Bu yazımızda, bir önceki “Tezgâh Üstü (OTC) Kripto Para Satışları Hakkında Düşünceler – 1 “ başlıklı yazımızda kaldığımız yerden, tezgâh üstü satışlarda dikkat edilmesi gerektiğini düşündüğümüz bazı hususları aşağıda sizlerle paylaşmaya devam ediyoruz:
- Yazılı sözleşmeyi gerçekleştirdikten sonra artık tarafların sözleşmeden doğan borçlarını ifa etmesi aşamasına geçilmektedir. Bu noktada, ifa sözleşmede belirtilen yer ve zamanda sözleşmede belirtilen ifa sırası gibi usullere uygun olarak gerçekleştirilmelidir. Kripto paraların el değiştirmesindeki kolaylık, cüzdanların kime ait olduğunun tespit edilmesindeki zorluklar ve benzeri birçok sebeple, OTC işlemleri diğer sektörlerden farklı olarak ifa aşamasında fiziki güvenliğiniz yahut kripto varlıkların saklandığı araçların güvenliği gibi en temel konuları dahi göz önüne alarak hareket etmenizi gerektirmektedir. Zira işlemi yapmak istediğiniz kişi sizlere zarar vermek kastıyla hareket ediyor olabilir. Bu nedenle ifa yeri ve ifa zamanını dahi planlarken işlemin hukuka uygun olarak gerçekleştirilmesine en elverişli olanları seçmelisiniz.
- Bir OTC işlemde belki de en önemli konulardan birisi ifa sırasıdır. Bedel mi yoksa kripto varlık mı daha önce karşı tarafa teslim edilmelidir? Bu noktada hangisini seçersek seçelim diğer tarafı hatırı sayılır ölçüde bir riske maruz bıraktığımız yadsınamaz. Bu sebeple, OTC işlemlere genellikle işlem güvenliğini sağlaması için bağımsız ve güvenilir aracılar (escrow) dahil edilmektedir. Escrow, alıcı ve satıcı arasında bir bariyer görevi görerek bedelin satıcının hesabına geçmesini takiben genellikle kripto varlığı alıcıya teslim etmektedir. Bu noktada çeşitli teknik yöntemler de kullanılabilmektedir. Örneğin,çoklu imza içeren bir kripto cüzdanın imzalama yetkilerinin alıcı, satıcı ve escrow arasında paylaşılmasının ardından satıcının cüzdanındaki kripto varlık, bedel ödemesi gerçekleştirildikten sonra, alıcı ve escrow tarafından alıcının hesabına aktarılabilir. Bu durumda tanımlanmış üç imzanın ikisi ile işlem yapılabilmesine olanak tanıyan bir sistem kullanılması uygun olacaktır. Escrow’un iki tarafın da güvenebileceği, itibarı yüksek kişiler arasından seçilmesi ve escrow ile de bir sözleşme imzalanması ve escrow’un ne şekilde hareket edeceğinin açıkça belirtilmesi esastır.
- OTC işlemlerde bedel ödemesi ne şekilde gerçekleştirilmelidir? OTC işlemlerde kripto varlık karşılığında yapılacak ödeme satıcının banka hesabına yatırılmak suretiyle gerçekleştirilmelidir. Zira paranın elden teslim edilmesi çeşitli vergi düzenlemelerini ihlal eder nitelikte olabilir. Dolayısıyla hukuka aykırı bir faaliyette bulunmamak (örneğin herhangi bir suç dolayısıyla elde edilmiş gelirlerle işlem yapılmasına aracı olmamak için) ve ödemeyi ispatlayabilmek için nakit parayla işlem yapılmamasını öneriyoruz. Genellikle döviz bürosu gibi faaliyette bulunan kurumlarla yapılan işlemlerde elden para teslim edilmesi veya alınması gibi yöntemler benimsenebilmektedir. Bu yöntemleri de tercih etmemenizi öneriyoruz. Döviz büroları mevzuat gereği kripto para alım-satım işlemleri gerçekleştiremezler. Döviz bürosu niteliğini haiz olmayan kurumlar tarafından yapılan elden para teslim almalı satışlar dolayısıyla elde edilen gelirler ise günün sonunda bankadan işlem yapma zorunluluğu olmayan kurumlar (döviz büroları, kuyumcular vs.) tarafından sisteme sokulabilmektedir. Bu ve benzeri yöntemler hukuka aykırıdır. Farkında olmadan para aklanması, vergi kaçırılması gibi işlemlere yardım ediyor olabilirsiniz.