bitcoinBTC/TRY
740.702,07 TL 0,89%
ethereumETH/TRY
46.043,05 TL 1,19%
tetherUSDT/TRY
27,41 TL 0,11%
bnbBNB/TRY
5.915,47 TL 0,45%
xrpXRP/TRY
14,19 TL 2,94%
usd-coinUSDC/TRY
27,41 TL 0,01%
staked-etherSTETH/TRY
46.032,08 TL 0,97%
cardanoADA/TRY
6,98 TL 1,83%
solanaSOL/TRY
589,38 TL 6,93%
dogecoinDOGE/TRY
1,71 TL 0,90%

Paylaş

Risk mi Dediniz?

Risk mi Dediniz?

“Ben risk sevmem kanka ama param çok getirsin, ikiye üçe katlansın istiyorum. Yok mu böyle bir yatırım?”

“Çok getiren ama hiç götürmeyen bir şey yok mu evladım, sen ekonomistsin bilirsin bu işleri. Yardımcı oluversen ne olur sanki.”

Ekonomiyle ilgileniyorsanız çevrenizden bu sözleri mutlaka duymuşsunuzdur. Türkiye’de yatırım profili genellikle riski sevmeyen ama yüksek getiri bekleyenlerden oluşuyor.

Çok yüksek beklenen bir getiri varsa ve bireysel yatırımcıysanız aldığınız risk de çok yüksektir.

Bir yatırımı getiri beklentisi ile yapar, karşılığında risk üstleniriz. Finans kitaplarının altın cümlelerinden biri de “Risk ile beklenen getiri arasında pozitif ilişki vardır.” ifadesidir. Yani burada ne kadar çok getiri bekliyorsan o kadar çok risk alırsın ya da almalısın ifadesi yatmaktadır. Bu teoride böyle olsa da bazen bu ilişki birebir değildir. Bazen piyasa yükselişteyken, ülke ekonomisi iyi göstergelerle ilerlerken yaptığınız finansal yatırımın riski düşen piyasada yaptığınız riskten daha düşüktür. Buna karşın beklenen getiriniz aynı kalabilir.

İster ekonomi derslerinde ister finans derslerinde olsun yapılan tanımlamalar, durumlar teoriktir, ceteris paribus dediğimiz, diğer koşullar sabitken, belirli varsayımlar altında yapılır. Genellikle gerçek hayat ile piyasa ile uyuşmaz.

Finansal risk, beklenen getiriden sapmadır. Örneğin düşük riskli olarak kabul edilen devlet tahvili alan yatırımcı enflasyonun yükselmesi sebebi ile beklediği reel getiriyi sağlayamayabilir. Ya da hisse piyasasında yeni ihale almış ülkenin önde gelen şirketlerinden birine yatırım yapan kişi, şirketin şüpheli bir olaya karışması nedeni ile hisse fiyatları alt üst olması sebebi ile zarar edebilir.

Şöyle düşünelim, A yatırımcısının bir bankaya yatırdığı mevduat 150.000 TL’ye kadar devlet garantisi altındadır. Riski düşük kabul edilir. Ancak genellikle reel getirisi yani enflasyondan arındırılmış getirisi düşük kalmaktadır. A yatırımcısı için risk bankanın batmasıdır ve banka batarsa da belirtilen miktara kadar sigortası vardır. Getiri azdır ama risk de azdır. Diğer yandan B yatırımcısı döviz almıştır. Yükseleceğini beklemektedir. Döviz hareketlerine baktığımızda son dönemlerde ciddi dalgalanma meydana gelmiştir. B yatırımcının beklentisi büyüktür ancak serbest piyasa ortamında dövizin yönünü tahmin etmek çok da kolay değildir. B yatırımcısının beklediği getiri yüksek ama riski de yüksektir.

O nedenle özü itibari ile “bedava peynir sadece fare kapanında olur”

İnsan riskten kaçar, getiriye koşar. Sizce hangisi daha çekici? (birimler aynı)

  • Yüksek getirili yüksek risk mi?
  • Yüksek riskli yüksek getiri mi?

Deneysel çalışmalarda genellikle insanlar birincisini tercih ediyor. Çünkü vurgu getiride. Beyin böyle bir saçma bir mekanizma işte…

Mesela riskin çok yüksek olduğu getirinin milyonda bir olduğu yatırım da vardır. Piyango bileti bu tanımı ne güzel karşılıyor değil mi? Kazanmanın çok düşük bir olasılık olduğunu bildiğimiz halde ödediğimiz bilet parasının hayal kurmak için iyi bedel olduğunu düşünen beynimizin bir oyunudur aslında bu…

Aysel Gündoğdu

Aysel Gündoğdu

Doç. Dr. Aysel GÜNDOĞDU, 1985 yılında doğdu. İlköğretim ve liseyi İzmir’de bitirdi. 2007 yılında Marmara Üniversitesi Sermaye Piyasası Bölümünde lisans eğitimini tamamladı. Öğrenciliği esnasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda staj yaptı. 2007–2010 yılları arasında finans sektöründe analist olarak çalıştı. 2010 yılında Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamlayan Gündoğdu, ardından aynı Enstitüden Bankacılık Anabilim Dalında doktor unvanını aldı. 2018 yılında finans alanında doçentliğini alan Gündoğdu, halen bir üniversitede öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam ediyor. Gündoğdu’nun bankacılık ve finans alanında yayımlanmış 17 kitabı, 100’ü aşkın uluslararası ve ulusal makale ve bildirisi mevcuttur. Aynı zamanda Banka ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi’nin editörü olan Gündoğdu’nun çalışma alanı finans, yatırım ve davranışsal ekonomidir. Finansal teknoloji ve finansal hizmetler alanındaki şirketlere danışmanlık hizmeti veren Gündoğdu, kurumsal şirketlere eğitim, seminer ve danışmanlık hizmeti de sunmaktadır.
http://www.finansoloji.com

Yanıt verin

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
No coins selected
Bağlantıyı kopyala