ABD’de üç bankanın iflası her ne kadar çabuk unutulsa da, 2.iflas krizlerinin ayak sesleri gelmeye başladı.
İlkinde üç bankanın iflası direkt yaşanırken, ikinci de dolaylı olacak.
Yani, MORTGAGE kriziyle!
Son aylarda gelen veriler, başta ABD ve Avrupa ülkelerinde mortgage kredisi kullananların evlerini bankalara iade edileceğini gösteriyor.
ABD’den gelecek ilk mortgage krizi tüm dünyada ağır hasar bırakabilir.
Diğer bankacılık krizinde Federal Mevduat Sigorta Fonu bankaların sonunu getirmişti.
Banka mevduatları sigorta altında olsa da, yakında beklediğim mortgage kriziyle baş etmek o kadar kolay olmayabilir.
Fed’in agresif faiz artışları talebi durdurmuştu.
Son gelen veriler emlak fiyatlarının son 10 yıldır ilk kez gerilemesine neden olduğunu gösteriyor.
Diğer yandan nominal olarak artan ücretler enflasyonun gerisinde kaldığı için de fiyatlar geriledi.
2022’yi aslında para savaşı olarak görmüştük.
Çoğu merkez bankasının karşılıksız para basması işleri daha da çıkılmaz hale getirdi.
Türkiye’de emlak piyasası olumsuz etkilenir mi?
Arz yetersizliği, kur tarafında öngördüğüm yukarı yönlü atakların maliyetleri artıracak olması ve enflasyon tarafında tekrar yükseliş beklentim, Türkiye’de konut fiyatlarının düşmeyeceği aksine TL bazlı yükseleceği yönünde.
Orta vadede durağanlık olsa da uzun vade yön yukarı.
Konut dışı gayri menkul satışında ciddi artış yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor.
Değer biriktirme aracı tarla, arsa, bağ, bahçe oldu.
Tersine göç hızlanırken, insanlar kendileri için yeni yaşam alanları oluşturmaya başladı.
Özellikle yeni açıklanan kentsel dönüşüm programında “Yarısı bizden” kampanyası, devletin arsa satışına ağırlık vermesi ve yeni faiz oranlarının açıklanması süreci pozitif etkiler.
ABD’den yaklaşan büyük bir cisim var.
Bu cisimin adı MORTGAGE krizi.
