2020 yılında ana ağı aktifleştirilen ve listelenen Solana (SOL), birçok yatırımcı için etkili bir kripto para oldu ve kurumsal yatırımcıların da ilgisiyle birlikte en iyi performans gösteren kripto varlıklardan biri oldu. Ayrıca Solana’nın hızla büyüyen ekosistemi ve sağladığı teknik özelliklerin ileri seviyelerde olması, birçok yazılımcının kolaylıkla geliştirmesine olanak tanıdı ve gelişmekte olan ve gelecek vaat eden projeler için önemli bir ağ konumuna geldi. Solana da adından sıkça bahsettirdiği zaman da sizlere detaylı bir rehber hazırlayacağız.
Solana, internet seviyesinde ölçeklenebilir alt yapısı ile güvenli, ölçeklenebilir, hızlı, merkezsiz uygulamaların (dApps) ve piyasaların oluşturulabildiği blockchain ağıdır. Sistem şu an hiçbir blockchain ağının ulaşamadığı saniyede 50.000 işlemi gerçek zamanda destekleyerek blok oluşturma süresini 400 milisaniyeye düşürür. Bu sayede bant genişliğine bağlı olarak ölçeklenebilirlik sağlar ve blockchain’in en önemli üç özelliği olan güvenlik, ölçeklenebilirlik ve merkezsizliği sağlar. Son olarak Solana, en üst seviye olan saniyede 710.000 işleme kadar şu anki kapasitesiyle genişletilebilir. Ama eğer sonuna kadar zorlanması istenirse, 40 gigabitlik ağ ile saniyede 28.4 milyon işlemi rahatlıkla gerçekleştirebilir.
Solana’nın Ekip Geçmişi
Solana, Anatoly Yakovenko tarafından 2017 yılında geliştirmeye başladı ve kendisi Solana’yı geliştirirken Qualcomm’da yazılımcı olarak çalışıyordu. Kendisi Qualcomm’da çalışmadan önce Dropbox’taki tecrübesinden dolayı sıkıştırma algoritmaları hakkında bilgi sahibiydi. Şu an Solana’nın CTO’su olan Greg Fitzgerald ve Eric Williams ile Ethereum (ETH) ve Bitcoin (BTC) ağlarında yaşanan ölçeklenebilirlik sorunları üzerinden çalıştılar.
Yakovenko ekibi oluşturduktan sonra blockchain ağlarında sık yaşanan sorunları çözmeyi hedefleyerek çalışmalarına başladı. Ekip dünyanın en güvenilir teknoloji şirketlerinde de çalıştı ve birçok kurumsal yatırımcının ilgisini çekti.
Solana’nın Mutabakat Yöntemi Nedir?
Solana ağına girmek için izin gerekmez ve bu konuda etkin bir rol yürütür. Şu an Solana ağında dünyanın farklı yerlerinde 200 farklı node var ve hepsi GPU’larını çalıştırırken saniyede 50.000 işlemi destekler. Özellikle dağıtık sistemlerde yaşanan sorunların çözümüne olanak sağladı.
Bitcoin ağının mutabakat algoritması iş ispatından (PoW) farklı olarak, Solana tarihin ispatı (PoH) yöntemini kullanır. Tarihin ispatı algoritması ile olayların belli bir zaman aralığında gerçekleşme işlemi kanıtlanmış olur ve damgasıyla birlikte Solana ağına kaydedilir. Bu fonksiyonun çalışması belli adımların gerçekleştirilmesini gerektirir ve algoritma doğrulanabilir gecikme fonksiyonundan yararlanır.
İşlemler veya olaylar kendilerine ait hash’ler ve sayımlarla birlikte herkes tarafından izlenilip doğrulanabilir. Sayım ise işlemlerin nasıl ve ne zaman gerçekleştiğini kontrol etmek için kullanılır. Her bir node da ağın tüm durumunu tuttukları için de ağın işlem süreçleri konusunda mutabakata kolaylıkla varılır. Bu sayede yüksek işlem hacmi ve verimlilik sağlanmış olur.
Solana’nın Özellikleri Nelerdir?
Ölçeklenebilirlik
Solana’nın en önemli özelliği olan ölçeklenebilirlik, blockchain alanında yeni bir algoritma olarak tarihin ispatı ve diğer gelişmelerle birlikte ölçeklenebilirliğin yükselmesini sağlar.
