IDC analistleri, COVID-19 salgınının ekonomik sarsıntıları nedeniyle önümüzdeki birkaç yıl içinde Avrupa’da blokzincir ile alakalı yapılacak harcama tahminlerini gözden geçirdi. 5 Mayıs tarihinde yayınlanan raporda, ekonomik kriz sebebiyle, blokzincir de dahil olmak üzere yenilikçi projelerin, şirketler finansal durumlarıyla alakalı netlik kazanana kadar askıya alınacağı görüşü öne sürülüyor. Salgından önce IDC, Avrupa için blokzincir harcamalarının 2020’de 1.4 milyar dolar olacağını öngörmüştü.
Bununla birlikte WEF (Dünya Ekonomik Forumu) ve IDC blokzincirlerin küresel tedarik zincirleri için anahtar bir araç olacağı konusunda hem fikir.
Geçtiğimiz ay Dünya Ekonomik Forumu, COVID-19 krizinden sonra ileriye dönük daha esnek tedarik zincirleri geliştirmeleri için dünya çapında hükümetlere, işletmelere ve kuruluşlara yardımcı olmak üzere bir rapor yayınladı.
Raporda tedarik zincirinde iyileştirmeler için şu 3 madde üzerinde duruluyor.
- Tedarik zincirinde görünürlük
- Kayıtları dijitalleştirmek
- Tedarikçilerin veri gizliliğinin sağlanmasına yardımcı olmak için blokzincir
Uzmanlar tedarik zincirinde aksaklıkların giderilmesi verimliliğin artması ve hız kazanmak için görünürlüğün sağlanmasının anahtar olduğunu vurguluyorlar. Kritik tedarik zinciri aksamaları olduğunda görünürlüğün aksamanın zincirin geri kalanına etkisini anlamak için çok önemli olduğuna dikkat çekiliyor. Böylece ekosistemdeki diğer kişiler alternatif tedarikçilere yönelik yollar geliştirerek, harekete geçebilir.
COVID-19 salgını sebebiyle yaşanan aksaklıklar yeni değil. Salgından önce de bu tarz aksaklıklarla karşılaşılıyordu ancak bu krizin yarattığı şoku bir daha yaşamamak; tedarik zincirini daha verimli hale getirmek için WEF izlenmesi gereken yol haritasını şu 4 maddede belirlemiş:
Kağıdı bırakın dijital ortama geçin
COVID-19 salgını ile kağıt gibi fiziksel varlıklara bağlı kalmanın süreçlerde büyük aksaklıklara sebebiyet verdiği net şekilde anlaşıldı. Dijitalleşme sadece bir maliyet meseli değil görünürlük ve tedarik zinciri risk yönetimiyle de ilintilidir. Bu nedenle mümkün olduğunca kağıt yerine dijital ortamlara geçilmesi ön koşuldur.
Tedarikçiler için veri gizliliğinin sağlayın
Tedarikçilerin verilerini paylaşması aslında kolay olsa da, rekabet koşulları gereği tedarikçiler verilerini paylaşmaktan çekinmektedir. Ancak izinli ve özel blokzincir doğru şekilde uygulandığında, tedarikçiler veri paylaşım izinlerini doğrudan kendi blokzincir düğümlerinde denetleyebilirler.
Tedarikçilere verilerini paylaşmaları için bir teşvik verin
Verisini paylaşmak istemeyen tedarikçiye verisi için para ödemek de bir seçenek olabilir. Bununla birlikte kendi rekabetçi faiz oranlarını sunan tedarik zinciri finans programları da oluşturulabilir. Bir çok alıcı bu tarz programlar sunmaktadır. Ancak finansmanın tüm tedarikçilere ulaşması ile alakalı bazı aksaklıklar yaşanabilir. Bu aksaklıkların önüne geçmek için blokzincir ile ödeme taahhütleri Akreditif’e alternatif olarak kullanılabilir.
Hemen başlayın – Olası başka krizlere hazır olun
Tedarik zinciri girişimlerinin ve projelerinin ortaya konulması zaman alan bir süreçtir. Gelecekte bu tarz bir kriz yaşandığında yeni bir şokla başa çıkmak için şimdiden tedarik zincirini daha verimli hale getirmeye yönelik adımlar atılmalıdır.
Tedarik Zincirinde Blokzincir Tabanlı Uygulamalara Başlayan Bazı Büyük Oyuncular
IBM Rapid Supplier Connect
IBM Covid-19’la mücadelede gerekli ekipman sıkıntısını gidermek adına ABD ve Kanada’daki sağlık kurumlarının tedarikçileri hızlı bir şekilde tanımlayabilmesini sağlayan blokzincir tabanlı ağ sistemi IBM Rapid Supplier Connect’in lansmanını duyurdu. Alıcılar ihtiyaçlarını tedarikçiler ise ürünlerini ağa taşıyor böylelikle tüm oyuncuların buluştuğu bir ortam yaratılmış oldu. Ürün başlangıçta nitelikli alıcı ve tedarikçilere ücretsiz olarak sunuldu.
Carrgill ve Rabobank
Ünlü gıda devi Cargill ve Hollanda bankası Rabobank Kuzey Amerika’dan Güneydoğu Asya’ya buğday ticaretinde maliyetleri düşürmek için anlaştı. Anlaşma sonrası blokzincir kullanarak 12 milyon dolarlık ticareti gerçekleştirirken işlem süresini beş güne indirmeyi başardılar. Geleneksel süreçleri kullanarak benzer bir kıtalar arası ticaretin tamamlanmasının bir aya kadar sürebileceğini bildirmişlerdi. Bu buğday ticaretine katılan firmalar, uçtan uca dijital ticaret uygulamaları ve belge ve ticaret yürütme sürecinin dijitalleştirilmesi için dltledgers’ın blokzincir platformunu kullandılar.
Alibaba
Geçtiğimiz aylarda Alibaba da sınır ötesi e-ticaretin izlenebilirliğini sağlamak amacıyla lojistik detayları, gümrükleme ve ürün kaydını kaydetmek için blokzincir kullanacaklarını duyurdu.
Malların fiziksel olarak izlenmesi için, ithal edilen ürünler iki boyutlu bir kodla etiketleniyor ve blokzincir ile malların hareketi tedarikçilerinden müşteriye kadar izlenebiliyor.
IDC ‘nin tahminleri bir yana her geçen gün yeni bir oyuncu tedarik zincirinde blokzincir kullandığını duyuruyor. Görece küçük oyuncuların da konuya hassasiyeti ve ilgisi oldukça fazla. Bu konudaki güncel gelişmeleri
https://www.ledgerinsights.com/category/industries/blockchain-supply-chain-logistics/
adresinden takip edebilirsiniz.
Istanbul Blockchain Women YouTube kanalımızdan IBM Türk Ülke Teknoloji Lideri Sevilay Kurt’un “Küresel Tedarik Zinciri için Yeni Bir Dönem” konulu sunumuna da aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.