Kripto para birimleri teknolojisinin gerçek potansiyelinin ortaya çıkması, kripto para dünyasının büyümesi ve ana akım finans çevrelerince benimsenmesi konularındaki yorumlarda, dijital varlıkların kurumsallaştırılması (institutionalization) sık rastlanan bir kavram olarak ortaya çıkıyor. Bu kavramla anlatılmak istenen kripto para piyasalarına daha fazla kurumsal yatırımcının dâhil (ve zaman geçtikçe etkin) olması; genel kanı da bu durumun bu piyasalara olan güveni arttırmasıyla kripto dünyasının büyümesinin önündeki engellerin kalkıp sektörün istikrarlı bir şekilde büyümesini, gelişmesini sağlayacağı yönünde. Nitekim dijital varlıkların artan performansı, sektörde hizmet sağlayıcılarının gelişimi, ana akım finans kuruluşlarının ciddi araştırmalar yaparak dâhil olma çabaları gibi faktörler kurumsal yatırımcının aynı zamanda özel ve devlet yapılarının da dijital varlıklara olan ilgisinin yukarı yönlü trendine yardım ediyor.
Kurumsal Yatırımcılar Şart mı?
Kripto para piyasalarında yaşananlar ve son araştırmalar, geleneksel finans piyasalarıyla kripto para piyasası arasındaki köprüleri güçlendirmek isteyen oyuncuların lehinde bir görünüm sunuyor. Bununla birlikte blokzincir ve kripto para birimleri teknolojilerinin geleceğinin ve sistemin anlamlı bir büyüme kazanmasının illaki bu varlıkların benimsenip kurumsallaştırılmasına ve küresel kurumsal ilginin – ki bu devletleri ve dev şirketleri de içeriyor- artmasına bağlı olmadığını savunanların eleştirilerine de hak veriliyor. Kripto para piyasalarına kurumsal yatırımcı ilgisinin artmasının gerekli ve istenen bir şey olup olmadığı konusunda şüpheler olduğu gibi bu gelişmeleri hiç kabul etmeyecek olanlar için her kurumsal yatırımcı ve beraberinde gelecek kontrol ve düzenleme Bitcoin’i ortaya çıkış amacından uzaklaştırıyor ve bir anlamda hedeften saptırıyor. Kurumsal yatırımcıların artmasıyla kripto dünyasının sağlıklı büyümesi adına uluslararası sermaye akışlarını, yasaların ve düzenlemelerin kontrolünü ellerinde tutan uluslararası şirket ve devlet kurumlarının kripto piyasasına olan ilgilerin artması bir zamanlar, var olan sisteme karşı yeni bir radikal finansal sistem yaratmak için ortaya çıkan felsefe için bir tehdit olarak değerlendiriliyor.
Kurumsallaşma Taraftarları
Kurumsal yatırımcı sermayesinin (yatırım ortaklıkları, emeklilik fonları, hedge fonlar, bankalar, vakıf fonları, sigorta şirketleri) gelmesi için ana akım finansal piyasaların ve oyuncuların güvenli olmak adına yasalara, düzenlemelere uymaları gerekiyor. Dijital varlıklar da ana akıma katılabilmek için istisnasız her varlık sınıfına uygulanan işleme tabi olmak durumunda kalıyorlar. Kurumsal yatırımcı piyasada hizmet verenlerin sağladığı altyapının sağlamlığına ve belirliliğe bakacağından, oyuncuların güvenli ve doğru çalışan bir piyasada erişilebilir ürünler sunabilmeleri için bir noktada devlet-özel sektör işbirliğine ihtiyaçları olabiliyor. Nitekim blokzincir ve kripto para birimlerine olan kurumsal ilgi arttıkça ve daha çok kurumsal yatırımcı piyasaya girdikçe kaçınılmaz olarak yasa yapıcılar, düzenleyiciler, vergi otoriteleri ve suçla mücadelede küresel kurumlar ve onların faaliyetleri de devreye giriyor. Ancak konu gereği burada kripto para birimlerinin kurumsallaştırılması yolunda geleneksel finans ve kripto piyasası oyuncularının faaliyetlerinden örnekler verilmiştir.
Her Şey Daha Çok Kurumsal Yatırımcı İçin
Nasdaq’ın geçtiğimiz günlerde blockchain yazılım firması R3 ile yaptığı teknolojik işbirliğinin amacı “bir dijital varlığın ihracından, işlem görmesi, takası ve saklanmasına kadar olan yaşam döngüsünü destekleyecek çözümler yaratmak “ olarak açıklanıyor. Nihai hedef “finansal kurumlar için token ihracında kolay çözümler sunmak; işletme/ürün gelişimini, artan hacimleri destekleyecek bir ekosistem içinde al-sat ve takas işlemlerinde yüksek güvenlik sağlayacak şekilde tasarlanmış güvenilir dijital varlık piyasaları oluşturmak”. Dijital varlıkların kurumsallaştırılmasında beş önemli faktör sıralanıyor: yeterince olgun bir teknoloji, gerçek problemlerin çözüldüğü muteber işletme vakalarının tanımlanması, projelerin düzgün fonlanması, düzenleyici kurumların devreye girmesi ve piyasa katılımcılarının dönüşüme hazırlıklı olması.
Geleneksel piyasalardan diğer bir örnek JPMorgan Chase’in kripto borsaları Coinbase ve Gemini’ye bankacılık hizmeti vermeye başlaması. Böyle gelişmelerle hedeflenen doğal olarak kripto faaliyetlerinin geleneksel finansın gözünde meşrulaştırılıp kurumsal yatırımcıların kripto piyasasının altyapısının güvenilirliği konusundaki endişelerini gidermek.
Kripto para dünyasının kendi oyuncuları cephesine bakıldığında ise al-sat işlemlerinden ödünç vermeye, takas ve saklama hizmetlerine kadar komple hizmet sağlayarak daha büyük kurumsal yatırımcıları çekmek ve büyümek için yapılan girişimlerin sayısı oldukça fazla. Kurumsal yatırımcının beklentisinin, kripto para piyasalarındaki ayrışmaların getirdiği olumsuzluklar yerine sermayesini ve zamanını daha verimli kullanacağı piyasalarda çeşitli ürünlere rahatça erişmek ve aynı anda teminat, kaldıraç, saklama gibi imkanların da sağlanması olduğu düşünüldüğünde, ana aracılık hizmeti (prime brokerage) verebilmek için yapılan satınalmalar ve birleşmeler anlamlı duruyor: Coinbase’in prime broker Tagomi’ yi alması; BitGo gibi sektörün en büyüklerinden olan saklama şirketinin prime brokerage hizmetlerini sistemine dahil ettiğini duyurması; Genesis Capital’ın kripto saklama şirketi Vo1t’yi satın alması ve bitcoin vadelileri platformu Bakkt’ın trading ve saklamada güçlerini birleştirmek için Galaxy Digital ile işbirliğine gitmesi gibi.
Kripto paraların bir varlık sınıfı olarak kurumsallaştırılmasında, sunulan hizmetin bütünlüğü yanında ürün çeşidinin de önemli olduğunu düşünen kripto şirketlerinin odağında ise her tür yatırımcıyı çekecek ve düşük maliyetli çeşitlendirme sağlayacak kripto endeksli yatırım araçları sunmak var (örneğin Iconic Holding).
Yazının devamını haftaya Çarşamba günü okuyabilirsiniz…
