Bu soruya bugün itibarıyla cevap vermek kolay değil. Ancak iki yıl öncesine göre “evet-belki-hayır” üçlemesinde soldan sağa doğru kaymakta olduğumuz bir gerçek.
Her şeyden önce, paranın yerini alacak olan bir değerin, paranın fonksiyonlarını taşıyor olması gerekir. Hatta “en az” paranın fonksiyonlarının taşıyor olması gerekir diyorum. Aksi takdirde dünyanın şu anki düzeninde değişiklik olmayacak.
Paranın en önemli Fonksiyonlarını hatırlayalım:
- Değiş tokuş aracı olması. Başkasına verip alabilme kabiliyetine sahip olması. Borç olarak verilebilmesi ya da borç olarak alınabilmesi.
- Ortak değer ölçüsü olabilmesi. Yani herkes varlığını, borcunu, alacağını, zenginliğini ve mal varlığını bu değerle de anlatabilmesi.
- Taşınabilir olması. Her yerde kullanılabilecek bir özellikte olması.
- Bölünebilir olması. Yani sadece 1 değerde değil, az ya da çok parçaya bölünerek fonksiyonlarını yerine getirmesi.
- Tasarruf aracı olarak kullanılabilmesi. Yani emeğin ya da çabanın karşısında elde edilen değerin bir kısmı tasarruf edilebilmesi, saklanabilmesi. İlerde yapılacak yatırımlar için kaynak oluşturabilmesi.
- Ekonomi ve Para Politikası aracı olarak kullanılabilmesi. Yani Maliye, Sanayi, Ticaret, Dış Ticaret politikalarının aracı olarak da değerlendirilebilmesi.
Yukarıda saydıklarıma eklenecek başka fonksiyonlar da olabilir elbette. Farkındaysanız “Para Politikası” dedim. Merkez Bankası Politikası demedim. Çünkü dünyanın gittiği yerde para otoriteleri olacak ama Merkez Bankalarının var olmaya devam edip etmeyeceklerine dair bazı kuşkularım var.
Kripto Paralar yukarıdaki fonksiyonları tek tek icra etmeye başladıktan sonra bir “para otoritesi” gerekliliği kalmayacağı gibi, blockchain teknolojisiyle birçok kurumun tarihe karışacağını söyleyebilirim.
Yine de yukarıda bahsettiğim paranın fonksiyonları dikkatli bir gözle incelenirse, kripto paraların önünde daha uzun bir yol olduğunu, şimdilik al-sat heyecanından daha fazla bir şey önermediği söylenebilir. Ancak bir gecede çok şeyin değiştiği bir dünyada yaşadığımızı unutmayalım. Bazı gelişmeler kripto paraların kullanımını herkes için mecbur hale getirebilir.
E-mail çıktığında “bu tutmaz” diyenleri hatırlıyorum. Bugün kripto paralar için de aynı sözleri sarf edenleri görüyor ve tebessüm ediyorum.
