Geçtiğimiz aylarda, Jack Dorsey’in bir girişimi olan TBD tarafından duyurulan web5, henüz emekleme döneminde olan web3 standardına bir alternatif olarak tanıtılmıştı. Peki web5 nedir ve neler sunuyor?
İnternetin Yeni Bir Sürümü: Web5
İlk olarak Ethereum kurucu ortağı olan Gavin Wood tarafından ortaya atılan web3 kavramı hala tam olarak tanımlanabilmiş değil. Genel olarak Blockchain teknolojisini kullanan internet sitelerini ifade eden web3 kavramı, henüz geliştirilmeye devam ediyor olsa da geçtiğimiz aylarda web5 duyurusu yapılmıştı. Web5, kullanıcıların verileri ve kimlikleri üzerinde tam kontrol sağlayan ve kullanıcıların istediğini yapması için yetki veren ek bir merkezi olmayan internetin oluşturulmasını hedefliyor. Yüzeysel olarak web3’e benzer pek çok yönü olan web5, Jack Dorsey’in kurucusu olduğu Block Inc.’in yan kurumu olan TBD tarafından duyurulmuştu.
Finansal sistemin yürütülme biçimini önemli ölçüde değiştirmeyi amaçlayan web5, Blockchain’e bağlantılı olan Bitcoin’e dayalı benzersiz bir araç seti oluşturuyor. Bu, yatırımcılara ve kullanıcılara verileri üzerinde tam kontrol ve sahiplik sağlamanın yanında tüm etkileşimleri üzerinde tam kontrol sunuyor. Web5, merkezi olmayan kimlik doğrulama ve yönlendirmeye izin veren kendine has tanımlayıcıları, kriptografik protokolleri kullanarak iddiaların güvenli bir şekilde sunulması ve kimlik doğrulamasını sağlayan doğrulanabilir kimlik bilgilerini ve meşru konum kısıtlamalı web erişimi sağlayan merkezi olmayan web düğümlerini kapsıyor.
Web5 Nedir?
Özet olarak yukarıda web5’in ne olduğunu ele almış olsak dahi, web5’in web3 ve web2’nin bir kombinasyonu olarak tanımlayabiliriz. TBD web5 duyurusunda hem web2 hem de web3 teknolojilerinin web5 teknolojisinde birleştirildiğini belirtti. Bu doğrultuda web5’in arkasında, kullanıcıların verilerini kendilerinin depolamasına ve kontrol etmesine izin verecek uygulamaların oluşturulmasını sağlamak için bir platform oluşturmayı hedefleyen bir konsept bulunuyor.
Burada web5 teknolojisi üç ana sütun üzerine oturtuluyor. Bunlar merkezi olmayan tanımlayıcılar, doğrulanabilir kimlik bilgileri ve merkezi olmayan web düğümleri. Bu yeni teknoloji hayatımıza tam olarak girdiğinde, ana avantaj olarak kullanıcılar parolalarını birden çok girmeye gerek duymadan çok sayıdaki uygulamada kimliklerini doğrulayabilecek ve uygulamalar kullanıcıların tüm ekosistemdeki verilerine erişebilecek. Örnek vermek gerekirse bugün kripto para birimlerine erişmek için Binance, Coinbase ya da Opensea gibi sitelere erişmek gerekiyor.
Web5’in değiştirmeyi hedeflediği kavramlar ise Proof of Work ve Proof of Stake olarak açıklanabilir. Merkezi olmayan internetin oluşturulması için web3 ve web5 bir plan sunuyor. Geliştirilmeye devam edilen web3 teknolojisi yaygın bir kullanıma geçmemiş olsa da web5 daha gelişmiş planlar içeriyor. Tıpkı web3 gibi web5 teknolojisi de aracılara ve üçüncü şahıslara ihtiyaç duymadan internet üzerinde birbirleriyle etkileşime girmesini sağlıyor. Web3 ve önceki nesillerde veri ve kimlik üzerindeki kontrol eksikliğinin web5 ile kapatılması planlanıyor.
