Böyle bir yazı tura oyunu size sunulsa ne yapardınız? Kazanırsanız ortaya koyduğunuz miktar kadar kazanacaksınız, kaybederseniz ortaya koyduğunuz miktarın yüzde 60’ını kaybedeceksiniz. Kaç kez şansınızı denerdiniz?
İlk bakışta bu oyun çok kazançlı gibi düşünebilirsiniz. Sonuçta her yazı tura attığınızda paranızı iki katına çıkarma şansınız var ve kaybedince de tamamen kaybetmiyorsunuz.
Ancak 25 bin kişinin bu oyunu 1000 kez oynadığı bir simülasyon bize farklı bir sonuç gösteriyor: Hem aritmetik hem de geometrik sonuçlar negatif çıkıyor yani neredeyse tüm oyuncular para kaybediyor.
Bunun nedeni oyun tekrar tekrar oynandığında devreye giren çarpan faktörü. Tek sefer oynadığınızda mevcut olan ihtimâl ile çokça kez oynadığınızda ortaya çıkan ihtimâller bu sonucu getiriyor. 1000 kez bu oyunu oynadığınızda kafa kafaya gelmek için 570 kez tahmin ettiğiniz tarafın gelmesi gerekiyor.
Şimdiye kadar çevirisini yaptığım bu yazının yazarı Scimitar Capital kurucusu Thiccy, bu aritmetik ve geometrik matematik farklılığına Jackpot Paradoksu adını veriyor.
Bu konu aslında bir önceki boğa döngüsünde epey gündem olmuştu. Özellikle FTX kurucusu Sam Bankman Fried sosyal medyada ne tarz zenginlik yolları olduğundan ve kendisinin hangisini tercih ettiğinden sıkça bahsediyordu.
- Logaritmik zenginlik: Bunu tercih edenlerin mevcut paraları elde edecekleri paradan daha değerlidir. Bu nedenle para kazandıkça risk iştahları azalır.
- Doğrusal zenginlik: Her kuruşun değeri aynıdır. 100 liradan 100 bin liraya kadar alınan risk neyse 100 bin liradan 100 milyon liraya kadar alınan risk de aynı olmalıdır.
- Geometrik zenginlik: Her yeni kuruş mevcut her kuruştan daha değerlidir. Bu nedenle sürekli yüksek risk alarak yeni jackpot bulmaya çalışılmalıdır.
Sam Bankman Fried doğrusal zenginliği tercih ettiğini söylüyordu. Su Zhu (Three Arrows Capital) geometrik zenginlik tercih ettiğini dile getiriyordu.
Jackpot paradoksuna göre iş kuran insanların doğrusal bir zenginlik yolu tercih etmeleri gerekiyor. Buna genellikle dünyanın en zengin isimleri örnek olarak veriliyor. Aslında Elon Musk gibi fazlaca risk alarak zengin olan insanlar gündeme gelse de aynı yolu tercih eden binlerce insanın hikâyesini yakınları hariç kimse bilmiyor.
Son yıllarda birçok nedenden ötürü online kumarhaneler, spor tahmin oyunları, memecoin’ler bu kabaran risk iştahı ile yazı tura çevirmenin farklı versiyonlarını oluşturdu. Teknoloji bunları kolaylaştırırken sosyal medya da yayılmasını hızlandırdı.
Peki ne yapmalı?
Hangi zenginlik yolunu seçeceğiniz size kalmış. Bu zenginlik yollarını kripto portföyü açısından ele alırsak şöyle bir değerlendirme yapabiliriz:
- Logaritmik zenginlik: Bu başlığa Bitcoin, Ethereum, Solana, Ripple gibi varlıklara uzun vadeli yatırım yapmayı alabiliriz.
- Doğrusal zenginlik: Bu başlığa üstteki ana varlıkların yanı sıra güvenilir birkaç altcoin & merkeziyetsiz finans & airdrop aracılığı ile ekstra gelir elde etme yöntemlerini ekleyebiliriz.
- Geometrik zenginlik: Bu başlıkta memecoin’leri ve kaldıraçlı işlemleri düşünebiliriz.
