Elon Musk üç gün önce şu gördüğünüz tweet’i attı: “Gerçek savaş fiat ile kripto arasında, kıyasladığım zaman ben ikincisini destekliyorum” diye yazdı.
Bu hafta hem kriptolarda ortaya çıkan düşüşün arka planını hem de olan bitenin ışığında Elon Musk’ın ne yapmaya çalıştığını anlamaya çalışacağız.
Öncelikle Elon Musk’ın kim olduğunu bir hatırlayalım…
1971 Güney Afrika doğumlu olan Musk, Pretoria’da büyüdükten sonra 17 yaşında annesinin memleketi olan Kanada’ya göçüyor, orada başladığı eğitimini ABD’de Pennsylvania’da UPenn’de tamamlıyor. Master için gittiği Kaliforniya’nın Stanford üniversitesinde eğitimini yarım bırakıp girişimci oluyor. İlk girişimi Zip2’yi 1999’da Compaq’a 307 milyon dolara satıyor. Sonra çeşitli birleşmeler sonucunda bugünkü PayPal haline gelen X.com’u kuruyor. Sonra 2002’de PayPal’in EBay’e 1.5 milyar dolarlık satışından kendi payına düşen para ile SpaceX’i kuruyor, 2004’de de Tesla elektrikli araba şirketinin büyük ortağı oluyor. Daha sonra bazı iç kavgalar neticesinde Tesla’nın sahibi ve tasarım lideri oluyor. Bu arada kuzeninin kurduğu SolarCity isimli çatı tuğlasıyla güneş enerjisi toplayıp elektrik elde etmeye çalışan şirkete de önce yatırımcı oluyor sonra bu şirket iflas etme noktasına gelince, Tesla üzerinden bu şirketi alıyor ve adını Tesla Enerji yapıyor.
PayPal’in asıl amacı neydi?
Bu konuda Peter Thiel’in kitabı “Zero To One” da şöyle bir cümle yer almakta: “Biz PayPal’de çok mega bir vizyon denilebilir şimdi, Amerikan dolarının yerine geçecek bir internet parası yapmaya çalışmıştık”. [Ref.1] Ama tabii bunu yapamadılar, ya da birileri onlara yaptırmadı. Sonuçta merkezi olarak yapılmaya çalışılan hiçbir inovatif para sistemi işlemedi, ta ki Satoshi Nakamoto gelip merkezsiz teknolojiyi, Bitcoin’in inovatif altyapısını bulana kadar.
Yani Musk, aslında bitcoin olmaya çalışıp olamamış bir girişimin kurucusuydu. Merkezi bir tasarım yapmak gibi bir yanlış yapmışlardı ve teknoloji olarak eski kalmışlardı. PayPal şu anda benim eski teknoloji addettiğim FinTech şirketlerine bir örnek sayılıyor.
Elon şu anda kime çalışıyor?
Elon Musk’ın şu andaki en büyük müşterisi ABD devleti. NASA ile yaptığı anlaşmalarla, uzaya astronotlardan askeri uyduları çıkarmaya kadar birçok uzun vadeli iş için anlaşma yapmış durumda. Elon’un SpaceX ve Tesla’da ilk yatırımcısı olan DFJ (Draper-Fisher-Jurvetson yatırım şirketi ve ilk olarak Steve Jurvetson bireysel olarak) Kaliforniya’nın ilk Venture Capital şirketlerinden olan Draper Associates’in kurucusu Bill Draper’in oğlu Tim tarafından kurulmuştur. Baba Draper, kendi kitabında Silikon Vadisinin Rockefeller ve Amerikan devleti fonları tarafından fifty-fifty bir ortaklık biçiminde kurulduğunu anlatmıştır. [Ref.2]
Elon’un Wall Street karşısında durumu ne?
Wall Street açısından Elon Musk yaramaz bir çocuk gibi görülüyor. Finans kapitalin kalesi olan New York ve Wall Street ile Silikon Vadisi arasında oldum olası bir çatışma olmuştur. Bu çatışmadan 2019 yılında Elon ve şirketi Tesla çok yara aldı. Eski teknoloji otomobil şirketleri Wall Street’i kullanarak Tesla’yı yıpratmaya çok çalıştılar. Milyar dolarlık fonlar açığa satışlar yaparak Elon’u ve yatırımcılarını çok zorladılar. Sonrasında da 2021 yılı başındaki GameStop hadisesi gerçekleşti. Bu fonlara Reddit üzerinden ceza yazıldı.
Ark Invest kimdir?
