Bir koşuşturmaca var, bir fırtınadır esiyor, her yerden bilgiler akıyor; blockchain diye bir kavram var, kripto paralar ile kimileri zengin olduğunu iddia ederken kimileri ise tüm birikimini kaybettiği için üzülüyor… İş dünyasının gündeminde blockchain var, kamunun söylemlerinde blockchain geçiyor, düzenlemeler geldi gelecek diyenlerin karşısından, ‘bildiğiniz her şeyi unutun dünyanın düzeni yeniden kuruluyor’ diyen bir grup var. Ne yapsak, nasıl yapsak da bu karmaşa içinde bu dünyayı sağlıklı bir şekilde anlasak, öğrensek, belki de kariyerimizin bir parçası haline getirsek? Her seviyeden okuyucu için minik bir rehber hazırladım; biliyorum deyip geçmeyin zira her ay bir yazı yazmak giderek zorlaşırken ben de bu rehberi takip ediyorum. Farklı seviyelerde bilgi sahipleri için ara başlıklar yardımcı olacaktır.
Blockchain’e başlangıç için
Sevgili Serkan Doğantekin ile yazdık diye demiyorum ama ilk defa 2007 yılında yayımlanan ve 2008’de güncellenen Blockchain 101 v2 bu dünyaya adım atmak için hâlâ en temel ve anlaşılır düzeyde giriş sunan başvuru kaynağı. Konuyu kripto paraların tekelinden kurtarıp, blockchain kavramını anlatmaya odaklanan kitap, “nedir” sorusunun cevabını almanız için bir hafta sonu tek nefeste okunabilecek kadar derli ve toplu bir içeriğe sahip.
Hemen ardından Turan Sert’in Sorularla Blockchain kitabı okunmalı. Aklınıza hemen gelebilecek ve daha fazla sorunun cevabını açık ve yalın bir şekilde okuyucuya sunuyor. Hemen akabinde ise Turan Sert’in Medium hesabına abone olmayı ihmal etmemeli ve kitabına dahil olmayan pek çok diğer soru ve konu başlığını okuyabilirsiniz.
Bu iki temel eserden sonra Kevin Werbach’ın kaleme aldığı ve Koç Üniversitesi Yayınları‘ndan çıkan “Blokzinciri ve Yeni Güven Mimarisi” mutlaka okunmalı.
Doğrudan blockchain dünyası ile alakalı olmasa da David Birch’ün kaleminden çıkan “Before Babylon, Beyond Bitcoin” veya Türkçe özeti sayılabilecek “Paranın Serüveni” kripto varlıkları daha iyi anlamak ve anlamlandırmak için güzel bir kaynak.
Artık temel düzeyde Blockchain’in ne olduğunu, yarattığı ekosistemi ve etkilerine dair bilgilere sahipsiniz.
Blockchain üzerine güncel kalmak ve yeni şeyler öğrenmek için
Bu noktada artık mevcut medya kanalları önem kazanmaya başlıyor. Daha geniş bir perspektif ile içeriklere, farklı yazarlara ulaşmak ve onların bakış açıları ile blockchain dünyasını okumanın zamanı geldi.
Elbette ilk düzenli içerik kaynağınız BTCHaber ve yazarları olmalı.
Yine yalın bir dille küresel ve yerel blockchain haberlerini takipçileri ile buluşturan Blockchain Türkiye Platformu haber akışı gözden kaçırılmamalı. Kripto Küratör ve DeFi Library geçen haftalarda birleşerek LunaDAO yapılanmasını oluşturdular. Haftalık e-posta bültenlerine buradan kaydolmanızı şiddetle tavsiye ederim.
Kişisel olarak takip etmenizi tavsiye ettiğim bir diğer önemli içerik üreticisi ise BTCHaber yazarları arasında yer alan Celil Öztürk. Kişisel web sitesi mutlaka takip listenizde olmalı.
Eğer İngilizce probleminiz yoksa, varsa bile Google Translate artık anlaşılabilecek düzeyde makul çeviriler yapabiliyor, Decrypt takip listenize mutlaka eklenmeli.
Biraz daha derinlere dalalım
Türkiye Blockchain/Cryptocurrency Hub çalışmasını kimin hazırladığını bilmiyorum ama oldukça zengin bir referans listesi sunuyor. Hemen fark edeceğiniz gibi artık işler biraz karışmaya başlıyor. Bu noktadan sonra temel bilgiler üstüne kendi yolunuzu bulmak için artık kaynakları inceleyerek kendi seçimlerinizi yapmaya başlamanız gerekiyor.
Bunun en sağlıklı yolu ise gerçekten faydalandığınızı düşündüğünüz kişi ve yayınların sosyal medya hesaplarını takip etmekten ve onların paylaşımlarında verdikleri referanslar ile yola devam etmekten geçiyor.
Düzenli yayın olarak ele almanın hatalı olacağı ancak blockchain dünyasını anlamak ve bilgilerinizi genişletmek için olmazsa olmaz başvuru kaynakları arasında mutlaka raporlar olmalı. BCTR Çalışma Grubu Raporları ilk başlangıç noktanız olabilir. Centre for Economic Policy Research (CEPR) çok geniş kapsamlı içeriklere sahip ama blockchain ve kripto paralar özelinde içindeki makaleler hazine değerinde.
Akademik içerikler için öncelikli başvuru kaynaklarımız arasında Academia ve Google Scholar yer alıyor.
CoinMarketCap.com ve CoinGecko.com benim beğendiğim ve takip ettiğim diğer kaynaklar arasında yer alıyor. Sadece tek bir kripto varlık yerine genel anlamda da haber akış takip edilmeyi hak ediyor.
DeFiPrime.com özellikle DeFi başlığındaki içerikler için çok fayda sağlayacaktır.
Reddit altında yer alan pek çok alt başlık ki bunlar için link vermiyorum zira yukarıdaki kitap ve kaynaklardan sonra bu bilgi denizinde kendi yolunuzu bulmanız en doğrusu olacaktır, tüm gününüzü dolduracak denli çok içeriğe ulaşmanızı sağlayacaktır.
Hepsi bu kadar değil
Bu kısa yazıda yer vermediğim pek çok haber sitesi, pek çok değerli isim olduğundan hiç şüphem yok, sizin de olmasın. Şahsen tanıştıklarımız alınmasın, tanışmadıklarımız ise üzülmesin. Zira yukarıda da yazdığım gibi temel bir çerçeve oluşturduktan sonra o çerçevenin sağladığı referanslar ile bu dünyayı takip eden herkes bu isimlere mutlaka zaten ulaşacaktır. Yaşayan bir süreçten bahsettiğimiz için bu rehber temel niteliğini uzun süre koruyacak olsa bile bir noktada yeniden gözden geçirilmesi de gerekecektir. Lütfen bu gerçeği de göz önüne alın.
Son olarak kodlama, programlama gibi alanlarda kendini geliştirmek isteyenler için temel düzeyde algoritmalar, programlama gibi alanlarda bilgi sahibi değilseniz bu dünyaya giriş için blockchain pek doğru bir seçim değil. Öncelikle kendinizi temel programlama alanında yetiştirip daha sonra bu dünyaya geçiş yapmak doğru olacaktır. Eğer temel bilgileriniz varsa Solidity ile akıllı sözleşme geliştirmeye başlamak için Crypto Zombies en eğlenceli başlangıç noktası olacaktır.
Lütfen sizler de beğendiğiniz, fayda gördüğünüz kişi ve kaynakları yorumlara ekleyin böylece benim dar bakış açımın çok daha ötesinde kaynağa ulaşmamız mümkün olabilir.