Çok zincirli ağların popülerliği günden güne artıyor. Bitcoin ve Ethereum‘un oyun kurucu olduğu dünyada, Polkadot, Solana ve Avalanche gibi blok zincirleri de yenilikleriyle karşımıza çıkıyor. Bunların hepsi Katman 1 blok zincir teknolojilerinin gelişmesine öncülük ediyor diyebiliriz.
Her bir bireyin farklı ihtiyaçları var ve herkes için refah salayan bir finansal sistem inşa etmek için bir ağ ekolojisine ihtiyaç duyuluyor. Bu yüzden Ethereum ağındaki önde gelen DeFi projelerine Celo’da yer vermek ve mobil öncelikli bir blok zincirinden en fazla fayda sağlayabilecek kullanıcılara hizmet sunmak için DeFi for the People (Herkes için DeFi) projesi için düğmeye basıldı.
Celo, Ethereum ve Polygon üzerinde Optics akıllı sözleşmelerinin V1 sürümüyle çalışmalarını bir adım öteye taşıyor.
Optics demişken, Optics’in ne olduğuna da bakmak gerekiyor.
Optics Nedir?
Optics adını, Optimist Zincirler Arası İletişim Standardı anlamına gelen “OPTimistic Inter-chain Communication Standard” tanımından alıyor. Ne olduğuna bakacak olursak, uygun maliyet (gas-efficient) ve minimum merkeziyetçilikle birlikte çalışabilirliği hedefleyen yeni bir protokol diyebiliriz.
Diğer zincirler arası iletişim sistemlerinden farklı olarak, Optics bir emanetçi veya doğrulayıcı tabanlı köprü ya da header relay değildir. Optics, merkeziyetsizliği koruyarak zincirler arasında çok daha ucuz iletişim sağlamak için optimist bir köprüleme mekanizmasını kullanıyor.
Ek olarak, Optics, köprülemeyi kolaylaştıran birkaç etkileyici özelliğe de sahip. Bunları şöyle sıralamak mümkün:
• Zincirler 1’den N’ye modeliyle birbirine bağlandığından, zincirler arası köprüler daha ziyade aktarma birer aktarma merkezi işlevi görür.
• Herhangi bir akıllı sözleşme zincirinde ve aynı anda birden fazla zincirde kullanılabilir. Burada başlangıç olara 3 tanesinin kullanılığının da altını çizelim.
• Uygun maliyetlidir (gas-efficient) ve Ethereum’daki header relaylere göre 10 kat daha ucuzdur.
• Temel katmana herhangi bir yeni temel öğe veya eliptik eğri eklenmesini gerektirmez.
Optics Nasıl Kullanılabilir?
Optics, henüz deneysel bir teknoloji. İlk kez ana ağ (mainnet) ortamında kullanıldığı için riskleri dikkatlice değerlendirmek ve yalnızca oynamak istenilen fonlarla işlem yapmak oldukça önemli.
Optics temel sözleşmeleri ve token köprüsü sözleşmeleri Celo, Ethereum ve Polygon ana ağlarında kullanıma sunuluyor. Temel sözleşme adreslerini ve token köprüsü sözleşmelerini şurada bulabilirsiniz: Optics repo.
Ayrıca, zincirler arasındaki mesajları güncellemek, iletmek ve işlemek için zincir dışı aracılar kullanılıyor. Bugünden itibaren, 3 zincir arasında ERC-20 token göndermek için doğrudan sözleşmeler yoluyla etkileşime geçilebiliyor.
Burada not olarak belirtmekte fayda var,
Optics‘te herhangi bir sahteciliği tespit etmek için 3 saatlik bir bekleme süresi var. Bu yüzden fonların bir hedef zincire aktarıldığını görmek için yaklaşık 3 saat ve ana zincirdeki onay süresi kadar beklemek gerekiyor.
Bundan Sonra Ne Olacak?
Önümüzdeki birkaç hafta boyunca, Optics kanallarının ve token köprüsünün durumunu ve performansını takip edilecek. Herhangi bir sorun olması halinde köprünün yeniden başlatılması gerekiyor. Fonların ise her zaman güvende olduğu belirtiliyor. Ancak, köprüyü yeniden başlatmak için kaldırma ve kurulum gerekiyorsa fonlara erişimde biraz gecikme yaşanabilir.
Ayrıca, köprü ile etkileşimi ve token aktarımını kolaylaştıracak bir grafik kullanıcı arayüzü (GUI) üzerinde çalışılıyor.
Son olarak, Optics’in amacı zincirden bağımsız bir birlikte çalışabilirlik standardı haline gelmek olduğu için yakın gelecekte daha fazla zincirde kullanıma sunulması planlanıyor. Optics’in avantajı, her bir kanal için herhangi bir özel kurulum yapmak zorunda kalmadan ağdaki herhangi iki zincir arasında otomatik olarak köprü oluşturması.
Optics, iletişim için üç farklı seçenek sunuyor. Projeye üç farklı şekilde dahil olabilirsiniz. Bunlar:
• Geliştiriciyseniz şuraya bakın: Optics Github repo—Discussions bölümü.
• İşbirliği hakkında görüşmek istiyorsanız: [email protected]
• Celo Discord’a katılın ve #bridging kanalında sohbete dahil olun.