Her gün gelişen yeni fikirlerle bu teknoloji odaklı dünyada yaşarken kafamızın karışması kolaydır. Merkezi olmayan otonom kuruluşlar (DAO’lar), çok az anlayışla veya hiç anlayış olmadan hızla benimsenen teknolojinin mükemmel bir örneğidir. DAO’lar, kullanıcıların bir Blockchain’de denetlenen, paylaşılan bir dizi adım aracılığıyla koordine ederek, hedefler oluşturmasını veya bir görevi yerine getirmesini sağlayan varlıklardır. DAO araçları veya geliştiriciler, üçüncü tarafların bu görevleri önceden kurulmuş platformlarda gerçekleştirmesine izin veren ayrı varlıklardır. Aslında, merkezi olmayan otonom kuruluşlar ve araçlar, DAO pazarında kilitlenen toplam değerin (TVL) şu anda DeFi’ninkinden daha yüksek olduğu noktaya kadar katlanarak büyüdü.
Merkezi olmayan otonom organizasyonların son zamanlarda patlamasının nedenlerinden biri belki de DeFi’nin DAO’ların çalışmasını gerektirmesidir. DAO’lar, ortak hedefleri olan ve birbirleriyle işbirliği yapmak için güçlü bir istek duyan insanlar arasında giderek daha popüler hale geldi. DAO’lar yenilikçidirler çünkü projenin kararlarında yer alan herkese eşit söz hakkı verirler. Çevrimiçi gerçek bir demokrasi söz konusu ve hepimiz ifade özgürlüğünün ne kadar değerli olduğunu biliyoruz. Ancak, DeFi’nin TVL’sini aşan DAO’lardan ve onların basit bir şekilde çalışmasını sağlayanlardan hangi platformlar sorumlu?
DAO Manzarasını Patlatan Platformlar
Safe, bekleyen işlemleri onaylamak için önceden tanımlanmış miktarda imza gerektirme seçeneğiyle, kullanıcıların şirket kripto varlıklarını yönetmesine izin veren, tamamen özelleştirilebilir bir platformdur. Safe, yetkisiz erişimin önlenmesine yardımcı olan her işlemi yürütmek için birden fazla ekip üyesinin imzasını ister. Varlıkları güvende tutmak için Safe, ETH, ERC20 (Tokenlar) ve ERC-721’i (NFT’ler) destekler. Varlıklarınızın itibari değerlerini de görebilirsiniz. İşlemleri imzalamak için favori cüzdanınızı kullanabilirsiniz. Mobil cüzdan, tarayıcı uzantısı veya donanım cüzdanı fark etmez.
XDAO, kripto para girişimcileri için ultra güvenli DAO yardımcı programlarının sağlayıcıları arasında, tartışmasız en geniş çeşitlilikteki Blockchain’i sunan sağlayıcıdır. Sağlayıcı, insanların kolayca merkezi olmayan otonom organizasyonlar oluşturmasına, kripto varlıkları yatırmasına, bunları oylayarak yönetmesine, DAO hisselerini satmasına ve doğrudan DeFi protokolleriyle etkileşime girmesine olanak tanıyan hizmetler sunuyor.
XDAO’nun modüler mimarisi, dünyanın dört bir yanından profesyonellerden 2 milyon dolarlık yatırım çeken, yakın zamanda kapatılan bir launchpad fonlama turuyla, kullanıcıların platform protokolünün üzerinde eklentiler oluşturmasına olanak tanır. Ekstra gönül rahatlığı için, Singapur’da kayıtlı olan ve varlık yönetimi araçları toplayıcı Daoscanner’da 10/10 güvenlik derecelendirmesine sahip olan XDAO, tamamen özelleştirilebilir bir yapıdır. Hazine yönetimi, multisig cüzdanı ve yatırım için bir platform olarak kullanılabilir. Ayrıca platformunda 30 ayrı Blockchain’i destekliyor ve bu da onu bu alanında lider yapıyor.
Kullanıcılar için DAO araçları sunan bir diğer platform ise Aragon. Aragon’un yazılımı, XDAO’nun 30’una kıyasla yalnızca dört Blockchain’i desteklemesine rağmen, özel merkezi aletleri aracılığıyla birden fazla kurum oluşturmak için kullanılabilir. Aragon’un web sitesine göre, teknolojisi kullanılarak 3.800’den fazla DAO oluşturuldu ve hazinesi 200 milyon doları aşıyor. Tıkla-kur modüler sistemler, güvenli bir DeFi bağlantısı, hibrit oylama ve mobil uyumluluk, XDAO’nun sağladığı ancak Aragon’un sağlayamadığı şeylerden yalnızca birkaçı.
Ama en başta neden merkezi olmayan özerk kuruluşlara ihtiyacımız var ve bu geliştiriciler nasıl bir rol oynuyor? Finansman veya yatırımcılardan para içeren herhangi bir organizasyon kurmaya başlamak, projeye dahil olan herkesin bol miktarda güven duymasını gerektirir. Ancak, yalnızca çevrimiçi iletişim kurduğunuz biriyle güven oluşturmak zordur. Neyse ki, merkezi olmayan özerk kuruluşlarla, kullanıcıların gruptaki başka hiç kimseye güvenmeleri gerekmez, %100 şeffaf ve herkes tarafından doğrulanabilir olan DAO’nun kodu yeterlidir. Bu olumlu yapı, organizasyona dahil olan herkesle işbirliği ve koordinasyon halinde olmak için birçok yeni fırsat sunuyor.
Aragon ve XDAO gibi DAO kurucuları, sıradan insanlara veya kuruluşlara, temel teknolojiye yatırım yapmak zorunda kalmadan bu güvenilir altyapıyı kullanma fırsatı verir. Bir DAO veya oluşturucu kullanmanın avantajı, çoğunluğun çıkarlarının tüm karar verme ve finansmanı dikte etmesidir. Kurucular, kullanıcılara geçmişte bu fırsatı bulamayacakları bir yerde bu teknolojiyi kullanma şansı verir.
Teknolojinin ilerlemesiyle DAO’lar gelişti ve bir kavram olarak daha kökleşmiş hale geldi. Pek çok proje, DAO modeli ve bunları oluşturmak için fırsatlar sunan hizmetler aracılığıyla tam merkeziyetçilikten uzaklaşmayı hedefliyor. Tabii ki, bu teknoloji ve konseptin nispeten yeni olduğunu, ancak öyle ya da böyle, genel olarak benimseniyor gibi göründüğünü belirtmekte fayda var. DAO’lar ve yerinden yönetim sağlayan platformlar, kurumsal yönetişimin yapılma şeklini değiştirme potansiyeline sahiptir. Giderek daha fazla kuruluş, DAO yapısını ve onlar tarafından sağlanan hizmetleri benimseyecek.
