Amerikan Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) üyesinden ICO’lara (Initial Coin Offerings/İlk Dijital Para Arzı) ilişkin yasal çerçeve önerisi: “Güvenli Liman Dönemi”
SEC (ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu) üyesi Hester Peirce, token ihracı ile ilgilenen startup’lar için üç yıllık bir “güvenli liman dönemi” öneriyor. Peirce, Chicago’daki Uluslararası Blockchain Kongresi’ndeki konuşmasında bu girişimlerin, SEC onların menkul kıymetler yasasına uymak zorunda olup olmadıklarını karar vermeden önce üç senelik bir periyoda sahip olmaları gerektiğini söylüyor. Bu dönem kripto startup’larına menkul kıymet olmadıklarını kanıtlamada ek süre tanımak amacıyla, her token satışından sonraki üç seneyi kapsıyor.
Düzenleyici bir gözetim olmadan dijital token’lar yaratıp satarak kısa sürede büyük paralar toplama imkânı sağlayan ICO’lar, dijital para girişimcileri için oldukça güzel fırsat bollukları oluşturdu. Bu oluşumlar menkul kıymetler yasası düzenlemelerinden şimdilik muaf ancak bir geçiş planına ihtiyaç duydukları açık. Şu anki öneri, Blockchain firmaları için federal menkul kıymetler yasası altında token sunmak ve satmak için yasal bir çerçeve sunmayı, aynı zamanda üç sene sonra bu ürünler için acaba ayrı bir “gayri merkezi” ağın daha uygun olup olmayacağına karar verebilmeyi de hedefliyor.
Plan, Token Satın Alanlara Önemli Korumalar Sağlıyor
Peirce’in planı firmalara, token’ların ağ içindeki potansiyel kullanıcılar, programcılar ve katılımcılar tarafından serbestçe dağıtımına ve işlem görmelerine izin veren bir ağı geliştirmeleri için üç yıllık bir pencere sunarken, token satın alanlar için de önemli korumalar sağlıyor. Diğer taraftan, bu ürünlerin menkul kıymetler olarak işlem görmeye devam edip edemeyeceğini veya zaman içinde şekil değiştirip artık menkul değer tanımına uyup uymayacaklarını belirlemek önemli bir hale geliyor.
Öneriye göre, kripto işletmeleri projelerinin yeterince ağ güvenliği sağlayacağını göstermek ve likidite sağlamak için ikincil işlemleri garantilemek zorunda. İşletmenin önündeki üç sene zarfında büyümesini monitör etmek ve token’ların değişebilecek doğasını tahmin edebilmek için “başlangıç geliştirme takımı” adı altında özel bir görev gücü kurulması da gerekiyor. Ağın “ağ olgunluğu”na (ağ operasyoneldir ancak tek bir oluşum/kuruluş tarafından kontrol edilmez ve muhtemelen edilmeyecektir) ulaşıp ulaşmadığına karar verilmesi gerekmekte. Bunumla ilgili olarak planda “’AğOlgunluğu’ tanımı bir token işleminin artık bir menkul kıymet işlemi olarak düşünülemeyeceği noktasına açıklık getirmek niyetinde kullanılmıştır, ancak her zaman olduğu gibi analiz, özel durum ve gerçeklerin değerlendirilmesini gerektirir” şeklinde bir madde yer alıyor.
SEC’nin değerlendirmesinde likidite önemli bir unsur ve token’ların likidite yaratması için işletmenin ikincil piyasaları garantilemesi gerekecektir; nitekim “güvenli liman bağlamında, hem token kullanıcılarına hem de bu ağda hizmet veren geliştiricilere token’larını fiat veya kripto para birimleri karşılığında değiştirme yolu sunmak için ikincil işlem görme gerekli görülmüştür”. Peirce’in Reuters’e verdiği demeçte söylediği gibi “Bu öneriyi token satın alanların ihtiyacı olan bilgiyi almaları amaçlı bir yol olarak görüyorum ama aynı zamanda bu bir taslak- kamudan yapıcı angajman gerektiren bir iş süreci”.
SEC Aksiyon Almaya Başlıyor
Geçtiğimiz aylarda token satışıyla sermaye sağlayan bazı kripto firmalarına karşı SEC aksiyon aldı. Örneğin Telegram, Ekim 2019’da yasal olmayan bir “Grams dijital varlık menkul kıymeti” satışı yapmakla suçlandı. Telegram, Grams’in menkul kıymet olmadığını ileri sürse de SEC tersini savundu ve satışın regülâsyonlara uyması gerektiğini savundu.
Peirce’e göre ”bir token’ın menkul kıymet olarak sunulması veya satışının analizi statik değil ve özünde mutlaka dijital varlık olması gerekmiyor.” Diğer deyişle bir dijital varlık başlangıçta menkul kıymet gibi gözükse de ilerleyen yıllarda potansiyel olarak artık bir menkul kıymete benzemeyecek kadar merkezisizleştirilmiş hale gelebilir.
Bu plan firmaların token satın alanların ihtiyaçlarına göre şekillenmiş bazı ifşalar yapmalarını da gerektirecek. Önerinin onayı halinde kripto startup’ları için açık parametreler oluşmuş olacak. İhraççılar kişisel ve kod bilgilerini ifşa etmek, kamuyu bilgilendirmek, kodun kaynakları hakkında bilgi ve bir geliştirme planı sunmak zorunda kalacaklar.
Son olarak, Peirce’e göre, bu güvenli liman hakkı tabi ki bir iyi niyet temelinde verilecek. Zaten “menkul kıymetler yasasına göre kötü bir oyuncu” olarak düşünülen şahıs ve işletmelere bu ek süre hakkı verilmeyecek.
Blockchain şirketlerine ICO ihraç izni verilmesiyle ilgili uzun zamandır beklenen bu öneri, SEC’nin token’ların menkul kıymet olarak düşünülebileceğini ve geleneksel menkul kıymet satışlarındaki aynı korunma kurallarına tabi olması gerektiğini ısrarla tekrarlamasından sonra geldi. Ancak Peirce’in bu önerisi henüz resmileşmedi; kamuyla paylaşılmadan önce, SEC Başkanı Jay Clayton’ın ve diğer komisyon üyelerinin öncelikle resmi bir tasarıda anlaşmaları gerekiyor.
