Dijital varlık yönetim şirketi VanEck tarafından yayımlanan son rapora göre, blokzincir ağları geçtiğimiz ay gelirlerinde kayda değer oranda düşüşe imza attı.
2025’in eylül ayı kripto piyasası için yalnızca fiyat açısından değil, blokzincir ağlarının gelir akışları açısından da hiç verimli geçmedi. VanEck’in 35 büyük blokzincir ağını kapsayan raporuna göre gelirlerde genel bir düşüş söz konusu. Rapora göre, blokzincir ağlarının toplam geliri bir önceki aya kıyasla yüzde 16 kan kaybetti.
Ağ gelirlerindeki kaybın sebebi fiyatlardaki düşüş değil
Ethereum, Solana ve Tron gibi büyük ağlar bu darbeden en çok etkilenenler arasında yer aldı. Ethereum’un geliri yüzde 6, Solana’nın yüzde 11, Tron’un ise yüzde 37 oranında geriledi. Rapor, ağlardaki gelir kaybının gerileyen fiyatlardan öte düşen volatiliteden kaynaklı olduğunu belirtti: “Blokzincir gelirlerindeki daralmanın temel nedeni, kripto piyasalarındaki oynaklığın (volatilite) azalmasıdır. Dijital varlıklardaki düşük volatilite sayesinde, yatırımcıları yüksek öncelik ücreti ödemeye zorlayan arbitraj fırsatları azaldı.”
Volatilite geriledi, gelir kaynakları kurudu
Kripto para piyasalarında volatilite, sadece yatırımcıların kazanç ya da kayıp yaşamasına neden olan bir metrik değil; aynı zamanda blokzincir ağlarının ekonomik güvenliğinin ve sürdürülebilirliğinin de temel taşı. Yüksek volatilite dönemlerinde, kullanıcılar işlemlerini hızlı onaylatmak için yüksek öncelik ücretleri (priority fee) ödemeye hazırlar. Bu da madencilere ve doğrulayıcılara gelir akışı sağlıyor. Eylül ayındaysa BTC volatilitesi yüzde 26, ETH yüzde 40, SOL yüzde 16 oranında gerileyince, bu gelir kaynağı da kurudu.
Ethereum’un Fusaka güncellemesi neyi değiştirecek?
Ethereum’un Aralık 2025’te hayata geçireceği Fusaka yükseltmesi devreye giriyor. Bu yükseltme, Peer Data Availability Sampling (PeerDAS) adlı yeni bir mekanizma sunacak. PeerDAS, Ethereum’un katman-2 (L2) rollup’ları için veri erişilebilirliğini artırırken, doğrulayıcıların indirmesi gereken veri miktarını azaltacak. Bu sayede, blob kapasitesi artırılabilecek ve L2’ler için işlem maliyetleri daha da düşecek. Ethereum ekosisteminde yaygın olarak kullanılan terim “blob”, sıkıştırılmış bir veri depolama mekanizmasına deniyor. Blob’lar işlem ücretlerini düşürmenin yanı sıra ölçeklenebilirliği artırmayı amaçlıyor.
Ethereum’un Dencun yükseltmesiyle başlayan blob kullanımı 2025’in eylül ayı itibarıyla ilk kez hedeflenen altı blob seviyesine ulaştı. Raporda konuya dair şu ifadeler yer aldı: “Bu, L2’lerin düşük maliyetli veri erişilebilirliğine talebinin yapısal ve sürdürülebilir olduğunu gösteriyor. Şu anda Coinbase’in Base ve Worldcoin’in World Chain ağları, Ethereum’a gönderilen tüm L2 verilerinin yüzde 60’ını oluşturuyor.”
“Ethereum’un ana katman gelirleri eriyecek”
Aralık ayında hayata geçmesi planlanan Fusaka güncellemesiyle blob kapasitesi kademeli olarak artırılacak. Bu durumun L2’lerin işlem ücretlerini daha da düşürmesine olanak tanıyacağı belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi: “Ancak aynı hamle Ethereum’un ana katman gelirlerini daha da eritecek. L1 ücretleri düştükçe staking yapmayan ETH sahiplerinin payı enflasyon nedeniyle giderek azalıyor. Kısacası ETH kurumlar nezdinde ‘kazanç getiren’ bir varlıktan ‘değer saklayan’ bir hâle evriliyor.”