Düşük Maliyetli Olması
Ethereum gibi blockchain ağlarına talep yüksek olduğu zaman küçük çaplı işlem ücretlerinin gerçekleşmesi mümkün olmaz ve bekleme süreleri çok uzun olur. Ama Solana ağı ölçeklenebilirlik üzerine inşa edildiği için milyarlarca kullanıcının ağa aynı anda girse de sistemde tıkanma yaşanmaz.
Düzenli Olması
Solana’nın tek bir duruma sahip olması ile projelerin düzenli bir şekilde ilerlemesine olanak tanır. Bu sayede farklı ağlarda oluşan ikinci katman çözümleri veya Elrond (EGLD) ve Zilliqa (ZIL) ağlarında gerçekleşen çoklu sharding durumları ile uğraşmak zorunda kalmazsınız.
Esnek Sanal Makine Entegrasyonları
Solana ağında istediğiniz dilde programlayabilmek için entegrasyonlar son hızla gerçekleştiriliyor. Ama şu anda C++, C ve Rust dillerinde programlamaya olanak sağlıyor.
Periyodik Denetimler
Solana’nın denetimi Fortune 500 şirketlerinin tercih ettiği teknoloji ve güvenlik denetim şirketi tarafından gerçekleştirilir. Bu sayede kurumsal seviyede güvenlik sağlanır.
Solana’nın Oluşturduğu Teknolojiler Nelerdir?
Tarihin İspatı (PoH)
Solana’nın algoritması olan PoH, ağda işlemlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilip sonlandrılmasını sağlar. Ağda işlemlerin tarihi damgaları olduğu için, işlemlerin takip etmesi kolaylaşır ve durum takibi birçok ağa oranla daha kolay bir şekilde gerçekleşir.
Tower BFT
Pratik Bizans Hata Toleransı (PBFT) algoritmasından esinlenilerek oluşturulan Tower BFT, senkronize olmuş bir saat ile periyodik biçimde çalışır. PoH algoritmasını kullanan Tower BFT, mutabakatın çok kısa sürede gerçekleşmesini sağlar.
Turbine
Turbine protokolü node’lar üzerinden verilerin taşınmasını kolaylaştırır. Turbine’ın çalışma prensibi, verilerin daha küçük paketler üzerinden transferini sağlamasıdır. Bu da Solana’nın bant genişliğinin gereğinden fazla harcanmamasını sağlar ve işlemlerin daha hızlı gerçekleşmesini sağlar.
Gulf Stream
Gulf Stream işlemlerin en uç noktaya taşınmasına yardımcı olur. Bu sayede işlemler planlanandan daha hızlı gerçekleşir ve onaylama zamanını düşürerek liderlerin daha hızlı seçilmesini sağlar ve ağdaki hafıza kabiliyetinin düşürülerek onaylanmamış işlemlerin ağı tıkamasını engeller.
Sealevel
Sealevel GPU ve SSD cihazlarının ölçeklenebilmesi için önemli bir rol oynar. Bu sistem sayesinde Solana ağının çalışması daha etkin bir şekilde gerçekleşir.
Pipeline
Pipeline, verilerin ağda aktarılmasına yardımcı olur. Bu mekanizmanın özelliği, işlemlerin hızla onaylanıp ve tüm detayların node’lara aktarılmasını sağlar.
Cloudbreak
Solana ağında ölçeklenebilirlik çözümü olan Cloudbread, veri yapılarının okunabilirliğini ve yazılabilirliğini optimize eden bir teknolojidir.
Archivers
Archivers, Solana ağında veri depolama için kullanılır ve ağda işlem onaylayıcılar tarafından tutulur. Bu node’lar genellikle hafif olurlar ve daima ağ tarafından gerçekleştirilen kontrollere tabidir.
Solana Cluster Nedir?
Solana yazılımında önemli rol oynayan cluster, Solana ağında çalışan bilgisayarların beraber çalışmasını simgeler. Bunlar tek bir sistem olarak gözükseler de, bu bilgisayarlar birbirinden bağımsızlardır ve bazen birbirlerine karşı çalışabilirler. Bilgisayarlar işlemlerin ve verilerin onaylarlar ve gerektiği zaman tahrifata uğratılamayacak şekilde işlemi kaydederler.
Bazıları cluster’lardan faydalanarak sistemin verimli bir şekilde çalışması için kullanılır. Diğer bir yöntem ise gerçek zamanlı varlıkların tutulması ile alakalıdır. Bu cluster’larda veriler belli kişiler tarafından tutulduğu sürece, programların çıktısı yeniden oluşturulabilir ve organizasyondan bağımsız olarak gerçekleşir.
Solana Nasıl Çalışır?
