bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 70,037.77 1.11%
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,542.69 1.09%
bnb
BNB (BNB) $ 609.59 3.10%
solana
Solana (SOL) $ 185.84 0.79%
xrp
XRP (XRP) $ 0.615117 1.31%
cardano
Cardano (ADA) $ 0.64211 1.90%
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.213205 5.32%

Kripto Para Borsaları, Uluslararası Bitcoin Transferleri ve FATF

Kripto Para Borsalari Uluslararasi Bitcoin Transferleri ve FATF

Devletlerin çıkarmayı düşündüğü merkez bankaları dijital paralarının kullanıcı mahremiyeti açısından daha kontrollü ve merkezci bir finansal yapıya kapı açacakları düşünülürken, kripto dünyasının en önemli oyuncularından kripto para borsalarının da sistem büyüdükçe düzenleyici otoritelerin kurallarına daha fazla maruz kalacakları görülüyor. Bu kurallar merkezilik ve mahremiyet anlamında yine soru işaretleri yaratsa da gelinen noktada kripto para borsalarının uyum gösterme ve işbirliği yapma eğilimleri de normal karşılanıyor -kripto paralar ekosisteminin büyümesi, kabul görmesi, yaygınlaşması ve işlerin yürümesi adına-.

Mevcut/gelecek regülasyonlara uyması beklenen kripto para borsalarıyla düzenleyici kurumlar arasında yaşanacak süreci öngörebilmek amacıyla yapılan data çalışmalarından birinde 2013’den 2020 3.çeyrek sonuna kadar olan dönemde ülkelerarası gerçekleşmiş bitcoin akışları incelenmiş. Ülkeler deniyor ama aslında incelenen, farklı ülkede faaliyet gösteren farklı kripto para borsaları arasında transferi gerçekleşmiş toplam bitcoin akışları; tüm işlemler, işlem günü ve saatinde bitcoinin dolar cinsinden değeri üzerinden hesaplanmış ve 74 ülkede 511 borsa araştırmaya konu olmuş.

Çalışma, limitler ve varsayımlar nedeniyle detaylarda bazı eksiklikler içerse de (farklı transfer ve saklama çeşitleri olması, fiyat volatilitesi vb.) dönem ve ülke bazında o ülkedeki bitcoin akışlarını (gönderilen ve alınan bitcoin tutarını), borsalar arasındaki bitcoin akışlarının tarihsel eğilimini, ülke bazında detaylı bilgilerle birlikte görüp küresel bir genel değerlendirme yapmak için başvurulabilecek bir analiz. Örneğin aşağıdaki grafikte, incelenen borsaları tarafından, gönderilen bitcoin miktarının en fazla olduğu ülkeler yıl bazında gösterilmiş.

Arastirma Bitcoin

Seyşeller ve Liechtenstein’ın ABD, AB ve İngiltere ile aynı sıralarda olması dikkat çekerken 2020’nin ilk üççeyreğinde ilk beş Seyşeller, ABD, Liechtenstein, İngiltere ve Malta olarak açıklanmış. Bir önemli nokta olarak da İngiltere’de daha fazla borsa (53) olmasına rağmen Seyşeller borsalarında (19) daha fazla fon olduğu ve 2017’den beri buradaki borsaların bitcoin işlemlerinden en büyük payı aldıkları belirtilmiş; bu da Binance ve Huobi borsalarının büyüklüğüne bağlanmış.

Uluslararası regülasyonlara en pozitif yaklaşan G20 topluluğu açısından bakıldığında ise 2013’de borsalar arası transfer edilmiş tüm bitcoinin %91’i G20 ülkeleri borsalarından gönderilmişken bu oran 2020 3. çeyrekte %42’ye düşmüş. Seyşeller için 2020 3. çeyrekte bu oran %41. Tarihsel olarak bakıldığında G20’de kayıtlı borsaların bitcoin transferlerinin ilk yıllarındaki dominantlığının, G20 dışında başka borsalar kuruldukça azaldığı gözleniyor.

Kayıtlı/kayıtsız borsalar konusunda ise güncelde en fazla kayıtlı borsası bulunan ülkelerin sırasıyla İngiltere (53), Hong Kong (25), Singapur (32) ve ABD (29) olduğu belirtilmiş; Türkiye’den de 10 borsa incelenmiş. İncelenen 511 borsadan 84 tanesinin (%16) ülke orijininin bilinmediği belirtilmiş.

Diğer taraftan 2019’da borsalar arası direk transferde toplam bitcoin hacmi 51,6 milyar dolar ve bunun 40,4 milyar doları ilk üç çeyreğe ait. 2020’nin ilk üç çeyreğinde ise bu oran  %48 artışla 59,8 milyar doları bulmuş.  Rapordaki Türkiye verilerine gelince ilk üç çeyrekte gelen tutar 808, gönderilen tutar 560 milyon dolar civarında gözüküyor; toplam hacimde ise 2019’a göre %30 civarı artış gözlemlenmiş.

FATF ve Yeni Öneriler 

Bu veriler ve trendler değerlendirildiğinde kripto para borsaları ve regülasyonlar ilişkisinin geleceği açısından bazı dinamiklerin değişmesini beklemek mümkün; regülasyonlara uyum trendi arttıkça hangi ülke orijinli olduğu bilinmeyen borsaların sayısı düşebilir, artan uyum maliyetleri karşısında borsalar zorlanabilir, çözüm olarak birleşmeler yaşanabilir. Borsaların maruz kalması en olası ve yakın vadeli düzenleme ise FATF’nin “Seyahat Kuralı” uygulaması olabilir; rapora bakıldığında G20 ülkelerince transferi yapılmış toplam miktar 2019’un ilk üç çeyreğinde 17,8 milyar dolardan 2020’nin ilk üç çeyreğinde %40’ın üstünde bir artışla 25,2 milyar dolar olmuş.

