Kaynak: https://www.vice.com/en_us/article/j5wnay/indiana-jones-has-aged-terribly
Kayıp veya saklı hazine fikri edebiyat tarihinden modern zamanlara aklımızı kurcalamıştır. Robert Louis Stevenson’ın Hazine Adası kitabından George Lucas’ın İndiana Jones serisine kahramanlar bir yerlerde saklı hazinelerin peşinde koşmuşlardır. Romalı tarihçi Dio Cassius’a göre Dacia (bugünkü Romanya civarı) krallarından Decebalus, Sargetya nehrinin akış yönünü değiştirip tonlarca altın ve gümüşü nehir yatağına gömmüştür. Sonrasında nehri eski yatağına döndürmüş ve inşaatta çalışan köleleri de öldürtmüştür. Benzer hikayeler Mısır Firavunları için de söylenmektedir. 1911’de Ralph D. Paine, Gömülü Hazineler Kitabı adlı eserinde toplu olarak bu konudaki hikayeleri derlemiştir.
Benzer bir durum kayıp Bitcoinler için geçerlidir. Özellikle 2017 sonrasında yeni kullanıcıların Kripto Para dünyasına katılmasını takiben fiyatlardaki yükseliş ve çöküşle birlikte hareketsiz kalan Bitcoinler merak konusu olmuştur. Acaba Satoshi’nin milyonlarca Bitcoin’i mi vardır? Satoshi hayatta mıdır, kimdir, bu Bitcoinler ne zaman piyasaya gelecektir? Birçok bireyin Bitcoin cüzdanlarına erişimlerini kaybettiği gerçeği ortadayken Kripto Para dünyası sahibi belirsiz adreslerde göz önünde saklı duran yüz binlerce Bitcoin’in akıbetini merak etmektedir.
Bu konuda ilk kapsamlı analizlerden biri Unchained Capital’ın kurucusu Dhruv Bansal tarafından 17 Nisan 2018’de yazdığı HODL Waves adlı makalesinde yapılmıştır. En yalın haliyle Dhruv ve ekibi UTXO (Unspent Transaction Output yani Bitcoin işlemindeki harcanmamış işlem artığı kısım) üzerine inceleme yaparlar. UTXO’lar sayesinde Bitcoin’in üretildiği tarihi değil son kullanıldığı tarihi saptarlar. Bunun üzerine o anki Bitcoin stoğu üzerinden ne kadarının en son ne zaman kullanıldığı gösteren müthiş bir grafik hazırlarlar.
Dhruv’un bu yazısı üzerine kendisiyle Medium’dan temasa geçerek kendi yazılarımdan daha fazla okunan Dear Dhruv başlıklı yorumu ve aynı gün bir diğer yorumu paylaştım. Takip eden yıllarda Unchained Capital bu konuda kapsamlı yayınlar yapmasa da hangi adreste ne kadar hareketsiz Bitcoin olduğu teknolojik hazinelere meraklı yatırımcılar ve analistler arasında takip edilir hale geldi. Rakamlara meraklı ve sektörle ilgili kişilerin hızlıca dikkatini çektiği gibi bunu saptamak toplam arz miktarını anlamayı sağlayacaktı. Bir diğer taraftan da hareketsiz hesaplarda büyük bir hareket olması da fiyat üzerinde etki yapacağından merak konusuydu.
Bu konudaki veriyi genel olarak kullanıma açan Glassnode Studio sayesinde interaktif ve daha güncel grafiklerle detaylı olarak ne kadar Bitcoin’in hareketsiz olduğunu inceleyebiliyoruz. Ücretsiz versiyon bir süre geriden takip etmekle birlikte bize yeterince iyi bir fikir veriyor. Konuyla ilgili ikinci bölümde işte bu verileri birlikte inceleyeceğiz.
Yazıyı hazırlamadan önce tabloları almakla yazıyı yayınlamak arasında geçen süre ve ücretsiz versiyondaki verilerin arkadan gelmesinden dolayı takip eden grafikler Mayıs ayı referanslı olmakla beraber, incelenen konu yılları kapsayan bir analiz olduğu için verinin Ağustos bazlı güncellenmesi mümkün olduğunda kayda değer bir değişiklik görmeyeceğimizi düşündüğümü de buraya eklemek isterim.
