2022 yılının başında Polkadot altyapısında bir akıllı kontrat platformu olarak başlayan Moonbeam, vakıf planları doğrultusunda büyük bir DEFI geliştirme kampanyası yayınladı: Harvest Moon.
Bu kampanya doğrultusunda, başlangıçtaki token dağıtımına da uygun olarak, tüm GLMR arzının %1.5’i geliştiricilere aktarılacak. Harvest Moon konseptindeki kritik noktalardan biri çapraz zincir bağlantılı uygulama geliştirme. Aslında Moonbeam’in odaklandığı şeylerden biri de bu. Çünkü Polkadot ağının esprisi nispeten buradan geliyor. Farklı blokzincirlerin bir arada çalışabilmesi. Hatta Polkadot’un ismini aldığı “puantiye” de tek başına anlamlı olmayan ancak bir arada olduğunda bir tasarım çıkaran noktalar.
Aslında Moonbeam ağında DEFI işlemleri yavaş yavaş başlamıştı. Otomatik piyasa yapıcı StellaSwap, borç alma verme protokolü olan Moonwell gibi kendi gelişen yerel protokoler çalışmaya başlamıştı. Bunun yanında Lido ve Curve gibi bazı DEFI oyuncularının da ağa desteği gelmişti. Aslında Harvest Moon’da bu ve benzeri uygulamaların büyütülmesi planlanıyor.
Peki bir DEFI geliştirmek için nelere ihtiyacımız var ve Moonbeam ekosistemi bu araçların hangilerine sahip. Bunlardan en önemlisi oracle verileri dediğimiz dışarıdan gelecek veriler. Bu konuda önde gelen blokzincirlerden Chainlink yaklaşık 10 gün önce Moonbeam ağına fiyat verisi sağlayacağını duyurmuştu. Dolayısıyla Chainlink’i geliştiriciler kullanabiliyor.
Ayrıca diğer kullanılabilecek araçlar genel olarak şu şekilde:
API’ler: The Graph, Covalent, SubQuery, Subsquid
Cüzdanlar: MetaMask, Ledger
Çoklu İmza: Gnosis Safe
Dijital Varlık Saklama Aracı: Fireblocks
Blokzincir Tarayıcısı: Etherscan, Subscan
Geliştirmee Araçları & Ortamları : Hardhat, Scaffold.eth, OpenZeppelin, Gelato, Remix, Mars, Waffle, Truffle
RPC Sağlayıcılar: Blast, OnFinality, Pinata
Doğrulanabilir Rastgele İşlev Araçları: API3, WitNet
Buradaki araçlara dikkat ederseniz Ethereum ve Polkadot altyapısındaki araçların bir birleşimi şeklinde düşünülebilir. Bunlar dışında da geliştiricilerin kullanabileceği yaklaşık 200 farklı proje var. Bunların bir kısmı Moonbeam’in kuzeni Moonriver üzerinde yer alıyor.*
Aslında Moonbeam sizden zincirler arası senaryolaar geliştirmenizi istiyor. Hali hazırda Moonbeam ile Polkadot parachainleri arasında güvenli mesajlaşma bağlantıları mevcut. Örneğin siz projenizi doğrudan Acala, Statemint, Astar, Centrifuge gibi ağlarla konuşturabiliyorsunuz. Ayrıca DownTown* projelerinden parachain olmayanlarla da siz bağlantı kurabiliyorsunuz. Varlıkların çapraz zincirlerde kullanılması XC-20 standardı ismi verilen bir teknolojiyi barındırıyor. Bu standart Ethereum ağındaki ERC20’nin bir alternatifi.
Arkasında XCM ismi verilen bir mesajlaşma formatı barındırıyor.
| XCM nedir ? Çapraz Konsensüs Mesajı (XCM) formatı, mesajların birlikte çalışabilir blok zincirler arasında nasıl gönderilebileceğini tanımlar. Bu format, Moonbeam/Moonriver ile röle zinciri veya Polkadot/Kusama ekosistemlerindeki diğer parachainler arasında mesajları ve varlıkları aktarmak için bir tür kapı açar. Burada bahsi geçen varlıkların Substrate altyapılı olduğunun da altını çizelim. |
Moonbeam Vakfı DEFI konusunun çarpaz zincirler arası gelişmesine büyük önem veriyor. Bu kapsamda Arrington Capital ile ortaklaşa bir 100 Milyon Dolarlık Ekosistem Fonu tanıtmıştı. Bu fonlar ve doğrudan Moonbeam Vakfı tarafından sunulan hibeler, harika fikirlere ve temellere sahip ekipleri beslemeye hizmet ediyor. Ülkemizdeki geliştiricilerin de bu tarz fırsatları yakından takip etmesi ve hem teknolojik hem de finansal kaynakların yer aldığı bu yeni DEFI senaryosunda yer alması büyük önem taşıyor.
*Polkadot ekosisteminde projelerin Kusama ağındaki karşılığına gelen ve farklı dinamiklere sahip projelere genellikle kuzen proje ismi veriliyor.
*Moonbeam ekosistemi projelerinin yer aldığı projeler DownTown isimli bir yerde bulunuyor. Dizine https://www.dtmb.xyz/ adresinden ulaşılabiliyor.