- 1.Liderler işlemin girdilerine sahip olur.
- 2.Lider ağdaki durumun etkin bir şekilde aktarılmasını sağlar.
- 3.Lider, ağdaki işlemlerin RAM üzerinden gerçekleştirilmesini sağlar.
- 4.Lider ardından işlemi paylaşır ve imza fonksiyonu kullanarak işlemin onaylanmasını sağlar.
- 5.Onaylayıcılar işlemi gerçekleştirir ve durumun kopyasını ve imzasını doğrulama için kullanır.
- 6.Onaylama gerçekleştikten sonra mutabakatın sağlanması için oy kullanılır.
SOL Token Nedir?
SOL token, Solana ekosisteminde geçen kripto varlıktır. Bu token’ın kullanımı Solana ağında gerçekleşen her bir işlem için kullanılabilir ve mikro ödemelerin gerçekleştirmesi de dahildir. Ayrıca daha fazla ödül kazanmak isterseniz SOL token’larını stake ettirebilirsiniz. Stake ettirmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- 1.Token’larınızı Solana ağında staking’i destekleyen cüzdana aktarın.
- 2.Staking hesabı oluşturun.
- 3.Solana’nın onaylayıcıları arasından bir onaylayıcı seçin.
- 4.Stake’inizi seçtiğiniz onaylayıcıya transfer edin.
Solana (SOL) Fiyatı Ne Kadar?
Solana kaç TL
Güncel kripto para piyasası verilerine göre 1 Solana 4.747,82 TL TL‘den işlem görüyor. Solana fiyatı son 24 saat içerisinde -5.12% değişim gösterdi. Solana’in son 24 saatteki işlem hacmi ise $ 4,686,116,855 dolar, toplam piyasa değeri ise $ 65,174,747,457 dolar seviyesinde.
Solana kaç dolar
Güncel kripto para piyasası verilerine göre 1 Solana $ 145.79 dolardan işlem görüyor. 2021 yılının Ağustos ayı itibariyle Solana tüm zamanların en yüksek seviyesi rekorunu 81,6 dolarla kaydetti. Bununla birlikte Solana’da yılın en düşük seviyesini ise 1.01 dolarla belirledi.
Solana Nasıl Satın Alınır?
Solana satın almak için merkezi borsalar olan Binance ve Coinbase gibi borsalarda ilk olarak hesap açıp ardından kimliğinizi doğruladıktan sonra borsaların sunduğu birçok farklı işlem çifti veya kredi kartı ve EFT/Havale işlemleri üzerinden Solana alım satımı gerçekleştirebilirsiniz.
İkinci yöntem ise, Solana cüzdanınızı Solana tabanlı bir merkezsiz borsaya (DEX) bağlayarak cüzdanınızdaki token’ları Solana ile değiştirerek işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Ama borsanın likidite havuzunda kendi token’ınızı Solana ile değiştirmenize olanak sağlaması gerekir.
Solana Hakkında Sık Sorulan Sorular
Solana ağında şu ana kadar kaç node bulunur?
Solana ağında şu an 1.322 node bulunur. Bu node’lar bağımsız olarak işlemlerin doğrulanması, verilerin depolanması ve Solana ağının güncellenmesiyle uğraşırlar.
Doğrulayıcılar, Solana ağının omurgasını oluşturur. İşlemleri işleyerek ve fikir birliğine katılarak, her doğrulayıcı Solana’yı dünyadaki sansüre en dayanıklı ve en yüksek performanslı blok zinciri ağı haline getirmeye yardımcı olur. Dileyen herkes Solana ağında bir node çalıştırabilir.
Anlık blok zamanı kaç milisaniyedir?
Solana ağında şu anki blok zamanı 920 milisaniyedir. Ama Solana ağında işlemlerin hızına göre devamlı değişim gösterir. Bu yüzden Solana’nın blok zamanı hakkında kesin bir şey söyleyemeyiz.
Solana, DeFi, NFT’ler, Web3 ve daha fazlasını kapsayan 400’den fazla projeyle, dünyanın en hızlı Blockchain’i ve kripto para sektöründe en hızlı büyüyen ekosistemdir.
Solana, dünyanın ilk web ölçekli blok zinciridir. Solana Testnet’in mevcut yinelemelerinde, fiziksel olarak farklı 200 düğümden oluşan bir ağ, GPU’larla çalışırken saniyede 50.000’den fazla işlemden oluşan sürekli bir verimi destekler. Bunu başarmak, çeşitli optimizasyonların ve yeni teknolojilerin uygulanmasını gerektirir.
