İlk Bitcoin işlemi 2009’da yapıldı. Geçen 11 yılda Bitcoin ve Blockchain teknolojisi hala geniş kesimlerde kavranılabilmiş değil. Üstelik bu konuda sınıf ya da eğitim düzeyi de fark etmiyor. 2020 Yılında Goldman Sachs gibi bir bankanın analistleri hala kriptoparaların yeni bir varlık sınıfı olmadığını düşünebiliyor.
Bitcoin’i para olarak ele aldığımızda Özellikle sosyal ilişkiler içerisindeki yerinin çok eksik değerlendirildiğini görüyoruz.
Kapitalizim yaşlanırken özellikle son 100 yılda ve özellikle Amerika Birleşik Devletleri‘nde sosyal bilimleri geri plana itti. Okullarda sosyal bilimler adeta düşük zekalı çocukların yapacağı işler olarak sınıflandırıldı.
O nedenle bugün ‘para’nın bir matematik ya da teknoloji konusu olduğuna dair ciddi bir yanlış değerlendirme var. O yüzden herkes teknik analize saldırıp grafikler çizgiler içinde kendini kaybediyor. O yüzden bazıları Bitcoin değil teknolojisi önemli deyip duruyor.
Oysa para öncelikle bir sosyal bilim konusudur. Toplumun neyin para olduğuna dair görüşü, inancı ve kabulü aslında her şeyden önce gelir.
Bitcoin’de herkes teknolojiye fazla odaklandığı için şöyle tuhaf sorular ortaya çıkıyor: Ya birileri Bitcoin işlem gücünün %51’ini ele geçirirse, ya 21 milyon sınırını değiştirirlerse ya kuantum bilgisayar Bitcoin’i kırarsa ya NSA SHA-256 algoritmasına arka kapı koyduysa vs vs yani özetle ya birileri Bitcoin ve teknolojisini bir süreliğine çalışmaz hale getirirse?
Bitcoin sadece bir yazılım. Onu kıymetli hale getiren Bitcoin topluluğunun yazılıma inanması, bu fikri benimsemesi ve sonuçta para olarak Bitcoin‘i kabul etmesi. Bunlar olmasaydı Bitcoin hala birkaç bilgisayarda çalışan işe yaramaz değersiz, deneysel bir program olurdu.
Teknolojinin buradaki önemi bu topluluk iradesini tüm dünyaya ilk defa yansıtacak bir yöntemi ortaya koymuş olması. Kısa süreliğine çeşitli yöntemlerle bu teknoloji çalışmaz hale getirilebilirse bile önemli olan topluluk iradesi. Bitcoin topluluğu ya da Bitcoin camiası, teknolojinin kısa süreliğine kesintiye uğrayabileceği her senaryoda Bitcoin’in eski kayıtlarını da içeren yeni bir zincirini üstelik daha da gelişmiş altyapı ile her zaman çalıştırma imkanına sahip.
Bitcoin topluluğu içerisinde de camianın iradesinin önemini anlamayanlar oldu. En bariz örnek Bitcoin Cash deneyi. Roger Ver ve taraftarları bireysel irade ve para ile topluluğa bir görüşü kabul ettirmeye çalıştı ama topluluk bu görüşü reddetti.
Bitcoin’de camianın önemi yeterince kavranamadığı gibi Bitcoin’in tüm küresel toplum ile ilişkisi de şimdilik yeterince önemsenmiyor. Üstelik bunu en az önemseyenler de en fanatik Bitcoin taraftarları. Yani maximalistler.
Bitcoin maksimalistlerinin bazıları Bitcoin’in dünyada tek geçerli para birimi olması gerektiğine, fiyatının sürekli korkunç hızlarla artması gerektiğine inanıyor. Buna hyperbitcoinization diyorlar.
Oysa Bitcoin topluma hizmet ettiği sürece var olabilir. Topluma hizmet etmeli ki topluluğa yani Bitcoin camiasına da hizmet edebilsin.
Bitcoin düşmanları Bitcoin fiyatının sıfıra gideceğini hayal edip duruyorlar. Bitcoin adeta dijital bir emtia. Bitcoin üretmenin belirli bir maliyeti var. Toplum Bitcoin talep ettikçe asla fiyatı sıfıra düşmeyecektir. Her an dijitalleşen bir dünyada, merkez bankaları sürekli sınırsız para basarken, sınırlı arzı olan, çok ciddi marka avantajına ulaşmış bir dijital-kripto para da sürekli talep görecektir. Ancak piyasa çok yeni ve dar olduğu için çok büyük dalgalanmalar olabilir.
Asıl tehlike Bitcoin fiyatının çok hızlı artması ve küresel ekonominin dengelerini bozacak bir dalgalanmaya sürüklenmesidir. Bitcoin’in 1000 $’dan; 100 $’a düşmesi ya da 20 bin $’dan 3 bin $’a düşmesi ile 10 milyon $’dan 3 milyon $’a düşmesi aynı şey değildir.
Örneğin 17 milyon Bitcoin üzerinden hesaplarsak; 20 bin $’da Bitcoin’in piyasa değeri 340 milyar $’dır. 3 bine düştüğünde kayıp 289 milyar $ olur. Dünya ekonomisi için önemsiz bir rakam. Ama 10 milyon $’dan 3 milyon $’a düşerse dünya ekonomisi 119 trilyon $ kaybeder! Bugün tüm dünyanın bir yıllık üretimi 80 trilyon $ civarındadır.
O nedenle hyperbitcoinization savunucusu maximalistler Twitter’da sürekli aynı şeyleri tekrarlamak yerine küresel toplum ile ilişkileri bozacak bu tarz olasılıklara karşı ne yapılabiliri sorgulamalıdır. Bu aşırı hızlı yükselişler ve çöküşler neden kaynaklanıyor? Buna karşı bir önlem alınabilir mi? Alınabilirse ne yapılabilir? Geldiğimiz noktada sorulması gereken sorular bunlardır.
Bitcoin bir teknoloji ve fikir olarak ne olursa olsun sıfıra düşmeyeceğini ve yok olmayacağını 11 yıldır ispat etmiştir. Çoğunluk hala anlamasa da burası nettir. Çoğunluğun durumu kavramaması aslında olayı anlayan Bitcoin camiası için üzülecek bir durum da değil. Örneğin Goldman Sachs ve onu dinleyenler üzülsün. Bu durum sadece şanslı azınlığın yatırımlarının getiri potansiyelini yükseltiyor.
Bitcoin için tehlike anlaşılmamak ya da sıfıra inmek değil, aşırı hızlı yükselmektir. Burada yüreklere su serpen ise Bitcoin fiyat döngülerinde gittikçe artış oranlarının azalmasıdır. Bitcoin kabaca 2010-2011’de 600 kat, 2011-2013’te 130 kat, 2013-2014’te 23 kat ve 2017-2018 ise sadece 20 kat artmıştır. Yükseliş katları gittikçe düşmektedir.
Birçoklarının aksine bu trendin devamını dilerim çünkü bu Bitcoin’in istikrar kazanması ve sağlıklı işlemesi için çok daha faydalı olacaktır.
