Bitcoin’de 69 bin $ zirvesinden sonra geri çekilme yaşandı. Geçmiş yükseliş sezonlarında final dönemlerinde görülen son büyük yükseliş hala ortaya çıkmadı. Yaşanan bu iptal ya da gecikmeyi açıklamak için çeşitli teoriler ortaya atılıyor.
Varsayımlardan bir tanesine göre, gecikmenin nedeni sermayenin daha önce kripto piyasasında var olmayan araçlara kaymış olması. Örneğin NFT’ler.
NFT olarak satılan bir sanat eseri Mart 2021’de 69 milyon $’a alıcı bulunca dikkatler bu yeni alana çevrildi. NFT işlem hacimleri özellikle yaz sonundan itibaren patlama yaptı. Bitcoin’de son büyük yükselişin işte fonların bu NFT’lere akması nedeniyle en azından şimdilik gerçekleşmediğini düşünenlerin sayısı az değil.
Gerçekten NFT’lerin yükselişi ve Bitcoin’in son dönem gerilemesi arasında bir bağlantı var mı?
Birlikte veriler üzerinden kontrol edelim.
NFT satışlarının 2021’de ne kadar işlem hacmi oluşturduğuna dair farklı veriler bulunuyor. DappRadar’a göre satışlar 25 milyar $ olarak gerçekleşti. Chainalysis ise NFT işlem hacminin 40,9 milyar $’a ulaştığını bildirdi. Biz en yüksek rakamın doğru olduğunu kabul edelim.
Tüm kriptovarlıkların 2021 işlem hacmi ise yine Chainanalysis’e göre 15,8 trilyon $’dı. Bu durumda NFT işlem hacmi, kopan bunca gürültüye rağman toplam kripto işlem hacminin sadece %0,26’sı düzeyinde kaldı.
Demek ki kriptovarlıklardan NFT’lere ciddi bir fon akışı söz konusu değil. Bir de NFT’lere gösterilen ilgi ile Bitcoin fiyatının yönü arasında bir bağlantı var mı diye bakalım.
Reuters’da 11 Ocak’ta yayınlanan Elizabeth Howcroft imzalı haberde en popüler NFT alım-satım platformu OpenSea’de gerçekleşen aylık işlem hacimlerimleri verilmiş. Aşağıda yer alan grafikte görebilirsiniz:
Bu verilere göre NFT işlemleri 2021 yılı ilk döneminden itibaren yavaş yavaş yükselirken Ağustos ayında patlama yaşamış. Ağustos’tan sonra kademeli bir düşüş hareketi gelmiş. Aralık ayında hacimler tekrar yükselse de Ağustos düzeyini yakalayamamış.
Öte yandan, Bitcoin Nisan’dan Temmuza kadar önemli bir geri çekilme yaşamıştı. Temmuz ortasından itibaren ise yeniden güçlü yükseliş görmüştük.
Karşılaştırma yaptığımızda, Bitcoin’in yeniden tırmanışa geçmesi NFT’lerde de Ağustos’ta ciddi talep oluşmasına yol açtı diyebiliriz. Eylül ayında Bitcoin düzeltme yaparken NFT’lerde de talep düşmüş. Ancak Ekim ayında Bitcoin önemli yükseliş yaptığında NFT’lerde işlem hacmi olarak kayıp devam etmiş. Kasım’ın ortasından itibaren Bitcoin gerilemeye başlarken NFT’lerde de düşüş sürmüş. Fakat Aralık’ta Bitcoin kayıp yaşarken NFT ilgisinde ciddi toparlanma olmuş.
Verileri kıyasladığımızda NFT’lere duyulan ilgi ile Bitcoin fiyatının yönü arasında da net bir ilişki olmadığını görüyoruz.
Evet NFT’lerde wash trading yapılıyor. Bazıları kendi ürettiği NFT’yi başka hesaptan yine kendisi yüksek fiyata satın alıyor. Böylece NFT’nin değerini artıyormuş gibi gösteriyor. Öte yandan 69 milyon $’a NFT satan sanatçının eserleri basılı olarak 100 $’a bile alıcı bulmamış. Bu arada Endonezyalı bir çocuk ‘selfie’lerinden koleksiyon yapmış. Bu fotoğraflar bedavaya önüme düşse, göz zevkimi bozduğu ve vaktimi çaldığı için üzerine para isterim. Ama bu ‘eser’ler NFT olarak toplam 1 milyon $’a satılıyor. Hepsi doğru. Fakat verilere göre NFT’lerin Bitcoin ve diğer kriptovarlıklardan fon çaldığı ve yükselişe engel olduğu iddiası pek geçerli değil.
Bitcoinde son büyük yükseliş ya da piyasa deyimi ile ‘Mega Boğa’nın iptal olması ya da gecikmesi daha çok kriptovarlıkların kendi iç dinamikleri ve küresel makro ekonomik gelişmeler ile ilgili olmalı.