Hatırlatmak gerekirse FATF (Financial Action Task Force / Mali Eylem Görev Gücü)  Türkiye’nin de dâhil olduğu 39 üyeli hükümetler arası küresel bir yapı ve Kara Para Aklama ve Terörle Mücadele gözetmenliğini üstlenmiş durumda; uluslararası standartlar belirleyip bunlara uyulup uyulmadığını gözlemliyor. İlk kontrol noktası da doğal olarak finansal kurumlar aracılığıyla yapılan uluslararası para akışları. Kripto para borsaları hem bağlı oldukları ülkelerin hem de bu gibi uluslararası yapıların kurallarına uymak zorundalar. Haziran 2019’da küresel bir “Seyahat Kuralı”nın uygulanmasını tavsiye eden FATF,  bu kurala göre VASP’ların (Virtual Asset Service Provider / Sanal Varlık Hizmet Sağlayıcısı) yani en başta kripto para borsalarının 1.000 ABD Dolarının üstündeki tüm kripto para birimi transferi işlemlerinde, transferi gerçekleştiren borsalar ve benzeri kurumlardan, gönderenin ve alıcının kimlik bilgilerinin tespit edilmesini ve paylaşılmasını istemişti.

39 üye ülkesine bu rehbere uyum sağlamaları için bir sene tanıyıp Haziran 2020’de tekrar değerlendirme yapacağını söyleyen kurum, bu sene yaptığı sanal genel kurul toplantısında VASP’ları monitör etmeye devam edeceğini ve Haziran 2021’de yeni standartlar ekleyip eklemeyeceğini tekrar gözden geçireceğini söyledi; bir on iki aylık süre daha tanınmış oldu. Diğer taraftan Eylül 2020’de kara para aklama ve terörist finansmanının önlenmesinde VASP’lara yönelik olarak sanal varlık kırmızı bayrak indikatörlerini detaylı anlatan bir www.fatf-gafi.org/publications/methodsandtrends/documents/virtual-assets-red-flag-indicators.html de yayınladı.

FATF kuralları ve AB tarafında da yine aynı amaca yönelik AMLD5 direktiflerinin üstüne son girişim bu ay başında finansal/mali suçları araştıran, ABD Hazinesine bağlı FinCEN’den geldi: Kurum, FATF’nin üye ülkeler için 1.000 dolar ve diğer uluslararası transferler için 3.000 dolar olarak belirlenmiş seyahat kuralında eşiği 3.000 dolardan 250 dolara indirmeyi önerdi; diğer bir deyişle 250 doların! üstünde ABD dışında başlamış veya bitmiş tüm fon transferlerinde finansal kurumların başka finansal kurumlarla bilgi paylaşımı zorunlu ve bu kural resmi para birimi statüsünde olsun olmasın, yerelde ve uluslararasında, sanal para birimleri gibi tüm dijital varlık transferleri için de geçerli. Konu kurumun resmi sitesinde kasım ayı sonuna kadar yorumlara açık tutulacak.

Beklentiler

Kripto para borsalarının yapısında merkezilik olmakla birlikte sonuçta bu yapılar bitcoinin doğuşundan bu yana kitleleri herhangi bir otoriteye bağlı olmayan merkeziyetsiz kripto para birimleriyle tanıştırıp, alım-satımını mümkün kılan yapılar. Bugün gelinen noktada bu borsalar alım satımın çok ötesinde kripto paraların pazar değerleriyle ilgili datalar oluşturmaktan, farklı ürün ve hizmetlerle pazarda trend belirlemekten, ve kurumsal yatırımcıları dijital varlık alanına çekmekten, kendilerine uygun düzenlemeler yapılması için hükümet karşısında lobi yapabilmeye kadar etkili kurumları temsil ediyorlar; nihayetinde ekosistemin büyümesinde ve derinleşmesindeki rolleri büyük.

Bu büyüme ve olgunlaşma süreci içinde geleneksel finans ve teknoloji şirketlerinden bağımsız kalmanın zorluğu yanında profesyonelleşme adına regülasyonları, lisanslanma ve pazar gözetimini yani bilgi paylaşımı kabullenmek işin diğer ayağı. Özellikle 2017’deki fiyat yükselişi borsalar için bir anlamda daha fazla kullanıcı (seçimlerin, beklentilerin artması), daha fazla çalışan, yeni iş modelleri, kurumsal müşterilere açılma ve rekabet olarak değerlendirilebilir.

Kripto para borsaları ve düzenleyiciler/düzenlemeler arasındaki etkileşim artmaya devam edeceğine göre ve hala teknolojik, operasyonel ve hukuki alanda boşluklar, belirsizlikler varken her iki tarafın da işbirliğinde yapıcı hareket edebilmesi kripto dünyası için olumlu bir beklenti olur. Bu anlamda yeni teknolojilerin iyi yüzünün, toplum güvenliği-mahremiyet ayarlarında ve tüketicilerin korunması-inovasyonların kısıtlanması dengesinde katkı sağlayabilmesi de iyi bir beklenti olur.

Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.

btchaber bh logo

Didem Kurunç

İEL ve İşletme Fakültesi mezunudur. ABD’de yüksek lisans (MSc in Finance) eğitimini onur derecesiyle bitirmiştir. Bir süre özel sektörde finans alanında çalışmış ve finans dalında doktora eğitimini tez aşamasına kadar devam ettirmiştir. Eğitim, finans ve finansal okuryazarlık ilgi alanları arasındadır ve bu konularda bağımsız danışmanlık yapmaktadır.
https://www.btchaber.com/





Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
btch x banner
btch youtube banner
Bağlantıyı kopyala