Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ & Barış ÖZİSTEK, Boğaziçi Ventures Yönetim Kurulu Üyesi
Hepimizin hatırlarında yerini alacağından emin olduğum 2021 yılını uğurlarken son yazımı yılın en popüler kelimelerine odaklanarak hazırlamak istedim. Aslında sadece bu yıla özel bir popülerlik olmayacağından da emin olduğum “NFT ve Oyun” başlığı altında her fırsatta işin profesyonelleri ile gerçekleştireceğim sohbetleri ve araştırmalarımı bir seri halinde paylaşmaya devam edeceğim. Hem topluluk hem de bütçe anlamında çok büyük bir sektör olan oyun sektörü bu yıl adeta kalkışa geçen grafiği ve yaygınlaşma hızı ile NFT’ler ile birlikte önemli bir dönüşüm için tam anlamı ile tetiklendi.
Birçok farklı blokzincir platformunda ve birçok farklı içerikle geliştirilen NFT oyunlar henüz ‘gamer’ olarak tabir etmeye alışkın olduğumuz topluluğu tam olarak hedeflemeye başlamamış olsa da kendi ekosistemini yaratmış durumda. NFT oyunlarla ilgili bu yıl gördüğümüzün çok daha üzerinde bir hızla geliştirme ve yaygınlaşma olacağını öngörerek bu sohbet ile BTCHaber okuyucuları için hazırladığımız serimizin başlangıcını yapıyoruz.
Bu yazı ile biraz NFT oyunlardan bahsederken biraz da bu alanda projeleri yada proje hayalleri olan girişimcilere de yatırımcı gözünden tavsiyelere yer verdik. Keyifli okumalar..
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: Barış bey siz farklı dikeylerde yatırım ve girişimlerinizle birlikte Türkiye’de blokzincir üzerinde çalışmaya başlayan ilk iş insanlarından birisiniz. Blokzincir üzerinde yazılım, ürün geliştirme, dijital varlık fonu kurma ve son olarak NFT oyun geliştirme gibi farklı projelerde imzanız var. Bize öncelikle kendi tanımınızla blokzincir teknolojisini anlatır mısınız?
Barış Özistek: Blokzincir kayıtların değiştirilemez şekilde güvenlik olarak tutulmasını sağlayan teknolojidir şeklinde özet bir açıklama yapmak mümkün. Merkeziyetsiz olması şart değil fakat buna imkan tanıyor olması önemli bir değer. Güven sorununun olduğu alanlarda kullanımı mantıklı, aksi takdirde sadece kullanmış olmak için blokzincir teknolojisini kullanmanın anlamı olduğunu düşünmüyorum.
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: Kendi deneyimlerinizden biraz bahseder misiniz? Geliştirdiğiniz yazılımlar ve NFT projeniz ve dijital varlık fonunuzla ilgili detay paylaşabilir misiniz?
Barış Özistek: Blokzinciri teknolojisini kullanarak çok farklı alanlarda çalışmalar ve yatırımlar yaptık. En son yatırımlarımızdan biri de bir NFT oyun platformu projesi. Oyunların NFT yetkinliklerine sahip olmasını kolaylaştıran, bu süreci hızlandıran bir platform. Tamamen blokzinciri üzerinde çalışan cüzdan ve uygulamalarından bu teknolojiyi geliştiren şirketlere kadar çok alanda yatırımlarımız var. Tabi konu sadece yatırım yapmak değil, bu yatırımlar ile birlikte çok şey de öğrenme, deneyimleme fırsatınız oluyor.
Blokzincir teknolojisinin kullanımının getirdiği müthiş avantajlar olduğu gibi zorluklar ve maliyetler de söz konusu.
Projelerin doğru analiz edilip ayağa kaldırılması önemli bir nokta.
Dijital varlık yönetimi fonumuz aslında farklı dijital varlık sepetlerinden oluşan ürünlerimiz şeklinde tanımlanabilir. Tek bir kripto para almak yerine bizim oluşturduğumuz dijital varlık sepetlerini alarak birçok kripto para ya da NFT’ye aynı anda sahip olmak mümkün. Şu an farklı temalar ve stratejilere sahip 11 ürünümüz mevcut. Kripto para ve NFT dünyası çok hızlı büyüyor. Bu büyüme ile birlikte doğru proje ve ürüne yatırım yapmak zorlaşıyor. Ekibimiz detay analizler yapıp, fırsatları sürekli izleyerek en ideal ürünleri sepetler içine dahil ediyor.
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: NFT özelinde bir soru sormak istiyorum. Biricik kripto paralar demeyi seviyorum ben. Sizce bu yetenekli kripto para çeşidi çok uygulandığı sanat sektörü ve sıradaki oyun sektöründe yakın gelecekte neleri dönüştürmüş olacak. Ve sizce sırada hangi sektör var NFT’lerin etkileyeceği?
