ICO, Initial Coin Offering’in kısaltmasıdır ve geleneksel finanstaki “halka arz” sürecine oldukça benzer.
- Yeni oluşturulan bir para, hizmet ya da uygulama için kullanılmaktadır. ICO, şirketlerin yeni bir para birimi, uygulama ya da hizmet oluşturmak için para toplamak adına başlattığı yöntemdir.
- ICO (ilk coin arzı) ifadesi bir kripto paranın kullanıcılarıyla buluşturulduğu etkinliklere verilen isim olarak tanımlanabilir.
İngilizcedeki “Initial Coin Offering” ifadesinin ilk harfleriyle oluşturulan ICO terimi, güzel dilimiz Türkçeye “ilk coin arzı” şeklinde çevriliyor.
Geleneksel piyasalarda hisse senetlerinin halka ilk defa sunulduğu faaliyetlere ise Initial Public Offering (IPO) yani ilk halka arz deniliyor.
ICO’lar kripto para piyasasının kilometre taşları arasında yer alıyor. Bir zamanlar bir hayli popüler olan ve piyasayı şaha kaldıran bu etkinlikler zamanlar IEO’lara dönüştü.
“Initial Exchange Offering” (IEO) ise dilimize “ilk borsa arzı” olarak çevrilebilir. İsminden de anlaşılacağı üzere bu tür etkinliklerde kripto parayı kullanıcılara doğrudan borsa platformları sunuyor.
Bu içerik boyunca ICO’ları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Ayrıca ICO nedir sorusunun yanıtına ve ICO’ların kripto para piyasası için ne anlama geldiğine de değineceğiz.
ICO’lar piyasaya yeni kripto paraların dahil edildiği finansal etkinlikler olarak da tanımlanabilir. Kullanıcılar için bir yatırım olanağı olarak yorumlanan ICO’lar büyük riskleri de beraberinde getirebiliyor.
Kripto paraların son yıllarda ne denli büyük bir başarıya ulaştığına ve küresel finansal sistemi nasıl sarstığına hep birlikte şahit oluyoruz. Kripto para severlerin keyifle izlediği bu süreç geleneksel finans dünyasından insanların da bu yenilikle haşır neşir olmaya başlamasına yol açıyor.
Özellikle lider kripto para Bitcoin (BTC) ya da lider altcoin (ETH) gibi kripto değerler son zamanlarda herkesin malumu haline geldi. Kripto paraların popülaritesinin artması insanların bu piyasaya duydukları ilgiyi de artırdı. Bunun neticesinde de kullanıcılar bu piyasaya yatırım yapmak arzusu duyuyorlar.
Her ne kadar büyük riskler içerse de fırsatlarla dolu bu piyasaya kulaklarını tıkamak istemiyorlar. Üstelik dolandırıcılık faaliyetlerinin ICO kisvesi altında yürütüldüğü de bilinen bir gerçek. Yine de yatırımcılar risklerle dolu bu alanın sunduğu olanaklardan faydalanmak istiyor.
ICO’lar ve Kripto Para Ekosistemi
ICO’ların ve kripto para piyasasının durumunu daha net bir şekilde gözler önüne serebilmek adına ICO nedir ve nasıl çalışır sorularının cevabına somut örnekler üzerinden ilerleyerek ulaşalım.
ABD sınırları içerisinde yer alan, teknolojinin başkenti Silikon Vadisi’nde faaliyet gösteren bir şirket olduğunuzu hayal ediniz.
Henüz startup aşamasında olan şirketiniz mevcut sistemi yerinden oynatacak ve gelecek vadeden bir hizmet fikrine sahip olsun. Belki özel ders veren öğretmenlerin ve ders almak isteyen öğrencilerin faydalanacağı kullanışlı bir platform düşünüyorsunuzdur ya da belki de bankacılık sistemine alternatif oluşturacak bir kredi platformu inşa etmeyi düşlüyorsunuz. Her ne olursa olsun startup’ınızın sahip olduğu fikrin gelecekte yeri olacağına kesin gözüyle bakıyorsunuz.
Ancak harekete geçmek için bir sorununuz var. Bu projenin hayata geçmesi için belirli bir miktarda paraya ihtiyaç duyuyorsunuz. Peki bu proje nasıl fonlanacak?
Kripto para piyasası yukarıdaki paragrafta bahsettiğimize benzer fikirleri benimsemiş çok sayıda projeye sahip. Bu projeler ihtiyaç duydukları fonlamaya ICO faaliyetleri aracılığıyla ulaşıyor.
ICO’lar yeni projelerin başarılı bir şekilde piyasaya giriş yaparak yeni kullanıcıların bu projelere yatırım yapmasını sağlıyor.
