Bu yazımızda, gelin iki farklı ağ olan Polygon’un Hermez’i nasıl satın aldığına bakalım.
Geçtiğimiz hafta içinde ‘ajanslara bir haber düştü’: Ethereum’daki yüksek işlem ücreti sıkıntısını çözmek amacıyla ortaya çıkan Polygon Network, Hermez isimli bir fonu aldığını açıkladı. DeFi’de satın alma ya da birleşme nasıl oluyor? Gelin kısaca bakalım:
Polygon nedir? Nasıl çalışır?
Polygon‘nun tarihçesi aslında 2017 yılına dayanıyor. Hintli bir grup girişimci tarafından ilk olarak Matic adıyla Singapur’da kurulan girişim, kendisine hedef olarak blokzincirlerin ölçeklenme problemini çözmeyi seçiyor. Şu an Ethereum üzerinde yaşanan yoğunluğu düşünürsek, aslında bunun ne kadar öngörülü bir strateji olduğu açık. Ekip, Nisan 2019 yılında yatırımcılardan 5.6 milyon dolar topluyor. Bunu yaparken tokenleri olan MATIC’in tanesini 0.24 centten (0.0024 ABD Doları) satıyorlar.
Özellikle Ethereum’un ölçeklenme problemi üzerine yoğunlaşan ekip, Ethereum’a paralel çalışan bir yan-zincir kuruyor. Bu zincirin güvenliği için de Ethereum’un önümüzdeki yıl geçeceği Proof-of-Stake sistemini kullanıyorlar.
Matic ekibi, 2021 yılının Şubat ayında ismini Polygon’a çevirdi, ve Ethereum üzerine kurulu farklı her tür ikinci seviye çözümün kendi yan-zincirinde çalışabileceği bir sistem sunacağını açıkladı. Dört farklı ölçeklenme çözümü sunan Polygon üzerinde şu anda 350’den fazla DeFi projesi yer alıyor.
Bu yılın ilk yarısında Ethereum üzerindeki işlem ücretlerinde yaşanan ciddi artış sonrası DeFi dünyasındaki girişimler ve yatırımcılar önce Binance Smart Chain’e (ki o da bir Ethereum klonu) sonra da Matic’e ciddi bir ilgi gösterdiler.
Bu ilgiden Polygon sisteminin tokeni olan MATIC de payını aldı ve Mayıs 2021’de token fiyatı bir noktada 2.45 ABD Dolarına ulaştı (hesaplamakta zorluk çekebilecekler için belirtelim – bu 4 yıl içinde 1000 kat artış anlamına geliyor).
Neden Hermez’i satın alıyorlar?
Hermez, Ethereum ikinci seviye çözümlerden ZK Rollup üzerine yoğunlaşmış yeni bir ekip (Tanıtım dokumanları yani Whitepaper’ları Ekim 2020 tarihli). Üzerinde çalıştıkları projeyi Temmuz 2021’de canlıya geçirerek kullanıcılara sundular. Hermez’in kullanıcılara sunduğu bu ZK Rollup ürünün ötesinde, önümüzdeki yıl çıkarmayı planladığı zkEVM adlı yeni bir çözümü de bulunmakta.
Ethereum ölçeklenmesi konusunda standart olmak için yarışan iki temel çözüm var: Optimistic ve ZK Rollup. Bunlardan, özellikle Synthetix ve Uniswap’ın tercih etmesi sonucu Optimistic rollup ön plana çıktı. Ancak Ethereum kurucularından Vitalik Buterin’in bu sene başında yazdığı bir makalede belirttiği gibi, Opmistic çözümler kurulumu daha kolay olduğu için ön plana çıksa da uzun vadede ZK Rollup’ların kazanma ihtimalleri yüksek. Hermez’in sunduğu çözüm, Optimistic’in en büyük avantajı olan Ethereum ağına daha uyumlu olma (EVM uyumluluğu) alanında ZK Rollup’lara arayı kapatma imkanı veriyor.
Polygon ekibi, mevcut toplam token arzının %20’sini kendi hazinesinde tutuyor. Bu yaklaşık 2 milyar ABD Doları’na eşit bir rakam. Ekip geçenlerde, bu paranın yarısını yani 1 milyar dolarlık kısmını, ZK Rollup çözümleri üzerine harcayacağını açıkladı. Yani bu ikilinin yarışında ZK Rollup tarafını seçtiğini açıkladı. Hermez satın alması da bu planın ilk hamlesi olarak görülebilir.
Nasıl bir satın alma olacak?
Polygon, Hermez ağını yaklaşık 250 milyon ABD Doları’na satın alacak. Haber 13 Ağustos’da duyurulmuş olsa da, anlaşma tarihi 4 Ağustos. Bu tarihteki piyasada oluşan fiyata göre, Hermez’in yatırımcıları ellerindeki HEZ tokenleri MATIC ile değiştirecekler. Hermez’in ürünü de ‘Polygon Hermez’ adıyla Polygon’un sunduğu diğer ürünler arasında yerini alacak. Hermez’in 26 kişilik ekibi ise Polygon’un 80 kişilik ekibine katılacak.
DeFi alanında daha önce farklı birleşmeler görülse de (örneğin geçen ay açıklanan Keeper ve NuCypher ağlarının birleşmesi) bunlar daha çok işbirliği şeklinde oldu. Yani ağlar birleşti ancak markalar, servisler ve tokenler ayrı tutuldu. Burada ise ekip, hizmet ve token hepsi Polygon çatısı altına giriyor.
DeFi’de genelde şeffaflık ön plandadır. Bu tip bir stratejik hareket söz konusu olduğunda projeler token sahiplerinin oylamasına başvururlar. Tabii bu bahsettiğimiz ideal durum ve daha çok olgunlaşmış projeler için geçerli.
Daha önceki yazılarımızda belirtmiştik, merkeziyetsizlik ‘uzun ince bir yol’ ve projeler başta bu yola merkezi bir ekip himayesi altında çıkıyorlar. Zamanla, proje olgunlaştıkça stratejik kararların alınmasını token sahiplerine bırakıyorlar. Polygon’un Hermez’i piyasada hiç duyulmadan satın almış olmasının temel nedeni, yeni bir girişim olan Hermez’in tokenlerin henüz fazla dağılmamış olması. Polygon’un verdiği bilgiye göre, HEZ token sahiplerinin %90’ı bu alımdan haberdar ve mutabıklar.
Sonuç
Polygon’un bu satın almasını, ‘yeni teknoloji geliştirmeyi beceremediler, onun yerine satın alma yoluna gidiyorlar’ şeklinde eleştirenlerin olduğunu da belirtelim.
Nedeni ne olursa olsun bu satın alma Polygon açısından, geçtiğimiz aylarda yaşadıkları büyük yükselişi sürdürmek ve ileride çıkabilecek tehditleri fırsatlara döndürmek anlamında mantıklı bir hareket gibi görünüyor. Üstelik tokenlerinin fiyatı hazır rekor seviyelerde iken bunu gerçekleştirmek oldukça akıllıca.
Önümüzdeki dönemde, Vitalik’in ve Polygon’un beklediği gibi ZK Rollup’lar Ethereum ikinci seviyenin standart çözümü mü olacak, onu hep birlikte göreceğiz. Öte yandan DeFi dünyasında buna benzer satın alma/birleşme hareketlerini sıkça yaşayacağımız ise neredeyse kesin gibi.