Barış Özistek: NFT şu an oyun sektörünü derinden etkiliyor. Boğaziçi Ventures olarak oyun sektörünün 2025’te 350 milyar dolar civarında büyüklüğe ulaşacağını öngörüyorduk. Bu genel büyüme hızının üzerinde bir beklentiydi, NFT gelişmesi ile birlikte öngörülerimizin tutacağını düşünüyorum.
NFT ile birlikte oyun sektörüne “Play to Earn” modeli geldi, bu çok derinden bir değişiklik yaratıyor. 2000 yılında oyun sektörü “Pay to Play” iş modelinden “Free to Play”e geçmişti. 2000 yılında çok eleştirilen bu model ileriki yıllarda sektörün en büyük gelir kaynağını yarattı.
“Play to Earn” çok önemli bir felsefik değişim yaratıyor.
Oyun sektöründe kullanıcı sözleşmelerini okursanız oyunlar içinde sanal ekipmanlara ödenen ücretler oyunu oynamak için ödenen bir eğlence ücretidir yazar. Yani dijital bir varlık olmadığını vurgular. Şimdi ise tam tersine NFT oyunları içlerindeki karakter, silah, binek vb tüm sanal ekipmanları bir dijital varlık olarak tanımlıyor, NFT olarak blockchain üzerine yazıyor ve oyuncunun sahipliğine veriyor.
Oyun sonrası tüm eğlence sektörünün etkileneceğini düşünüyorum, sinema, film, dizi, vb birçok alanda mükemmel kullanım alanları olan NFT’lerle karşılaşacağımızı düşünüyorum. Oyun endüstrisi 180 milyar doların üzerinde büyüklüğe sahip, bu pazar büyüklüğü oyun endüstrisinin dünyadaki müzik+sinema endüstrisinden daha da büyük olduğu anlamına geliyor. Eğlence sektörü içerisinde oyunun inanılmaz büyük bir payı var. Türkiye son 10 yılda inanılmaz bir ivme yakaladı. Bugüne geldiğimizde mobil oyunların yükselişi sayesinde bir fırsat penceresi açıldı. Kısa dönemde daha küçük ekiplerle iyi oyun yapılabiliyor dolayısıyla büyük finansmanlarla büyük prodüksiyonları yapan oyun firmaları ile Türkiye rekabet edebilir hale geldi. Türkiye olarak iyi bir girişimci ekosistemi örneğiyiz, bir değişim, gelişim olduğu zaman oraya atlamayı biliyoruz. Bunların sonucunda da Türkiye’nin en büyük bilişim ihracatını yapan lider dijital sektörü, oyun sektörü oldu. Oyun geliştirmek multidisipliner bir iş. Burası kreatif bir endüstri. Oyun geliştiren firmaların bu farklı yetkinliklerin farkında olması gerekli. Boğaziçi Ventures olarak yaptığımız analizlere, incelediğimiz raporlara göre görüşümüz, 2025 itibariyle oyun sektörünün 350 milyar $’a ulaşacağı yönünde. NFT gaming ile bu tahminin tutacağını öngörüyoruz. NFT gaming diğer eğlence türlerine göre çok benzersiz bir deneyim sunuyor. Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde NFT gaming oyun sektöründen pay almayacak, oyun sektörünü büyütecektir.
NFT ve Metaverse projelerine yatırım yapmak istiyoruz, proje tutkunlarını Boğaziçi Ventures ile tanışmaya davet ediyoruz.
Boğaziçi Ventures olarak NFT oyunlar alanında büyük bir yatırım yapmayı planlıyoruz, çok yakında açıklayacağız. Oyun stüdyoları oyun geliştirmek konusunda çok yetenekliler fakat NFT oyunları farklı ekonomi tasarımı, global crypto network gibi farklı ve çok önemli desteklere ihtiyaç duyuyorlar. Bunu sağlayacak merkezi bir yapı oluşturacağız.
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: Girişim ekosistemi ile ilgili konuşmak istiyorum biraz da. Türkiye’de sadece teknoloji girişimlerine yatırım yapan bir VC şirketiniz var. Bu kapsamda ülkemizin teknoloji girişimciliği ekosisteminde blokzincir teknolojisi nerede duruyor ve sizce dünya geneli ile kıyaslandığında ne seviyedeyiz?
Barış Özistek: Türkiye’de çok iyi geliştiriciler ve girişimler mevcut. Türkiye’deki finansman ve nitelikli yetenek kaynakları düşünüldüğünde sıfırdan bir blokzinciri yazıp, hayata geçirip dünyaca kabul edilen bir platform haline getirmek zor fakat blokzincir teknoplojisini hayat içinde kullanılabilir kılan, değer katacak uygulamaları geliştiren çok sayıda girişimimiz var bu alanda yetenekli olduğumuzu söyleyebilirim.