Amerika’da Ark Invest diye bir teknoloji fonu var ve başında da Cathie Wood isimli çok yetenekli ve hayli stratejik düşünen bir kadın var. 2020 Kasım ayı sonunda Bloomberg, Ark’nın şu anda yedi ETF’sinde toplam 30,5 milyar dolarlık varlığa sahip olduğunu ve sadece bu ETF’lerinden yılda 225 milyon dolar gelir elde ettiğini yazmıştı. Şirketin “İnovasyon” fonu 3 yıl önce, Ağustos 2018’de 2 milyar dolardan daha az varlığa sahipti, ancak Tesla’nın inanılmaz yükselişini tahmin ettiği ve arkasında durduğu için Wood artık Amerikan finans piyasasında en başarılı yöneticilerden biri gibi görünüyor. Bu şirketin geçen sene sonunda yayınlanan “2021 İçin Büyük Fikirler” (Big Ideas for 2021) adlı raporu gelecek 10 yılda teknolojide gidişatı belirlemek açısından önemli doneler içeriyordu.
Cathie Wood geçen hafta bir Bloomberg yayınında şunları söyledi:
- Bitcoin fiyatı 500,000 dolara gelecek, çünkü…
- Şirketler hazinelerine %10 bile BTC ekleseler bunun bitcoin fiyatına yansıması ekstra 200,000 USD olur,
- Bu yıldan itibaren BTC madenciliği yenilenebilir kaynaklara doğru kayacak ve özellikle Tesla ve Square şirketlerinin başı çekmesiyle Amerika’da yenilenebilir kaynaklarla bitcoin madenciliği yapılması çok ileriye gidecek.
- Tesla Enerjinin (eski SolarCity) bu konuda planları var. Çatılara kiremit formunda güneş paneli satan bu şirket, çatılardan elde edilen fazla elektrikle BTC madenciliğinden para kazanan bir modeli devreye alacak.
Benim anladığım, madencilere elektrik güneş ve rüzgardan ve Amerika’nın tümünden toplanarak gelecek. Vatandaşlar da karşılığında enerji toplayıcılarına BTC ile ödeme yapacaklar.
Bitcoin madenciliği neden stratejik bir iş?
Biden seçilir seçilmez Amerikan düşünce kuruluşu ve stratejik öneme sahip Atlantic Council, The Longer Telegram isimli bir döküman yayınladı. Bu döküman ile ABD, Çin’e açık açık soğuk savaş ilan etti. Daha önce 1947’de Sovyetler Birliğine karşı ilk soğuk savaşı başlattığında bunu başlatan döküman The Long Telegram olarak anılıyordu. Bu defa Çin’e karşı ikinci soğuk savaşı ilan eden yeni makale işte bu eski dökümana referans verilerek isimlendirilmiş.
Dökümanda, savaşın dört ana eksenden yürüyeceği söylenmiş. Bu eksenlerden birisi teknoloji ve özellikle de Yapay Zeka konusu, diğeri ise doların dünya rezerv parası olması statüsünün korunması. Her iki alanda da Çin’e gözdağı veriliyor dökümanda. (Bu dökümanla ilgili daha sonra kapsamlı bir yazı yayınlayacağım)
Sizin de hemen anladığınız gibi, bitcoin madenciliği, Çin’e karşı soğuk savaş başlatan Amerika’nın dört temel mücadele ekesininden ikisine doğrudan değiyor. Bu gelişmelerin ardından, ABD geçen hafta Tayvan’daki yonga üreticisi TSMC şirketini de Arizona’ya taşıyacağını duyurdu.
Yani, İç Moğolistan veya Doğu Türkistan’da, dünyada çıkarılan BTC’nin %65’ini kazan bitcoin madencilerinin ASIC yongalarını yapan TSMC şirketi Asya’dan Amerika’ya taşınacak. Bu da bana, 5nm yonga teknolojisine dayalı olan Bitmain-Antminer S19 cihazlarının bundan sonra yonga bulmakta sıkıntı çekeceğini söylüyor.
TL,DR; Fiat paralarla kriptoparalar savaşı ne durumda?
Sonuç olarak, fiat paralar ile kriptolar arasındaki mücadele, Amerika-Çin arasında gerçekleşecek olan Yeni Soğuk Savaşın ortasına gelip oturmuş durumda. Hem yonga üretimi hem de bitcoin madenciliği bundan sonra Batı’ya, özellikle de Kuzey Amerika’ya kaydırılacak. Bunun ilk işaretini veren Wood’dan sonra dün de Michael Saylor ve Elon Musk Kuzey Amerikalı madencileri toplayıp konferans verdiğini tweet atarak duyurdu.
Kaynaklar:
1) “At least PayPal had a suitably grand mission—the kind that post-bubble skeptics would later describe as grandiose: we wanted to create a new internet currency to replace the U.S. dollar.”
Peter Thiel and Blake Masters. “Zero to One” kitabı.
2) William Draper III, “The Startup Game: Inside the Partnership between Venture Capitalists and Entrepreneurs”, 2011.