Hareketsiz Bitcoinler: 2 Yıldan 10 Yıla Kadar Hareket Görmeyen Bitcoinler
İlk olarak Glassnode Studio’nun grafiklerindeki tarihlerle uyumlu olmak için 10 Mayıs 2020 tarihini baz olarak alıyoruz. Bu tarihteki toplam Bitcoin adedi yaklaşık 18,373,000. (Bu ve takip eden verilerde binlik adeti takiben yuvarlama yapılmıştır kolay takip edebilmek adına.)
Genel olarak bir hatırlatma yapmak istiyorum, hareket analizi bir adresten diğerine hareketi takip ettiği için varlıkların bir borsa cüzdanı üzerinde durduğu ve borsa içinde alım satıma konu olduğu durumlarda bu işlemi takiben bir yatırma / çekme olmadığında yine de hareketsiz gözükecektir. Borsalardaki hesapların toplamı 10 Mayıs 2020 itibarıyla 2,372,000 Bitcoin (toplamın %12.91’i) tutarındadır. Günde 60 bin civarında borsalara yatırma ve çekme işlemi olduğu düşünülürse bu hesapların 2 yıldan fazla hareketsiz kalanları aşağıdaki analizi değiştirmeyecek düzeydedir.
İlk olarak 10 yıldır hareket etmeyen Bitcoin adedine bakıyoruz 1,414,000. Toplamın %7.69’u kadar.
Aynı çalışmayı 7 yıldan fazla ve 10 yıldan az süredir hareket etmeyen Bitcoinler için yapınca 1,513,000 adet buluyoruz. Aşağıdaki tabloda sağ uçta gördüğünüz rakam bu. Fakat tabloda dikkatinizi çeken bir özellik daha var, Ocak 2019’tan itibaren 7-10 yıllık hareketsiz Bitcoinler düzenli olarak azalıyor. Bunun sebebi bir önceki grafikte görülebilir. Glassnode Studio, Bitcoin adedini birden çok defa saymamak için Ocak 2019’da ilk 10 yılını tamamlayan hareketsiz Bitcoinleri 10 yıl tablosuna kaydırmaya başlıyor. Aynı şekilde 5-7 yıllık hareketsiz Bitcoin tablosundan (birazdan göreceksiniz) da 7-10 yıla kaydırıyor. Ocak 2019 – Mayıs 2020 arasında 7-10 yıllık hareketsizlik yaşına giren Bitcoinlerden daha fazlası, 10 yıl tablosuna kayıyor. Mayıs 2020 itibarıyla ilginç bir gelişme oluyor ve arkadan gelen yeni hareketsiz Bitcoinlerle 7-10 yıllık hareketsiz Bitcoin tablosu da tekrar yukarı hareket ediyor.
Orana geri gelirsek 1,513,000’lük adet toplamda oran olarak %8.23’e tekabül ediyor.
5-7 yıllık hareketsiz Bitcoin tablosuna baktığımızda 1,115,000 adet ile toplamın %6.1’i.
2-3 yıllık hareketsiz Bitcoin adedi de 2,833,000 ile %15.4.
Yazının ikinci bölümüne kısa bir yorumla nokta koyalım. Bu hareketsiz Bitcoinler’in daha sonra harekete geçmeyeceğini söylemek olanaksız. Yine de büyük bir komplo kurulmamışsa ve bu Bitcoinler bireylerin elindeyse, özellikle 3 yılı aşkın süredir hareketsiz olanların harekete geçme olasılığı düşmekte diye düşünebiliriz. 2-3 yıllık hareketsiz Bitcoinlerin bir kısmının kayıp ve kalıcı hareketsiz olma olasılığı olsa da bu kategorideki Nisan 2019 sonrası 2 milyon adetlik artışa dikkatinizi çekerim. Nisan 2017’de 16 milyon 300 bin civarı Bitcoin’den Mayıs 2020’ye olan artış toplam arzda yaklaşık 2 milyon adettir. Öncesindeki 3 yıldaki toplam arzdaki artışa paralel bir tutarın Nisan 2019 – Mayıs 2020 arasında 2-3 yıllık hareketsiz kategorisine girmesi incelenmeye değer yükseklikte bir geçişkenlik. Bu nedenle 2-3 yıllık hareketsizlerin bir kısmı hareket etmeyi bekleyen Bitcoinler olabilir.
Yazının bir sonraki bölümünde hareketli Bitcoinleri bir tabloda toplayıp değerlendireceğiz. Ardından da hareketli Bitcoinler’e bakıp bir karşılaştırma yapacağız.
