Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF), bir süredir, kripto varlıklar için bir rehber yayımlaması bekleniyordu. FATF, kripto rehberi sonunda yayımlandı. Rehberde, kripto para birimi ve sanal varlıklarla ilgilenen şirketler için güncellenmiş bilgiler yer alıyor.
İlk olarak rehberin bu zamana kadar nasıl aşamalardan geçtiğine bakmak gerekiyor.
Söz konusu rehber, gelişimine devam eden sektörün çoğunu bankalar için mevcut düzenleyici çerçeveye eklemek için tasarlandı.
Biraz geçmişe gidecek olursak, küresel kara para aklamayla mücadele gözlemcisi ilk taslak kılavuzunu 2019 yılında yayımlamıştı. Bu taslak, kripto borsaları ve sanal varlık servis sağlayıcıları (VASP’ler) olarak adlandırılan para aktarıcılarının geleneksel finans şirketlerine uygulanan standartları karşılaması için çağrıda bulunuyordu. Önerilen bu yaklaşımın çoğu, VASP’lerden bir işleme katılan taraflar hakkında oluşturucu ve lehtar bilgilerini toplamasını ve iletmesini isteyen bir Seyahat Kuralına odaklandı.
Tabii bu taslak kılavuzla birlikte eleştiriler de ortaya çıktı. Birçok eleştirmen, FATF amaçlanan standartlarını ilk duyurduğunda bu bilgileri güvenli bir şekilde iletmenin bir yolu olmadığını ve bu yüzden, teknik zorluklarla ilgili endişeleri olduğunu dile getirdi. Diğer yandan FATF’nin VASP standartlarını DeFi’ye nasıl uyumlu hale getireceği konusunda da belirsizlikler vardı.
Tüm bunların sonucunda kurul, temmuz ayında düzenlenen genel toplantısında ekim ayına kadar kılavuzun tamamlanmasına karar verdi. Sonuç olarak, ekimin son günlerinde FATF kripto rehberi yayımlanmış oldu.
FATF Kripto Rehberi Neleri İçeriyor?
FATF Politika Analisti Ken Menz CoinDesk ile yaptığı röportajda, “Hem ülkelerin hem de özel sektörün bunu pratikte nasıl uygulayabilecekleri konusunda FATF düzeyinden daha fazla rehberlik istediği bir dizi alan olduğunun farkındayız” dedi.
Kılavuzun güncellenmiş halinin yayımlanması, VASP’lerin uyumlu hale gelmesinin aciliyetini artırmış oluyor. Ancak diğer yandan, , düzenleyicilerin, VASP’lerin ve Seyahat Kuralı hizmet sağlayıcılarının kendilerine işaret ettiği gerçek dünya sorunlarını kabul ederek, ilk kullanıma sunma sırasında esnek olmaları yönünde bir tavsiyede de bulunuyor.
Kılavuzda bir sanal varlığın ne olduğu açıklanıyor. FATF için sanal varlıklar yalnızca değerin dijital temsili değil, ayrıca takas edilebilir veya değiştirilebilir bir bileşene sahip olmaları da gerekiyor. Bu değer sadece kayıt tutma yerine transfer de edilebilmeli.
NFT‘lerin sanal varlığı oluşturmadığı ancak FATF standartlarına uygun bir şekilde kullanılıyorsa, genel kullanımları buna uymasa bile bu şekilde düzenlenmesi gerektiği belirtiliyor. Diğer yandan NFT’lerin uygulamada ödeme veya yatırım amacıyla kullanılacaklarsa sanal varlık tanımına girebileceğine de dikkat çekiliyor. NFT’ler ile ilgili diğer açıklamalar ise şöyle:
“Diğer NFT‘ler, halihazırda FATF Standartları tarafından kapsanan diğer finansal varlıkların dijital temsilleridir. Bu nedenle, bu tür varlıklar, FATF’nin sanal varlık tanımından hariç tutulur, ancak bu tür bir finansal varlık olarak FATF Standartları tarafından kapsanacaktır.”
FATF’nin VASP tanımı aslında merkezileştirilmiş varlıklar için oldukça net. Bir kuruluş bir devri, takası veya saklama hizmetini kolaylaştırıyorsa, büyük olasılıkla VASP standartlarına tabidir. Daha az net olan, merkezi olmayan uygulamalar (DApp’ler) gibi blok zinciri tabanlı hizmetlere nasıl uygulandığı. Kılavuzda, standartlar temeldeki yazılım için geçerli olmadığından DApp’lerin VASP olmadığını söylüyor.
Özetle, FATF ülkelerden protokollerin sahiplerini/operatörlerini belirlemelerini ve bunları VASP standartlarına uygun tutmalarını istiyor.
Tabii diğer yandan ülkelerin DeFi ile nasıl başa çıkacaklarına kendilerinin karar vermeleri alan bırakıyor. FATF kılavuzuna göre, yetki alanlarının sürekli olarak yeni projeleri ve bunların kılavuzla nasıl ilişkili olduğunu yeniden değerlendirmek zorunda kalacak.
Kılavuzda ayrıca şu sözlere de yer veriliyor:
“DeFi düzenlemelerinin, gerçekten kontrole veya yeterli etkiye sahip bir kişiyi içerdiğinde kendilerini merkezi olmayan olarak adlandırmaları oldukça yaygın görünüyor. Yargı bölgeleri, VASP tanımını öz tanımlamaya bakılmaksızın uygulamalı”
