En büyük akıllı sözleşme destekli blockchain ağı olan Ethereum‘un (ETH) ölçeklenebilirlik sorunu nedeniyle katman-2 protokolleri ortaya çıktı. Bu yazımızda en popüler katman-2 protokollerinden Optimism (OP) projesine yakından bakacağız.
Ethereum’un ölçeklenebilirlik sorununa yanıt olarak, halk arasında “Ethereum katilleri” olarak bilinen bir dizi Ethereum alternatifi ortaya çıktı. Avalanche ya da Fantom gibi sözde Ethereum katilleri, Ethereum gibi ayrı blockchain ağları yani katman-1 protokolleri. Bu süreçte geliştiriciler Roma’yı baştan fethetmeye gerek kalmadan Ethereum’un ölçeklenebilirliğini artırmanın bir yolunu buldu: Katman-2 protokolleri.
Katman-2 protokolleri Ethereum ağı üzerinde çalışır, ağın ölçeklenebilirliğini artırır, işlem ücretlerini ise düşürür.
Optimism, katman 2 ölçeklendirme çözümlerinden biridir. Optimistic rollups adı verilen ve büyük miktarlardaki işlem verilerini sindirilebilir yığınlar halinde bir araya getiren bir teknoloji tarafından desteklenmektedir. Optimism’in kullanımı Ethereum’dan çok daha ucuzdur ve Arbitrum gibi diğer katman-2’lerle birlikte giderek daha popüler hale gelmektedir.
Optimism, kendi adını taşıyan yönetişim token’i OP tarafından yönetilmektedir. OP arzının bir kısmı, 2022 yılının Mayıs ayında protokolün ilk kullanıcılarına airdrop olarak dağıtıldı. Optimism, airdrop dağıtımlarının devam edeceğini açıkladı ve ikinci dağıtımını 2023 yılının Şubat ayında gerçekleştirdi.
Optimism nedir?
Optimism bir katman-2 zinciridir, yani Ethereum ana ağının (katman 1) üzerinde çalışır. İşlemler Optimism üzerinde gerçekleşir, ancak işlemlerle ilgili veriler doğrulandıkları ana ağa gönderilir. Bu, bir otoyolun güvenliğinden yararlanırken daha az kalabalık bir ara sokakta araba kullanmak gibi.
Defi Llama’ya göre Optimism, akıllı sözleşmelerine kilitlenmiş toplam 313 milyon dolarla ikinci en büyük Ethereum katman-2 protokolü. Arbitrum 1,32 milyar dolarla ilk sırada yer alıyor.
Optimism (OP) nasıl çalışır?
Optimism, rollup adı verilen bir teknolojiyi, özellikle de Optimistic rollup’ları kullanır.
Bunlara rollup deniyor çünkü yüzlerce işlemle ilgili verileri NFT basımları, token takasları veya herhangi bir işlem! Ethereum ana ağında (katman-1) tek bir işleme dönüştürülür.
Bu kadar çok işlem tek bir işlemde toplandığında, ödenmesi gereken blok zinciri işlemi veya “gas” ücreti, tek seferde toplu olarak ödenir.
Bunlara Optimistic rollup adı verilir çünkü işlemlerin yanlış oldukları kanıtlanana kadar geçerli oldukları varsayılır ya da başka bir deyişle, suçlu oldukları kanıtlanana kadar masumdurlar. Potansiyel olarak geçersiz işlemlere bir “sahtekarlık kanıtı” (Fraud Proof) göndererek ve işlemlerin hesaplamalarını mevcut durum verilerine göre çalıştırarak itiraz edilebilecek bir zaman aralığı vardır.
Optimism, sahtekarlık kanıtının hesaplanması için gereken gas ücretini geri öder.
Optimism (OP) nasıl kullanılır?
Optimism ile Ethereum ana ağı birbirine çok benziyor. Optimism cüzdan adresiniz, 0x ile başlayan Ethereum ana ağ adresinizle aynıdır. Optimism’in blockchain kaşifi, Ethereum ana ağının blockchain’inin kaşifi Etherscan ile aynıdır.
Optimism, en popüler akıllı sözleşme destekli cüzdanlardan MetaMask da dahil olmak üzere bir dizi merkezsiz finans (DeFi) cüzdanını destekliyor.
MetaMask’a Optimism (OP) ağı nasıl eklenir?
Cüzdanınızı Optimism için manuel olarak yapılandırabilirsiniz, ancak bunun çok daha kolay bir yolu var:
SushiSwap (SUSHI) gibi bir DeFi uygulamasına gidin ve Optimism’i ağınız olarak belirtin (SushiSwap sitesinde sağ üst köşede).
SushiSwap sitesi, ağı MetaMask’inize eklemeye ve o ağa geçmeye zorlayacaktır.
Hepsi bu kadar, Optimism ağına hoş geldiniz!
Ancak elbette, tıpkı Ethereum ana ağı gibi, Optimism de gas ücretleri için Ether (ETH) gerekiyor. Bu nedenle Optimism’i kullanmaya başlamak için Ethereum mainnet veya Avalanche gibi diğer katman 2’ler gibi başka bir blockchain’den MetaMask’ınıza ETH göndermeniz gerekiyor. Başka bir zincirden fon göndermek için Optimism’i destekleyen köprülerden herhangi birini kullanabilirsiniz.
Optimism adresinize ETH ile fon göndermek için merkezi bir kripto para borsasını da kullanabilirsiniz.
Dikkat: Merkezsiz borsalardan bir katman-2 protokolüne para göndermeden önce ilgili borsanın söz konusu ağı destekleyip desteklemediğini kontrol edin. Borsanızın desteklemediği bir adrese fon gönderirseniz, fonlarınız geri alınamayacak şekilde kaybolabilir. Bu yazı itibariyle Binance, Bybit ve Huobi, Optimism’e para çekme işlemlerini destekliyor.
Optimism’in yönetişim token’ı OP nedir?
Optimism, OP token’ini 31 Mayıs’ta piyasaya sürdü. Katman-2 protokolü ilk kullanıcılarına yani 231.000 adrese, 214 milyon OP token’i airdrop olarak dağıttı. İlk airdrop’ta dağıtılan token’ler, Optimism’in 4,29 milyar OP token’lik arzının yaklaşık %5’ini oluşturuyordu.
İlk airdrop dağıtımının ardından aşırı satış baskısına maruz kalan OP token, Optimism topluluğunu hayal kırıklığına uğratmıştı.
OP tokenı, sahiplerine Token House ve Citizens’ House’dan oluşan iki katmanlı bir yönetişim sistemi olan The Optimism Collective’e katılım hakkı tanıyor.
Optimism projesi fonlama projesi Gitcoin’de fon toplamıştı.
Optimism projesi hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlar kısmında Optimism (OP) token hakkındaki yorumlarınızı bizimle paylaşın.
