Bitcoin ağına bağlı bilgisayarların toplam işlem gücüne ‘hashrate’ denir. ‘Difficulty’ ya da ‘zorluk’ ise Bitcoin veri tabanında verilerin saklandığı her bir bloğun onaylanması için harcanan emeğin ölçüsü olarak karşımıza çıkar.
Ağda blokları, matematik problemler çözerek onaylayan bilgisayarlar ‘madenci’ olarak adlandırılır. Problem çözüldüğünde Bitcoin algoritması madencilere ödül olarak Bitcoin verir. Buna da ‘blok ödülü’ adı verilir. Böylece Bitcoin üretilmiş olur.
Yine Bitcoin bilgisayar programının otomatik olarak hesapladığı ‘zorluk’ arttıkça, blokların onaylanması için harcanan emek (bilgisayar faaliyeti) artar. Zorluk düştüğünde ise blokların onaylanması için harcanması gereken bilgisayar faaliyeti azalır.
Zorluk, Bitcoin ağında üretilen bloklar arasında 10 dakikalık optimum bir sürenin korunmasını amaçlar. Hashrate arttıkça zorluk da artar. Aynı şekilde hashrate azalırsa zorluk da düşer. Algoritma zorluğu her 2016 blokta bir yani yaklaşık 2 haftada bir ayarlar.
Zorluk Derecesine Dikkat
Son dönemde yaşanan ciddi fiyat kaybının ardından özellikle eski tip daha düşük performanslı bilgisayarlar kullanan madenciler için Bitcoin üretmek karlı olmaktan çıktı. Bu madenciler zararına üretimi sürdürüp elektrik ve benzeri masrafları ödemeye devam etmektense makinelerini kapatmayı tercih ettiler. Doğal olarak Bitcoin ağındaki işlem gücü yani hashrate de düştü.
Hashrate azalmasının ardından 26 Mart Perşembe günü Bitcoin tarihinde en büyük ikinci zorluk düşüşünü gördü. Algoritma zorluğu %15,95 azalttı. En derin zorluk düşüşü ise 31 Ekim 2011 tarihinde %18,03 ile gerçekleşmişti.
Bitcoin fiyatı, zorlukta aşağı yönlü ayarlama yapıldıysa ciddi gerilemeler gösteriyor. Ekim 2011’de Tarihin en hızlı zorluk düşüşünden sonra Bitcoin 3,19 $’dan 18 günde 2,14 $’a inerek yaklaşık %33 değer kaybetmişti.
Bitcoin, 26 Mart’taki düşüşten önce en son 25 Şubat’ta zorluk derecesini indirmişti. Fiyat 9990 $’dan yine 18 günde 4830 $’a doğru çakılmıştı. Kayıp %51,6 olmuştu!
7 Kasım 2019’da zorluk aşağı çekildiğinde ise Bitcoin fiyatı yaklaşık 20 günde 9310 $’dan 6910 $’a düşmüştü. Yatırımcı %25,78 kayba uğramıştı.
Zorluk düşüşünü yoğun satışların takip etmesi Bitcoin madencilerinin zor durumda kalmalarından kaynaklanıyor olabilir. Ellerinde finansal imkân kalmayan, üretimi durdurmak zorunda kalan madenciler devam eden masrafları karşılamak için bir süre daha Bitcoin satmak zorunda kalıyor olabilirler.
Tarihsel örneklerin ortaya koyduğu hareket bu sefer de aynı şekilde yaşanırsa önümüzdeki 2-3 haftalık süreçte Bitcoin fiyatında ciddi düşüşler görebiliriz.
