Escrow, Türkçe’de emanet anlamına gelmektedir. Dijital ortamdaki alım satım işlemleri gerçekleşene kadar varlığın saklandığı sistemi ifade eder.
Escrow (Emanet) nedir?
Özellikle online alışveriş sistemlerinin çalışmalarında kullanılan Escrow, site için önemli bir role sahiptir. Escrow ya da emanet, dijital işlemler doğru şekilde gerçekleşe kadar varlıkların ya da paranın saklandığı sisteme verilen addır. Taraflar arasındaki işlem sonuçlanana kadar, işleme ait finansal varlıkları güvende tutan üçüncü kişi ya da kurum olarak da tanımlanabilmektedir. Finansal varlıkları kontrol etmek ve korumak için kullanılmaktadır.
Escrow kefil mantığında çalışmaktadır. Ödemeyi yapan taraf, talep ettiği ürünü ya da hizmeti alana kadar finansal varlıklar güvenli ortamda tutulur. Varlıklar, işlem boyunca Escrow’un muhafazası altındadır. Belirtildiği gibi online alışveriş sitelerinde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.
Escrow sistemi, emanet kasasında finansal varlık hizmet ya da veriyi muhafaza eden sağlayıcıya güven duyulması şartı ile çalışmaktadır. Online alışveriş sitelerinde sunulan hizmetler, merkezi bir sistem ile sağlanmaktadır. Bu hizmeti sağlayan sitenin marka değerine güvenerek kullanıcılar, Escrow sözleşmesini kabul eder.
Alıcı kişi, site üzerinde kayıtlı bir satıcıdan ürün aldığında, kendisine tam anlamı ile teslim edilene kadar ödeyeceği para, sistem üzerinde saklanır. Bu Escrow yöntemi ile gerçekleşir. Alıcı ürünü sağlıklı bir şekilde teslim aldığında, satıcı site üzerinden ödemesini alabilmektedir.
Taraflar arasındaki işlem sorunsuz tamamlandığında, belirtildiği gibi satıcıya ödeme aktarılır. Ancak alıcıya ulaşması gereken hizmet ya da ürün ulaşmadığında veya sorunlu bir şekilde ulaştığında iade süreci başlar. Satıcı iade sürecinin tamamlandığına onay verdiğinde ödeme alıcıya iade edilir ve işlem iptal edilir.
Escrow, uygulama bakımından düzgün bir biçimde gerçekleştiğinde, öncelikle hizmet sağlayıcısı için olmakla birlikte hem alıcı hem de satıcı için güvenli bir yöntemdir.
Kripto Para Ekosisteminde Escrow (Emanet)
Escrow, kripto ekosisteminde de online sitelerdeki rolüne benzer şekilde çalışmaktadır. Yatırımcılar, sahip olduğu varlıkları soğuk cüzdanda saklamak yerine, işlem yaptıkları borsada tutarlar. Bu, Escrow yönteminin rol aldığı yerdir. Bu sayede yatırımcılar dijital varlıklarını, işlem hacmi ve güvenliği yüksek olan borsaların sistemlerinde güvenle tutabilmektedir. Escrow sayesinde kolay ve pratik bir yöntem ile yatırım işlemleri devam etmiş olur.
Online alışveriş sitesi örneğindeki gibi, hizmet sağlayan borsalar da kullanıcıların güvendiği ve büyük işlem hacmi gibi önemli kriterleri karşılamalıdır. Birçok yatırımcı, varlıklarını kişisel soğuk cüzdanlara aktarmak yerine borsanın sunduğu saklama hizmetinden yararlanmaktadır. Bu, kişilere kolaylık sunduğu için pratik bir çözüm olmaktadır. Yine burada da işlem yapılan borsanın hacminin büyük olması ve güvenlik seviyesinin yüksek olması, kullanıcı tercihlerini etkilemektedir.
Ethereum blockchain ağında da Escrow yöntemi tercih edilmektedir. Akıllı sözleşme kullanılan şirket anlaşmalarında, online sitelerde olduğu gibi taraflar arasındaki varlık transferinde de emanet kasalarına güvenilmektedir. Merkeziyetsiz Finans (DeFi) ekosisteminin Compound yapısı da Escrow mantığında hizmet vermektedir.
Compound, kredi veya borç vererek gelir etmek isteyenlerin bir araya geldiği platformu ifade etmektedir. Sahip olunan sanal varlıklar havuza aktarılır. Karşılığında sistemin token’ları alınır. İşlem tamamlandığında, platforma ait token’lar yatırılarak kripto para faiz geliri ile teslim alınır.