Üstelik ICO’lar geleneksel fon toplama yöntemlerinden farklı bir sistem meydana getirdi. Geleneksel halka arzlarda şirketin belirli kısmının yatırımcılara arz edilerek fon toplanması söz konusu. ICO’larda ise bu durum bundan biraz farklı. ICO’larda kullanıcılara yatırımları nispetinde kripto para sunuluyor.
ICO’lar Nasıl Çalışır?
Sahip olduğu projeyi ICO yoluyla kullanıcılarına tanıtmak ve fon toplamak isteyen kullanıcılar hangi adımları izliyor. ICO sistemleri tam olarak nasıl işlev gösteriyor? Cevapları içeriğin bu kısmında bulabilirsiniz. ICO düzenleyecek proje ekibinin öncelikle sahip oldukları platformu ya da ürünü detaylı olarak tanıtacakları bir tür dosya hazırlaması gerekiyor.
Genellikle white paper olarak bilinen bu dosyalar yatırımcıların ya da projeye farklı şekillerde katkıda bulunabilecek geliştiricilerin konuya tüm yönleriyle hakim olabilmelerini sağlıyor. Sistemin nasıl çalıştığı, hangi protokollerden faydalandığı bu dosyada yer alıyor.
Elbette kullanıcıların projeye yatırım yapmaları için yalnızca bir dosyadan projeyi incelemeleri yeterli olmayacaktır. Bu noktada iyi bir şekilde hazırlanmış bir web sayfası yatırımcılara güven verecek bir durum meydana getirebilir. Bu tür nitelikleri karşıladıktan sonra kullanıcılardan malum projeye kripto paralarıyla katkıda bulunmaları ve karşılığında sistemin kripto paralarından kazanmaları mümkün hale gelebiliyor.
Kullanıcılar projeye katkı sağladıkları ölçüde o platformun kripto parasından elde edebiliyorlar. Yani bir nevi hisse satın alıyorlar diyebiliriz. Tabi ki bu durum geleneksel hisselerden ayrılıyor.
ICO’lar Güvenli Mi?
Kullanıcılar, ICO’lara yatırım yaparken elde ettikleri kripto paraların fiyatının yükseleceği beklentisiyle hareket ediyor. Elbette her ICO faaliyetinin sonu başarılı olamayabiliyor. Piyasada başarısızlıkla sonlanan ya da dolandırıcılık olduğu ortaya çıkan ICO teşebbüslerinin bulunduğunu da ifade etmek gerekiyor. Bu tür kötü amaçlı faaliyetler kripto para ekosistemine zarar verici nitelikte.
Bu gibi durumlar yeni yatırımcıları kripto para projelerine güven duymamasına yol açıyor. Kullanıcıların ICO’larla ilgili dolandırıcılıklardan korunmak için dikkatli davranmaları gerekiyor. Herhangi bir projeye yatırım yapmadan önce kullanıcıların detaylı bir araştırma süreci geçirmeleri öneriliyor. Bu durum muhtemel olumsuz durumların önüne geçecektir.
ICO faaliyetlerinin en fazla yapıldığı yıllar 2016 yılının ikinci yarısı ve 2017 yılının tamamını kapsıyor diyebiliriz. Bu yıllarda kripto para piyasasında büyük bir patlama yaşanmıştı. Tüm zamanlar rekoru kıran lider kripto para Bitcoin (BTC) ilk defa o yıllarda ana akım medyanın ve geleneksel finansal alandaki büyük isimlerin dikkatini çekmişti.
ICO’lar şimdilerde eskiye nazaran o kadar fazla rağbet görmüyor diyebiliriz. Ayrıca borsaların düzenlediği IEO’lar kullanıcıların güvenini daha kolay kazanabiliyor.
Avantajları ve Dezavantajları
ICO süreci başlatılması kolay ancak yatırımcılar tarafından dikkatle incelenmesi gereken bir konudur. Henüz yasal bir garantisi bulunmamaktadır. Proje ve geliştiricileri dikkatle araştırılmalıdır. ICO kampanyalarında, fon toplayan şirketlere destek veren kişi ya da kuruluşların, projenin token cinsinden bağış yapılması istenir ve karşılığında orantılı olarak yeni token sahibi olurlar.
Projenin ilerleyen süreçlerine göre bu durum avantaj ya da dezavantaj olarak değerlendirilebilir. ICO yüksek getiri potansiyeline sahip olabilir. Bunun sebebi, ICO’ya destek veren yatırımcıların genellikle olumlu yaklaşarak bağışların dışında da token satın almasıdır. Sonuç olarak bu durum, ilgili token değerinin yükselmesini sağlar. Başarılı projeler, geliştiricileri ve yatırımcılarına kazanç sağlamaktadır. Kısacası, bir proje başarılı olduğunda her iki tarafın da avantajlı olmasını sağlamaktadır.
