25 Aralık 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan ‘Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’te değişiklik yapıldı. Bu değişiklikle kripto varlık borsalarının transfer işlemlerinde uyması gereken yükümlülükler belirlendi. Ancak bu yükümlülükler borsaların yanı sıra yatırımcılar için de önem teşkil ettiğini hatırlatmak gerek.
Hepimizin bildiği gibi Mali Eylem Gücü (FATF) suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadeleye yönelik düzenlemeler yapan uluslararası bir kuruluştur. Bu kuruluşun yayımladığı 40 adet tavsiye kararı vardır. Bu kararlara uymayan ülkeler FATF Genel Kurulu tarafından gri listeye alınabilmektedir. 2021 yılında FATF tarafından gri listeye alınan ülkemiz birçok regülasyonu hayata geçirerek 2024 yılında gri listeden çıkmayı başarmıştır.
Seyahat kuralı nedir?
FATF tarafından yayımlanan kararlardan 16 numaralı tavsiye kararı “Travel Rule” yani seyahat kuralıdır. Kuralın amacı, finansal varlıkların transferi esnasında tarafların kişisel bilgilerini paylaşarak şeffaflığı sağlamak ve suç ve suçun finansmanının önüne geçmektir. FATF 2019 yılında aldığı kararla kripto varlık transferlerini de bu kural kapsamına almıştır. Böylelikle kripto varlık transferleri gerçekleştirirken uyulması gereken düzenleyici çerçeveyi netleştirmek ve bu sayede kripto varlıkların kara para aklama, terörün finansmanı gibi birçok yasadışı faaliyette kullanılmasının önüne geçmek hedefleniyor. Yazının başında bahsettiğimiz yönetmelik değişikliği ile ülkemizde de kripto varlık transferlerinde seyahat kuralı düzenlenmiştir. Peki söz konusu düzenleme yatırımcıları hangi açılardan ilgilendiriyor?
Yönetmelikte gerçekleşen değişiklik ile kripto varlık borsaları, aralarında gerçekleşen transfer işlemlerinde birbirleriyle alıcı ve göndericinin kişisel verilerini paylaşmak ve bu verileri saklamakla yükümlü hale gelmiştir. Bu sayede ülkemizdeki kripto varlık borsaları, kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadelede daha etkin hale gelirken, faaliyetlerini sürdürebilmeleri desteklenmektedir.
Merkezi borsaları ve yatırımcıları ilgilendiren konular
Yasal düzenleme sonrası, merkezi borsaların bu konudaki işleyişi şu şekilde açıklanabilir: Kripto varlık transferine aracılık eden borsa, transfer sırasında alıcı borsa ile göndericinin yönetmelikte belirtilen kişisel bilgilerini paylaşmazsa, alıcı borsa transfer edilen varlıkları iade etmek zorundadır. Örneğin, bir kullanıcı A borsasından ülkemizde faaliyet gösteren B borsasına kripto varlıklarını transfer etmek için talimat verdi. Ancak A borsası transfer esnasında B borsası ile kullanıcının kişisel verilerini paylaşmazsa, yönetmelik gereği B borsası bu kripto varlıkları A borsasına iade etmelidir. Çünkü işlem düzenlemelere uygun şekilde gerçekleştirilmemiştir. Her iki borsa, alıcı ve gönderici cüzdan sahiplerinin bilgilerini karşılıklı olarak paylaşırsa transfer işlemi sorunsuz bir şekilde tamamlanabilir.
Kripto varlık transferlerinin güvenliğini artırmak amacıyla getirilen bir diğer önemli düzenleme ise sıcak ve soğuk cüzdanlardan borsalara yapılan transferlerle ilgili. Yasal düzenleme sonrasında, soğuk veya sıcak cüzdanlardaki kripto varlıklarını ülkemizdeki merkezi borsalara transfer etmek isteyen kişiler, kişisel bilgileri ve cüzdanın kendisine ait olduğunu transfer etmek istediği borsaya belirtmek zorundadır. Cüzdan sahibi gerekli bilgi ve belgeleri paylaşmazsa, borsa transferi reddedecektir. Bu düzenleme, kişisel bilgi paylaşımı ve cüzdan doğrulaması gereklilikleriyle piyasadaki güven ortamını güçlendirmeyi hedeflemektedir.
Ülkemizde FATF seyahat kuralının düzenlenmesi ile uluslararası ölçekte Türkiye kripto varlık ekosistemine duyulan güvene büyük katkı sunmaktadır. Yatırımcılar, borsalar arası transfer yaparken kişisel bilgilerini eksiksiz sunmalı ve kullandıkları cüzdanların doğruluğunu belgelendirmelidir. Borsalar ise güven ortamının devamlılığı ile bulundurdukları kişisel verileri dikkatle saklamalı ve regülasyonlar çerçevesinde paylaşmalıdır. Her iki tarafın da yükümlülüklerini yerine getirmesiyle piyasaya güven güçlenecektir.
