Bir önceki yazıda finansın etik olmasının mümkün olup olmadığı üzerinde durmuştuk. Bu yazıda ise dünyada az sayıda da olsa etik finans uygulamalarına değineceğim.
Aslında Etik finans 21. yüzyılın ürünü olmayıp dünyadaki örneklere bakıldığında aslında 1800’lü yıllara dayanan kurumsal bir geçmişe sahip olduğu görülmektedir. ABD’de Shore Bank ve İngiltere’de Co-operative Bank etik bankacılığın ilk kurumsal örneklerindendir.
Dünyada etik finans genellikle gelişmiş ülkelerde bulunur. Yatırım kriterleri bulunan ve her sektöre yatırım yapmayan etik bankalar için pozitif örnekler oluşturan, çevreyi koruyan, çalışanlarının çeşitliliğini ve eşitliğini teşvik eden, daha fazla eğitim ve personel gelişimi sağlayan şirketlere yatırım yapmak önemlidir. Örneğin Alman menşeili EthikBank’ı desteklenmeyen faaliyetleri; negatif krediler; desteklenen faaliyetleri, pozitif krediler olarak nitelendirmiştir. Buna göre EthikBank’ın negatif krediler diye nitelediği faaliyetler şunlardır:
- Askeri silah üretimi ve dağıtımı yapan işletmeler,
- Nükleer santral işletmeleri,
- Kömür maden işletmeleri,
- Fosil yakıt üreten ve satan işletmeler,
- Petrol kumu yağı ve petrol şeylini satan işletmeler,
- Bitkileri ve tohumları genetik olarak değiştiren işletmeler,
- Çocuk işçiliğine izin veren ve işçi haklarını ihlal eden işletmeler,
- Kozmetik ürünleri için hayvan deneyleri yapan işletmeler,
- Endüstriyel kitle hayvancılığı yapan işletmeler,
- Rüşvet ve yolsuzluk davası bulunan işletmeler,
- İnsan haklarını ihlal eden işletmeler,
- Pornografik malzemelerin üretimi, tedariki veya dağıtımı yapan işletmeler,
- Bahis işletmecileri, at ve köpek parkurları, lisanslı tombala salonları, kumarhaneler ve online bahis sağlayıcıları,
- Maden işletmeleri,
- Emtia ve gıda sektöründe spekülasyon
İtalyan etik bankası Banca Etica’nın öncelikli kredi verdiği alanlar ise şu şekildedir:
- Refah Sistemi: sosyal ve sağlık hizmetleri, sosyal konut, mikrokredi yardımı;
- Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerjiler: bina yalıtımı, kojenerasyon, güneş enerjisi, güneş fotovoltaiği, rüzgar, hidroelektrik;
- Çevre: atık yönetimi, hammaddelerin geri dönüşümü, eko uyumlu üretimler;
- Organik: organik ürünlerin üretimi ve pazarlaması;
- Uluslararası işbirliği: Dışişleri Bakanlığı ve / veya Uluslar arası Kurumlar tarafından tanınan kalkınma işbirliği, mikro finans, etik ve dayanışma finansmanı;
- Sosyo-kültürel animasyon: eğitim, kültür, herkes için spor, gençlik merkezleri vb.
- Adil ticaret
- Mafya’dan el konan varlıkları yöneten organizasyonlar gibi güçlü toplumsal çağrışımlara sahip ekonomik birlikler;
- Sosyal girişim ve sorumlu girişimci faaliyetler ” sivil ekonomisi’ ilkelerine dayalı, aynı zamanda sosyal, dayanışma ve çevresel (Kurumsal Sosyal Sorumluluk cd – CSR) dahil düşünmek üstesinden, ikiye bölünme “kar / kâr amacı gütmeyen “ve bunun yerine yerel toplum için sosyal fayda” kavramını tercih ediyorlar;
- Kişisel krediler: birincil finansal ihtiyaçlar (ilk ev, ulaşım araçları vb.).