Boğaziçi Ventures’un en yeni fonu BV Growth üzerinden 2021’in ilk 9 ayında 12 yatırımı tamamladık. Bunların hepsi çok iyi teknolojiye sahip, güçlü ekiplerden oluşan, geleceğin unicorn adayları diyebileceğimiz girişimler.
12 yatırımı yapmak için 1600 üzerinde girişimi değerlendirme sürecine almışız. Türkiye teknoloji ekosisteminde müthiş bir kaynak ve çılgın fırsatlar barındırıyor.
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: Peki yatırımcı şapkanızla bir değerlendirme yapabilir misiniz? Çok geniş bir küresel yatırımcı networkünüz var. Global yatırımcıları ve Türk yatırımcıların blokzincir temalı girişimlere yaklaşımı nasıl?
Barış Özistek: Bu alanı ikiye ayırmak lazım. Blokzincirinin kripto tarafı da oldukça güçlü. Hele ki NFT’nin yükselişe geçmesi ve bunu takiben oyunlarda NFT kullanımının yaygınlaşması ile birlikte bu alana ilgi ve yatırım daha da arttı. Hem Türk, hem de global yatırımcılar kripto ekosistemindeki yatırımlarda kısa sürede yüksek getiri beklentisi taşıyorlar. Global yatırımcılar çok daha sıklıkla birlikte hareket ediyorlar ve birlikte değer yaratıyorlarken gördüğüm kadarıyla Türk büyük yatırımcılar tek başına hareket etmeyi seviyorlar.
Diğer açıdan blokzincir teknolojisini üreten ve uygulamalar geliştiren şirketlere olan yatırımlar klasik orta – uzun vadeli teknoloji yatırımları olarak değerlendiriliyor.
Global yatırımcılar blokzincir altyapısına yatırım yapmayı çok tercih ediyorlardı ama son yıllarda onlar da hayata dokunan uygulamalar üreten teknoloji şirketlerine yatırım yapmayı tercih eder oldular.
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: Türkiye’de kripto yatırımcılığı son birkaç yıldır küresel raporlarda ilgi çekici bir noktada. Son Statista raporuna göre Türkiye Avrupa’da 1, dünya genelinde ise 4. Sırada idi (Kripto para sahipliğinde) Bunu değerlendirmenizi rica edebilir miyim? Özellikle Türkiye deki temel motivasyonu merak ediyorum.
Barış Özistek: Bu soruya toplum bilimciler çok daha iyi yanıtlayabilir diye düşünüyorum. Benim kişisel yorumum, Türklerin kısa dönemde yüksek getiri beklentisi olan yatırım fırsatlarını sevmeleri birinci etken. Diğer taraftan da bu bir oyun haline dönüştü. Kripto alıp satıyorsunuz, sohbetini yapıyorsunuz, birbirinizle yarışıyorsunuz. Kahvede oturup politika ya da futbol konuşmak gibi ana konuların içerisinde bir de kripto girmiş oldu, bu da penetrasyonu çok hızlı arttırdı.
Dr. Çağla GÜL ŞENKARDEŞ: Kripto fonu tecrübenize ve genel birikimize dayanarak Türkiye’de kripto para yatırımcılığının nedenleri arasında enflasyon ne seviyede sizce? Diğer faktörler nedir sizin görüşünüze göre bu alanda yatırımın yüksek olmasını etkileyen? Ve elinizde kendi araştırmalarınız yada fon tecrübenize istinaden kripto yatırımcılarının demografik özelliklerine dair veri var mı? Örneğin kadınlar ne oranda yada gençler?
Barış Özistek: Kripto para sahiplik oranı yüksek fakat toplam birikimin çok ufak bir bölümünün kriptoya aktarıldığını düşünüyorum. Yatırımın temel felsefesi farklı risk gruplarındaki ürünlere kaynakları dağıtmaktır. Bu bakış açısıyla şu an Türkiye’deki kripto yatırımının tutar olarak düşük olduğunu bile söyleyebiliriz.
Henüz şirketler hazinelerinden kripto almaya başlamadılar. Belki birkaç büyük ölçekli şirket bunu deneyimlemeye başladı.
10 milyon TL ve üzerinde varlığa sahip kişilerin en az 1 Bitcoin ya da eşdeğer kripto varlığı olduğunu düşünmüyorum. Dolayısıyla gidecek daha çok yolumuz var.
Biz kripto alanında sadece nitelikli yatırımcılara hizmet veriyoruz, onların yeni ekonomiye girişlerini kolaylaştırıyoruz. Bu anlamda kadın, erkek yüzde 50-50 dağılım var diyebiliriz, yaş olarak da 30 yaş üzeri genelde. Ama bir kripto borsası Türkiye genelinin demografik özelliklerini daha kolay söyleyebilir. Gözlemim, 20 yaş üstü erkek ağırlıklı bir kitle.