Volatilite, belirli bir dönemde fiyatların ne kadar aşağı veya yukarı hareket ettiğinin bir ölçüsüdür. Başka bir tanımla açıklayacak olursak değişkenlik, hareketlilik, oynaklık, dalgalanma gibi farklı kelimelerle ifade edilen ve genelde risk ya da belirsizlikle ilişkilendirilen bu duruma volatilite denir.
Volatilite, fiyatlardaki değişimin ne kadar yüksek aralıklarla gerçekleştiğini, finansal ürünün fiyat hareketleri arasındaki farkın büyüklüğünü ölçer. Genelde standart sapma ile ölçülmektedir. Belirsizliğin arttığı dönemlerde volatilite yüksek olmaktadır. Volatilite, aşağı yada yukarı, her iki yöne de değişimleri ölçmektedir. Bazen bir sayı bazen de yüzdelik bir oran olarak volatilite değer ölçümü yapılabilir.
Yüksek volatilite, yatırıma konu olan finansal aracın fiyatının, daha geniş aralıklarla dalgalanacağı anlamına gelir. Yani bu değer yükseldikçe risk de bununla birlikte yükselmektedir. Çünkü bu değer, fiyatın her iki yönde de dalgalanabileceğini ifade etmektedir.
Volatilite hesaplamasındaki aşamalar şu şekildedir: Menkul kıymetin geçmişteki fiyatları toplanır. Menkul kıymetin geçmiş olan fiyatlarının ortalama fiyatları belirlenir. Setteki her fiyat ile ortalama fiyat arasındaki fark ortaya çıkarılır. Bu işlemler yapıldıktan sonra volatilite hesaplaması yapılmış olur.
Uzun vadeli yatırımcılar için ise volatilite pek anlamlı değildir. Bunun yanı sıra volatilitenin birçok faydası da var. Yatırımcıların risk oranını hesaplayarak doğru yatırım yapmaları konusunda volatilitenin faydası bulunmaktadır. Eğer yatırım işinde yeniyseniz volatilite düşük risklerle kazanım yapmanızı sağlayabilir. Kazanç kaybı en aza indirilir ve doğru yatırıma yönlendirir.
Volatilite Türleri
Volatalite türleri aşağıdaki gibidir:
- Fiyat Dalgalanması: Enstrümanın arz ve talebinde oluşan güçlü bir dalgalanma sonucunda fiyatta artış ve azalışlar meydana gelmektedir. Enstrümanın fiyatında oluşan agresif ve ani dalgalanma volatilitenin bir türüdür.
- Hisse Senetleri: Hisse senetleri çok kırılgan enstrümanlardır. Gelişen pek çok sebepten etkilenirler. Bu sebepten dolayı riskli enstrüman kategorisinde yer alır.
- Tarihsel Volatilite: Bir yatırım enstrümanının son bir yıldaki değişiklik miktarına tarihsel volatilite denir. Volatiliteyi anlamak için ilgili enstrümanın geçen yılki fiyatının değişim oranı ile bu yılki fiyatının değişim oranına bakılmaktadır.
- Zımni Volatilite: Yatırımcının sahip olduğu enstrümanın gelecekte sahip olabileceğini düşündüğü fiyat dalgalanmasına denir.