Hangi yolu seçerseniz seçin başarılı olmak için şansınızı artıracak bilgileri elde etmek durumundasınız. Logaritmik zenginlik yoluna göre büyük efor sarf etmeden sabırlı bir şekilde varlıklarınızı büyütebilirsiniz. Doğrusal zenginlik yoluna göre fırsatları ve riskleri değerlendirip trend takibi yapmanız faydanıza olur. Geometrik zenginlik istiyorsanız ya çok iyi bir al-sat uzmanı ya da çevresi çok geniş ve erkenden haber alabilen birine dönüşmeniz gerekir.
Ben bu döngüde doğrusal zenginlik yolunu tercih ediyorum. Piyasada zamanlamayı doğru yapabilmek adına yapay zekâ ve merkeziyetsiz finans hakkında araştırmalar yapıp kendi ürettiğim risk metriklerini kullanıyorum. Kendimce yeterli gördüğüm bir seviyeye ulaşabilirsem logaritmik zenginlik yoluna geçmeyi istiyorum.
Risk metrikleri kısmına geçmeden evvel kendinize şu soruları sorabilirsiniz: Hangi zenginlik yolunda gidiyorsunuz? Bunun için hangi yeteneğiniz veya beceriniz ön planda? Hemen net cevap veremezseniz bu sorular için size en yakın beş kişiye sorulsa nasıl cevap vereceklerini de düşünebilirsiniz.
Bitcoin ve Ethereum risk metriği
Bitcoin dinleniyor gibi görünüyor. Kötü bir makro gelişme olmadığı sürece sağlıklı bir düzeltme ve likidite temizliği sonrası yoluna devam etmesi muhtemel. Risk metriği 58 seviyesinde.
Ethereum ETF girişleri ve güçlü momentum 3800 dolar civarlarını hızlıca getirdi. Direnç bölgesi altında vakit geçirmesi doğal. Bu direnç bölgesi de geçilirse yeni zirveler yapması için fazla efora ihtiyaç duymayacak gibi görünüyor. Risk metriği 37 seviyesinde.
Öne çıkabilecek altcoin projeleri
DefiLlama üzerinden gelir elde eden ve kârlı projelere bir bakış attığımızda Pancakeswap, Hyperliquid ve Jupiter gibi projeler gözümüze çarpıyor. Daha detaylı inceleme için projelerin web sitelerine ve sosyal medya hesaplarına bakarak hangilerinin yukarı yönlü fiyat hareketleri yapabileceğini anlamak daha kolay olacaktır.
Dexu üzerinden bir inceleme yaptığımızda daha kısa vadede hareketler yapan ve yapabilecek altcoin projeleri tespit etmek kolay oluyor. Alttaki görsele baktığımızda Solana ve Jito tarafında DAO oylaması kaynaklı gelişmeler olduğunu, Ethena tarafında ENA kilitleyenlere işlem ücretlerinden ödül dağıtılmasının tartışıldığını, BoredApe ve OpenSea ile NFT tarafında hareketlilik olduğunu anlayabiliyoruz.
Görselin sağ tarafına doğru bakınca yeni yeni konuşulmaya başlayan projeler olduğunu ve buralarda fırsatlar oluşabileceğini düşünebiliriz. Dolayısıyla EigenLayer, Peaq, ZKsync ve Berachain gibi projelerde neler olduğunu anlamaya çalışmak mantıklı olabilir.
Sonuç ve tavsiyeler
Öne çıkabilecek altcoin projelerinden bahsetme sebebim seçtiğiniz zenginlik yoluna göre bir çalışma planı yapmanıza yardımcı olabilmek. Daha garanti bir yoldan gitmek isterseniz DefiLlama üzerinden gelir modellerine odaklanabilir veya trend projelerde avantaj yakalamak isterseniz Dexu üzerinde öne çıkan altcoin projeleri not edip daha yakından bakabilirsiniz.
Her yazımda olduğu gibi risk yönetimi ve cüzdan güvenliği konularını hatırlatmak istiyorum. Piyasa yeşile döndüğü zaman fırsatlar çoğalıyor. İnsan da bir hevesle kendini kaptırıp ani kararlar verebiliyor. Böyle aksiyonlar alacaksanız kendinize ayrı bir cüzdan açıp içine kaybedebileceğiniz kadar bakiye eklerseniz en azından kayıp miktarınız belli olur, kazanırsanız zaten her şey yolunda demektir.
