yapmayın. Tek bir borsa, tek bir stablecoin, tek bir cüzdan kullanmayın.

Başarılı yatırımın sırrı sürekli para kazanmak değildir. Öncelikle para kaybetmemektir. Kazanma fırsatı her zaman karşınıza çıkacaktır. Önemli olan bir anda sermayeyi eritmemektir…

Kaynaklar:

(1) https://www.outlookindia.com/business/mt-gox-reimbursement-to-investors-could-result-in-a-bitcoin-dump-reduce-value-news-219776/amp

(2) https://en.m.wikipedia.org/wiki/Bankruptcy_of_FTX

(3) https://www.coindesk.com/learn/the-fall-of-terra-a-timeline-of-the-meteoric-rise-and-crash-of-ust-and-luna/

(4) https://www.cnbc.com/amp/2023/03/20/17-billion-of-credit-suisse-bonds-worthless-following-ubs-takeover.html

(5) https://www.tmsf.org.tr/tr/Tmsf/Mevduat/mevduat.sss/

btchaber bh logo

Erkan Öz

Erkan Öz, Siyaset Bilimi ve Gazetecilik eğitimi almasının ardından İHA’da habercilik hayatına başladı. Daha sonra aralarında the Wall Street Journal, Dow Jones Newswires, Al Jazeera ve DHA’nın da bulunduğu ulusal ve uluslararası yayın organlarında teknolojinin dünya ekonomisi üzerinde yaptığı etkileri inceleyen çalışmaları ile tanındı. Öz, 2013 ve 2014’te 2020 Yeni Ekonomi ve Büyük Finansal Tufan isimli iki adet de kitap kaleme aldı. Erkan Öz kitaplarında dünya para sisteminin büyük bir değişime uğrayacağını ve başta Bitcoin olmak üzere kripto paraların yeni küresel para düzeninde çok önemli bir yer edineceğini vurguladı.
https://www.btchaber.com/

Yanıt verin

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
Bağlantıyı kopyala